BOEKEN: Het arsenaal van de geschiedenis en Karrensporen onder het asfalt door Maarten Brands
‘De laatste jaren heb ik weinig gelegenheid gevonden de publicaties van collega Brands te volgen.’ Hugo Brandt Corstius vond deze opmerking van Arie van Deursen het vileinste zinnetje van 1994, omdat volgens hem iedereen met enige kennis van de Nederlandse geschiedschrijving wist dat die publicaties non-existent waren. En inderdaad: vergeleken met generatiegenoten als H.W....
FILM SIGNALEMENTEN
Het oorlogsverleden dringt onstuitbaar door in het heden in het Poolse intieme drama Ida van de Pools-Engelse regisseur Pawel Pawlikowski. De in de jaren zestig spelende zwart-witfilm draait om een achttienjarige jonge vrouw, die als weeskind bij de nonnen is opgegroeid en ook non wil worden. Als ze kort voor haar inwijding...
FILM: Yves Saint Laurent
‘Buiten mijn werk om ben ik volledig verloren. Een echte stuntel,’ aldus Yves Saint Laurent in de Franse speelfilm Yves Saint Laurent. Daarin wordt de modeontwerper geportretteerd als een aan drugs en drank verslaafde manisch-depressieve workaholic. Dat de man toch nog 71 is geworden voor hij in 2008 overleed, is volgens de impliciete boodschap...
TENTOONSTELLING: Expeditie Zijderoute. Schatten uit de Hermitage
Mythes spelen in de overlevering een essentiële rol. De oosterse wereld is voor ons West-Europeanen omgeven met een zweem van mystiek die tot op de dag van vandaag levend wordt gehouden. Dit gebeurt ook op de nieuwste tentoonstelling in de Hermitage Amsterdam over de Zijderoute. Langs dit handelsnetwerk, dat 1700 jaar in gebruik was...
Was de periode tussen de Eerste en Tweede Wereldoorlog wel vredig?
Is het Interbellum, de periode tussen de Eerste en Tweede Wereldoorlog, eigenlijk onderdeel van een aaneengesloten periode van oorlog? Frans Smits, hoofdredacteur van Historisch Nieuwsblad, praatte hierover op 19 maart met Duitslanddeskundige Willem Melching en Herman Amersfoort, hoogleraar militaire geschiedenis aan de UvA, tijdens een bijeenkomst in het Verzetsmuseum te Amsterdam. De lezingenreeks is een initiatief...
‘Een militair kreeg geen kind, hij verwekte een kind’
Nederlandse soldaten in Indië hebben naar schatting drie- tot achtduizend kinderen verwekt bij lokale vrouwen. Annegriet Wietsma, filmmaker en schrijver, en militair historicus Stef Scagliola, schreven hierover Liefde in tijden van oorlog. Onze jongens en hun verzwegen kinderen in de Oost. Wietsma: ‘De Nederlandse krijgsmacht heeft geen rekening gehouden met seksuele verlangens. Dat was flink...
De overblijfselen van de nucleaire dreiging uit de Koude Oorlog
Naargeestige loodsen, diepe schachten en vervallen Sovjetpropaganda. Veel meer rest er niet van de plekken waar drie decennia lang een verlammende dreiging van uitging: de lanceerlocaties van de Russische nucleaire raketten. Bekijk het beeldessay hieronder. Dit artikel is exclusief voor abonnees Begrijp het heden, begin bij het verleden:...
Schilders in negentiende eeuwse kunstkolonie Oosterbeek
In de negentiende eeuw groeide het schilderachtige Oosterbeek uit tot een kunstenaarskolonie. Al snel werd de plaats ook ontdekt door renteniers, die er grote villa’s bouwden. De kunstenaars moesten niets van hen hebben: ‘Beschaving heeft Natuur verdrongen.’ Vraag iemand een kunstenaarsdorp in Nederland te noemen en de kans is groot...
IN BEELD: politionele acties
Het kostte Nederland na het vertrek van de Japanners moeite om Indonesië op te geven. Met zogeheten ‘politionele acties’ probeerde de regering te voorkomen dat de kolonie onafhankelijk werd. Maar daarmee vergrootte zij de chaos juist. Bovendien leidden de acties tot internationale verontwaardiging. Op 22 september 1946 vond in Amsterdam...
LESSEN: Dwangarbeid DDR
Onlangs werd bekend dat de HEMA gaat onderzoeken of er in de jaren zeventig en tachtig zaken zijn gedaan met bedrijven uit de DDR die gebruik maakten van dwangarbeid door Oost-Duitse politiek gevangenen. In het recent verschenen boek Knastware für den Klassenfeind, dat is gebaseerd op onderzoek in de Stasi-archieven, blijkt dat ook Wehkamp, Philips,...
STELLING: Bulgaren en Roemenen nieuw multicultureel drama
‘De komst van Bulgaren en Roemenen is het begin van een nieuw multicultureel drama’ Anton van Hooff: ‘Nee, dat geloof ik niet. Bulgaren en Roemenen mogen dan misschien aan de rand van de Europese beschaving wonen, het zijn wel Europeanen. Anders dan bij de Turkse en Marokkaanse gastarbeiders uit de...
COLUMN: Martin Sommer
Paul Scheffer is het beste wat wij hebben aan eigenwijze denkkracht en politiek schrijverschap. Zodoende snelde ik naar de winkel toen zijn nieuwe boek uitkwam, over het leven van zijn Joods-Amsterdamse grootvader Herman Wolf (1893-1942), leraar, filosoof, humanist. Net als zijn kleinzoon vroeg het huis uit en eigengereid, tevens precies als Paul Scheffer een...