‘Populisme is geen tijdelijk verschijnsel’
‘Als vandaag iets zeker is, dan is het een gevoel van onzekerheid.’ Zo beschreef Beatrix tijdens haar inhuldiging in 1980 het heersende gevoel. Historicus en journalist Hans Wansink vertelt in Het land van Beatrix. De eerste geschiedenis van hedendaags Nederland 1980-2013 over het begin van een nieuw tijdperk in Nederland. ‘In Nederland bestond zelfs geen...
Jordaanoproer 1934
In de zomer van 1934 kwamen de werklozen in de Jordaan in opstand. Hun verzet werd bruut neergeslagen. Toch vond premier Colijn dat de vieze roden een harder lesje hadden verdiend. De Jordaan, de Amsterdamse wijk ten westen van de grachtengordel, had heel lang een slechte naam. In 1901 omschreef een linkse journalist de buurt...
‘De strijd in Oekraïne is een direct gevolg van de Tweede Wereldoorlog’
De periode na de Tweede Wereldoorlog wordt vaak gezien als een tijd van wederopbouw: de nazi’s waren verslagen en Europa krabbelde op. Maar zo gemakkelijk ging dat niet, stelt de Engelse historicus Keith Lowe. Hij onderzocht de eerste jaren na de oorlog en ontdekte dat de wederopbouw niet altijd even gemakkelijk ging. Hij beschreef vele...
LESSEN Anne Frank
Leon de Winter en Jessica Durlacher schreven Anne, een toneelstuk over Anne Frank, dat op 8 mei in première ging in een speciaal gebouwd theater in Amsterdam. Yves Kugelmann, directeur van het Anne Frank Fonds in Basel, die de opdracht gaf het stuk te schrijven, heeft laten weten dat hij Anne Frank haar ‘Nederlandse iconische statuur’...
STELLING Paus Johannes Paulus II
Anton van Hooff: ‘Het is opvallend dat deze paus in één klap twee heel verschillende figuren heeft heilig verklaard. Terwijl Johannes Paulus II bekendstond om zijn conservatieve opvattingen, is Johannes XXIII juist als vernieuwer de geschiedenis in gegaan. Zo toont paus Franciscus zijn janusgezicht. Hij wil iedereen tevredenstellen door de leer intact te...
COLUMN Annejet van der Zijl
Mijn leven zou waarschijnlijk anders verlopen zijn zonder de Russische Revolutie. En wel hierom: mijn overgrootvader van vaderskant was een rijke boer die verzot was op paarden. Van die grote mooie zwarte Friezen, met hun kleine hoofd en hun typerende, dansende tred. Hij was zo succesvol als fokker dat hij besloot het boerenbedrijf eraan te...
COLUMN Martin Sommer
Als ik dit schrijf, is de film net uit over de verpleegster Lucia de Berk, jarenlang Lucia de B. omdat ze – ten onrechte – vastzat. Ze werd veroordeeld voor een serie moorden, waarvan tijdens de herziening van het proces niets overbleef. Hoe kon het gebeuren? De rechtbank, het Hof, de Hoge Raad, ze spraken...
BOEKEN: The Fateful Year van Mark Bostridge en Great Britain’s Great War van Jeremy Paxman
Op een koude middag in januari 1914 denkt timmerman George Tillman dat hij alleen in een treincoupé zit. Totdat hij zijn veters gaat strikken: onder de bank treft de Londenaar het ontzielde lichaam van de vijfjarige Willie aan, een mager jongetje met mooie krullen. In de volgende weken raakt Engeland in de ban van de...
BOEKEN Bloed en Baricaden van Dennis Bos
Toen opstandige Parijzenaars op 18 maart 1871 de Franse regering de hoofdstad uit joegen, was dat wereldnieuws. De hele winter lang was de Franse hoofdstad belegerd door de Pruisen en had de bevolking hongergeleden. Nadat de regering uiteindelijk had gecapituleerd en toen zij de bevolking wilde ontwapenen, sloeg de vlam in de pan. Er werd...
BOEKEN Het land van Beatrix – Hans Wansink
Afgezien van de vreemde titel is Het land van Beatrix een bijzonder verdienstelijk boek. Zoals de ondertitel duidelijk maakt, is het de eerste serieuze en coherente geschiedenis van Nederland in de afgelopen ruim drie decennia. Het was bepaald een bewogen tijd, waarin het vaderland in relatief hoog tempo van wanhoop naar overmoed koerste en weer terug. Beatrix...
BOEKEN De Dagen van Gavrilo Princip van Guido van Hengel
De dagen van Gavrilo Princip is geen aanvulling op de geschiedenis van de Eerste Wereldoorlog, zo begint Guido van Hengel zijn minutieuze speurtocht naar de scholier die op 28 juni 1914 de Oostenrijkse troonopvolger Frans Ferdinand vermoordde. Wat is het dan wel? Volgens Van Hengel ‘een microgeschiedenis’ van ‘een relatief klein milieu waarin scholieren in de...
BOEKEN Loe de Jong: Historicus met een Missie – Boudewijn Smits
Loe de Jong publiceerde het eerste deel van Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog in het jaar dat het vaderland met de Maagdenhuisbezetting de zoveelste klap kreeg van een generatie die de pantoffeldragers, brave nine-to-five-werkers en alwetende professoren, beu was. Voorspel verscheen in 1969 en staat net als alle volgende delen van zijn epos in...