Historisch Nieuwsblad 2-2017
Het knagende weten – Floris Cohen
In 1728 schreef Voltaire dat Galilei ‘als tachtigjarige zuchtte in de gevangenis van de inquisitie, omdat hij had aangetoond dat de aarde bewoog’. Maar Galilei heeft nooit in de gevangenis gezeten. Hij had weliswaar heel goede argumenten voor Copernicus’ theorie dat de aarde niet het middelpunt van het heelal vormde, maar het wetenschappelijk bewijs hiervoor...
Johan Huizinga en de bezeten wereld – Carla du Pree
Dit boek is een proefschrift. Historicus en cultuurwetenschapper Du Pree opent met een theoretisch hoofdstuk dat bepaald niet uitnodigt tot verder lezen. Gelukkig heb ik dat wel gedaan. Johan Huizinga wordt tegenwoordig vooral gewaardeerd om zijn historische studies: Herfsttij der Middeleeuwen natuurlijk, maar ook Homo ludens. Over zijn optreden als...
Het begin van de onderwijsvernieuwing
Honderd jaar geleden kwam er een einde aan de schoolstrijd. Eindelijk kregen christenen hun scholen op religieuze grondslag, waarvoor ze meer dan een eeuw hadden gestreden. Het was het begin van een ongekende onderwijsvernieuwing. In 1834 opende in Smilde een gereformeerde school – al was ‘school’ een groot woord voor een boerenschuur, met een...
De Hanze vormde een ijzersterke schakel tussen verschillende regio’s
Nederlandse steden sloten zich in de Middeleeuwen aan bij de Hanze, een machtig ondernemersverbond tussen steden.
De VOC mentaliteit
De slimme Hollandse kooplieden uit de Gouden Eeuw spraken tot de verbeelding van latere generaties. Die hebben vaak geprobeerd hen te evenaren, met wisselend resultaat. We hadden ooit een minister-president die wilde dat Nederland zich de ‘VOC-mentaliteit’ weer eigen zou maken. Nederlanders moesten meer over de landsgrenzen heen kijken, zo bedoelde hij te zeggen, en...
Paus tegen wil en dank
Paus emeritus Benedictus XVI is overleden. Op 9 januari 1522 werd de Nederlander Adrianus van Utrecht tot paus gekozen. Niemand was gelukkig met zijn uitverkiezing. Hijzelf al helemaal niet.
Maar één zender voor popmuziek
Veel radioluisteraars moesten vrijdag omschakelen; een nieuwe frequentieverdeling ging in. De radio vormde jarenlang het venster op de wereld.
Razend vlotte bezorging door heel Europa
PostNL haalt steeds meer oranje brievenbussen weg. In de zestiende eeuw lukte het bezorgers al om binnen anderhalve dag een brief van Brussel naar Parijs te brengen.
Hitler en het Joodse volk: de Führer stuurde zelf aan op de Holocaust
De Duitse historicus Peter Longerich laat zien dat Adolf Hitler een zwaarder stempel heeft gedrukt op het Derde Rijk en nauwer betrokken was bij de Holocaust dan vaak wordt aangenomen. De Nederlandse historici Wim Berkelaar en Willem Melching plaatsen zijn opvattingen onderaan dit artikel in perspectief.
Het gezicht van een wereldrijk – Simon Schama
Iedereen kent de ervaring: je staat in een museum voor een portret, kijkt er even naar en loopt door. Daarna krijg je het vreemde gevoel dat de ogen van dat geschilderde gezicht je door de zaal volgen. Zo begint Simon Schama zijn boek over de geschiedenis van Groot-Brittannië in portretten. Aan de hand van beroemde...
Jort Kelder over zijn held Johan de Witt
Presentator en journalist Jort Kelder roemt raadpensionaris Johan de Witt (1625-1672) om zijn brille en bluf. De Witt komt in beeld in de nieuwe tv-serie over grote zee- en veldslagen Ten strijde. Het programma wordt gepresenteerd door Kelder en Pieter Jan Hagens. Waarom noemt u Johan de Witt als historische held? ‘Ik...
Uw dagelijkse portie geschiedenis
Elke dag de beste historische artikelen. Bestel nu Historisch Nieuwsblad met korting!