Zwaaien met de besmette Prinsenvlag
België hing bij een bezoek van Rutte de Nederlandse vlag ondersteboven en toonde in een filmpje per ongeluk de Prinsenvlag. Door associaties met de NSB is dat een omstreden symbool geworden.
Woord ‘apartheid’ was verhullend bedoeld
De NPO krijgt klachten over een presentatrice die Israël een ‘apartheidsregime’ noemde. 'Apartheid' is van oorsprong bedacht door de daders, om de wreedheid van hun rassenpolitiek juist te verhullen.
De vergeten slavernij aan de Kaap
In de Zuid-Afrikaanse geschiedschrijving komt steeds meer aandacht voor de slavernij aan de Kaap.
Theunis Steyn wilde ‘Afrika voor de Afrikaaners’
Rond 1900 volgden Nederlanders de strijd van de Boeren tegen de Britten in Zuid-Afrika als een voetbalwedstrijd. Hun sympathie ging uit naar Theunis Steyn, president van de Oranje Vrijstaat. Hij zou ‘waardig, deftig, eenvoudig, vriendelijk, zonder eenige ijdelheid’ zijn. Er werden zelfs twee monumenten voor hem opgericht. Inwoners van Deventer en treinreizigers kennen het wel:...
Donkere Hollanders
In het huidige Zuid-Afrika woonden aan het begin van de negentiende eeuw ‘donkere Hollanders’, die afstamden van Europese vaders en Afrikaanse moeders. Zij leidden een ruig bestaan als veeboeren en jagers, en volgden hun eigen leiders. De meest legendarische was Barend Barends. Nadat de Verenigde Oost-Indische Compagnie bijna anderhalve eeuw het bewind heeft gevoerd over...
Kim Putters over zijn held Nelson Mandela
Kim Putters, voorzitter van de Sociaal-Economische Raad, bewondert Nelson Mandela om zijn strijdlust, bescheidenheid en leiderschap. Wanneer hoorde u voor het eerst over Nelson Mandela?‘Mijn meester op de lagere school vertelde ons over de raciale segregatie in Zuid-Afrika. Met de klas hebben we stevig gediscussieerd over apartheid; ik schaamde me plaatsvervangend dat het een Nederlands...
Vijf portretten van ANC-leiders
In 1994 werd ANC-leider Nelson Mandela tot president gekozen. Dat het African National Congress na een eeuw vechten voor gelijke rechten als winnaar uit de bus kwam, was mede te danken aan enkele bijzondere voormannen. Toen de nood het hoogst was en de bevrijding nog ver weg, gaven zij de inspiratie om vol te houden....
De Grote Trek in Zuid-Afrika (1835-1845)
In Zuid-Afrika vond tussen 1835 en 1845 de Grote Trek plaats: duizenden Nederlandse kolonisten verlieten de Britse Kaapkolonie en stichtten nieuwe republieken in de binnenlanden. De ‘Voortrekkers’ zijn door latere generaties bejubeld als nationalisten en beschimpt als achterlijke slavenhouders. Maar boven alles waren zij pioniers, die probeerden op de Afrikaanse savanne een bestaan op te...
Bouwmeester van apartheid
‘Apartheid was voor hem meer dan een politieke filosofie, het was een religie,’ schreef de Britse oud-premier Harold Macmillan in zijn memoires over Hendrik Verwoerd. In februari 1960 voerde Macmillan dagenlange gesprekken met zijn Zuid-Afrikaanse ambtsgenoot in een zeventiende-eeuws landhuis aan de voet van de Tafelberg. ‘Het was gedurende deze dagen dat ik me volledig...
Robert Jacob Gordon: dansen met kaffers
Nederlandse kolonisten in Zuid-Afrika voerden in de achttiende eeuw bloedig oorlog tegen de zwarte bevolkingsgroepen. VOC-commandant Robert Jacob Gordon bezag het met gemengde gevoelens. Als antropoloog en avonturier koesterde hij sympathie voor de inheemse volken.
Boerenslimheid tegen Britse overmacht
In 1899 brak de Boerenoorlog uit, waarin het almachtige Britse Empire het opnam tegen twee kleine Boerenrepublieken in Zuid-Afrika. De uitkomst van deze ongelijke strijd stond van begin af aan vast. Toch slaagden de Boeren erin om de ‘rooinekken’ mee te sleuren in een jarenlang conflict, met grote gevolgen. Het verhaal van de Boerenoorlog begint...
Geschiedenisonderwijs in het nieuwe Zuid-Afrika
Voor het eerst moet in Zuid-Afrika een generatie worden aangeleerd wat apartheid inhield. Geschiedenis lijkt daarvoor het geschikte vak, maar juist geschiedenis heeft in Zuid-Afrika een slechte reputatie. En de bevolking schijnt het verleden liever te willen laten rusten dan haar kinderen ermee lastig te vallen. `Wie weet nog wat hij deed op de dag...