Redden wat er te redden viel
In haar Eichmann in Jerusalem sprak Hannah Arendt een vernietigend oordeel uit over de Joodse Raden, die in de meeste door de Duitsers bezette landen waren opgericht om de uitsluiting, concentratie en deportatie van Joden te vergemakkelijken. En hoewel hij liet zien dat vrijwel elke opmerking die Arendt in haar boek over Nederland had gemaakt...
Jolande Withuis
In Essen, midden in het Roergebied, staat het Folkwang Museum, dat in 1932 door een van de oprichters van het beroemde New Yorkse Museum for Modern Art (MoMa) werd betiteld als ‘het mooiste museum ter wereld’. Kort daarna ging het helemaal mis – met Duitsland en met het museum. Het Folkwang werd geopend in 1902....
Maarten van Rossem
In de verkiezingscampagne van 1960 waren Richard Nixon en John Kennedy de eerste politici in de geschiedenis die het tegen elkaar opnamen voor de televisiecamera’s. Vooral het eerste van de vier debatten die zij hielden is een historische gebeurtenis van gewicht geworden. Dat toonde al direct scherp aan wat er mis is met competitieve televisiedebatten....
De stelling
‘Het zou niet verstandig zijn alle banden met Suriname te verbreken. De geschiedenis heeft uitgewezen dat politieke isolatie van omstreden staten en staatshoofden niet werkt. Zo heeft de Bondsrepubliek jarenlang het bestaan van de DDR ontkend. Maar op een gegeven moment zat er niets anders op dan het communistische buurland toch te erkennen, eenvoudigweg omdat...
Zeventiende-eeuwse ‘loverboys’ waren onmannelijk
Het is momenteel een van de grootste angsten van ouders: dat hun tienerdochter in handen valt van een loverboy. Hoewel niemand precies weet hoeveel meisjes in Nederland slachtoffer zijn van loverboypraktijken, staat de loverboy voor alles wat er op dit moment mis is in de prostitutiebranche. Historica Lotte van de Pol heeft jarenlang onderzoek gedaan...
Nieuw nationaal archief in Suriname
Suriname heeft sinds kort een volwaardig nationaal archief. Het Nationaal Archief Suriname (NAS) in Paramaribo is gevestigd in een splinternieuw gebouw, geschonken door de voormalige koloniale overheerser. De ondersteuning van Nederlandse zijde ging verder: ook de opleiding van drie volwaardige archivarissen en het middenkader werd verzorgd. Totale kosten van het project: 5,4 miljoen euro. President...
Florence Nightingale walgde van beroemdheid
Groot-Brittannië herdenkt de honderdste sterfdag van Florence Nightingale (1820-1910) met een munt en een vernieuwd museum. Maar volgens nieuw ontdekte brieven vond Nightingale publieke aandacht maar niks. Misschien was de Lady with the Lamp wel het eerste slachtoffer van de Britse obsessie met beroemdheden. De Britten zijn er goed in: landgenoten verheffen tot halfgoden en...
Lezersforum: Liever ware feiten dan waan van de dag
‘Journalisten maken de geschiedenis toegankelijk, het zijn chroniqueurs,’ vindt E.F.M. Naaijkens. Hij is eens met de stelling van deze maand, dat journalisten beter over geschiedenis schrijven dan historici. Van de 220 forumdeelnemers onderschrijft 21 procent de stelling; 57 procent is het ermee oneens. Van die laatste groep hebben veel respondenten namelijk geen hoge pet op...
Meester van het moment
Geen fotograaf in de twintigste eeuw heeft zo’n sterk stempel op de ontwikkeling van de fotografie gedrukt als Henri Cartier-Bresson (1908-2004). De als Fransman geboren globetrotter staat aan de basis van de fotojournalistiek. Met een scherp oog voor mens en omgeving legt hij het dagelijks leven vast gedurende de turbulente twintigste eeuw. Hij is met...
Onafhankelijk persmuskiet
In bijna alles was Willem Oltmans (1925-2004) het tegendeel van de gemiddelde Nederlandse journalist. Zijn verschijning, zijn onderwerpkeuzes en het rumoer dat hij veroorzaakte weken af van de brave norm. Van de vele geruchtmakende televisieoptredens van Willem Oltmans geldt het interview bij Adriaan van Dis misschien wel als de grootste klassieker. Alleen al het begin...
‘Ik ben niet zo’n huisvrouw’
Martha Gellhorn (1908-1998) was een van de grootste oorlogscorrespondenten van de twintigste eeuw. Ongeschikt voor het leven in vredestijd, was ze haar leven lang op drift. Tot haar ‘niet-aflatende weerzin’ was ze geen man. ‘Het is een ernstige, zij het geen levensbedreigende vergissing dat ik een vrouw ben,’ schreef Martha Gellhorn in 1941 in een...
Tentoonstelling: Soldatenliefjes en overlijdensberichten
Op de tentoonstelling Oranje bitter, over de bevrijding in 1945, is het donker. De documenten moeten beschermd worden. Ze liggen op vitrinetafels, die lijken op zacht verlichte eilandjes in de zaal van ongeveer 20 bij 20 meter. Prachtige stukken hebben de makers uitgekozen. Zo is er een briefje van een jongen die vraagt om meer...