Sterven en de dood in de Gouden Eeuw
De dood was in de Gouden Eeuw altijd nabij. Medische kennis stamde nog uit de oudheid en tegen veel ziektes stond men machteloos. Maar hoe alledaags ook, sterven en de dood bleven beangstigend. Men kon hem slechts beschouwen als de dood van God, en het verdriet stoïcijns tegemoet treden. Friese stadhouder Willem Frederik maakte zich...
Jolande Withuis
Drie berichten in een en dezelfde krant van 31 januari jongstleden. De eerste twee: 1. In Canada zijn een vader, zijn vrouw en drie zonen veroordeeld tot levenslang voor de moord op de drie dochters en de tweede echtgenote van de polygame man, omdat die westerse kleding droegen in plaats van een gezichts¬bedekkende niqaab. ...
Wie was graaf Floris V van Holland?
Graaf Floris V (1254-1296) zag zichzelf als gelijke van de machtigste Europese vorsten. Hij was ambitieus, succesvol en bovendien van goede komaf. Tegelijkertijd moest hij zowel opstandig boerenvolk, pedante burgerij als twistzieke adel onder de duim zien te houden. Behendig bood hij de vele intriges het hoofd, maar hij onderschatte de rancune van de adel...
De republikeinse radicalisering
Geen enkele politieke partij heeft de eigen natie in de afgelopen decennia zo’n enorme schade berokkend als de Republikeinse partij in de Verenigde Staten. Daarbij is zij overigens ongelukkigerwijze terzijde gestaan door de Democratische partij, die vaak de neiging had uit opportunistische overwegingen met de Republikeinen mee te stemmen. ...
Keynes: de econoom die het Westen uit de crisis hielp
De Britse econoom John Maynard Keynes was tijdens de crisis van de jaren dertig een van de redders van het kapitalisme met zijn theorie dat de regering de economie moet stimuleren. Maar na 1980 rekenden de neoliberalen met hem af. Zijn naam werd synoniem voor hoge staatsschulden en een verstikkende overheid. Economen als de Amerikaanse...
Baas in eigen bank
In de negentiende eeuw schoot de Duitse burgemeester Friedrich Raiffeisen zijn inwoners te hulp met meel en zaaigoed. Zijn Weyerbuscher Brodverein en de Flammersfelder Hilfsverein vormden de voorlopers van de latere coöperatieve banken. Samen konden ook de kleine man en vrouw een zekere zelfstandigheid bereiken. In de huidige Rabobank leven Raiffeissens ideeën ook in Nederland...
‘Ontkennen van de Armeense genocide moet ook in ons land strafbaar worden’
Anton van Hooff:‘Ik geloof niet in het verbieden van foute meningen. Voor je het weet krijg je een situatie als in het huidige Rusland, waar Stalin van staatswege wordt gerehabiliteerd. De politieke en rechterlijke macht moeten zich in principe niet bezighouden met interpretaties van de geschiedenis. Pas als het ontkennen van historische feiten een actuele...
‘Thorbecke was tegen kledingverbod’
Het kabinet-Rutte heeft een boerkaverbod aangekondigd. Volgens de Raad van State valt het dragen van gelaatsbedekkende kleding echter onder de vrijheid van godsdienst. In Nederland zijn bepaalde religieuze uitingen op straat al eerder verboden geweest, vertelt Peter Jan Margry, onderzoeker aan het Meertens Instituut en schrijver van de dissertatie Teedere Quaesties. Religieuze Rituelen in...
Duitse wortels Windsors taboe
In de humoristische Britse televisieserie Blackadder III, die zich afspeelt in de loopgraven van de Eerste Wereldoorlog, verklaart captain Darling dat hij zo Brits is als koningin Victoria. Waarop collega-kapitein Blackadder opmerkt: ‘Dus je vader was een Duitser, jijzelf bent half Duits, en je bent getrouwd met een Duitser?’ ...
Hoeksteen van de economie
Als mensen historische ontwikkelingen willen verklaren, wijzen ze vaak naar bepaalde individuen, of juist naar onpersoonlijke processen waar niemand enige invloed op kan uitoefenen. Zo wordt de financiële crisis, plus de daaruit voortvloeiende ellende, dikwijls geweten aan graaiende en onverantwoordelijke bankiers, of aan de vrijemarkteconomie an sich. Wie langer dan één tel nadenkt zal tot...
‘Lincoln hief Amerikaanse erfzonde op’
‘Lincoln was een scharnierpersoon op een scharniermoment in de Amerikaanse geschiedenis. Tijdens zijn presidentschap dreigde het land uiteen te vallen. Als er toen iemand anders op zijn plek had gezeten, was het waarschijnlijk heel anders afgelopen: het Zuiden had zich van het Noorden afgesplitst en de twee helften waren nooit meer bij elkaar gekomen.’ Amerika-kenner...
Lezersforum: ‘Regering kende het lot van de Joden’
De oud-ministers Gerrit Zalm en Els Borst zeggen in het onlangs verschenen boek Judging the Netherlands dat de Nederlandse regering in Londen tijdens de Tweede Wereldoorlog luider had moeten protesteren tegen de Jodenvervolging door de Duitse bezetter. Hiermee is 57 procent van de 147 forumdeelnemers het eens; 29 procent onderschrijft de stelling niet. ...