Home De bloedsomloop van een mossel uit 1875

De bloedsomloop van een mossel uit 1875

  • Gepubliceerd op: 31 januari 2012
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Maarten Muns
  • 3 minuten leestijd

Het kabinet heeft in januari het Teylers Museum in Haarlem bij UNESCO voordragen voor de status van werelderfgoed. Als er geen gekke dingen gebeuren, heeft ons land er in 2013 – wanneer UNESCO over de nominatie besluit – weer een plekje bij op de wereldberoemde lijst. Een voordracht van de Nederlandse regering is nog nooit door UNESCO geweigerd.


En dat is niet ten onrechte. Al op de website is te zien dat het Teylers een bijzonder museum is. Dat geldt zeker wanneer men de homepage teylersmuseum.nl, met informatie over de actuele tentoonstellingen, het gebouw en de collectie nog even laat voor wat die is en doorklikt naar teylersuniversum.nl. Deze mooie zustersite staat volledig in het teken van de 225 jaar oude geschiedenis van het museum.

Het Teylers Museum stamt uit 1784 en belichaamt het Verlichtingsideaal dat kunst en wetenschap de mensheid verrijken. De homepage van Teylers Universum illustreert dit door een animatie van de prachtige Ovale Zaal, waar bij invallend daglicht wetenschappelijke experimenten werden getoond aan het publiek. In een toegankelijke introductievideo zien en horen we hier alles over.

De bedoeling van de website is dwarsverbanden tussen verschillende verhaallijnen uit de geschiedenis van het museum weergeven. Verhalen over de grondleggers, de experimenten en de publieke functie zijn ondergebracht in thema’s als ‘Denken en doen’ en ‘De tijd van Teyler’. Doordat deze thema’s met allerlei links aan elkaar verbonden zijn, lukt dat heel aardig. Tussen de verhalen en beelden op de website kan de virtuele bezoeker in ieder geval urenlang ronddwalen en zich verbazen, misschien wel op dezelfde manier als de bezoekers van het museum dat in de achttiende eeuw deden.

Een van de mooiste onderdelen van de site is de afdeling Instrumenten 3D, waar de werking van allerlei achttiende-eeuwse wetenschappelijke instrumenten in overzichtelijke animaties tot in detail uitgelegd wordt. Wat bijvoorbeeld te denken van de grote elektriseermachine, een monsterlijke, ‘ongemeen groote’ machine uit 1784 die elektrische schokken kon opwekken? Dit apparaat werd gebruikt voor experimenten, maar ook om het museumpubliek versteld te doen staan van de kracht van elektriciteit.

Naast het Teylers Museum is er nog een Nederlands museum dat zich toelegt op wetenschapsgeschiedenis. Dat is het Boerhaave Museum in Leiden, dat onlangs nog zijn subsidie dreigde te verliezen. Sluiting van het museum is voorlopig afgewend, doordat Boerhaave een miljoen euro aan extra inkomsten wist te werven.

Boerhaave is een wetenschapsmuseum pur sang, ook online. Op de website is een groot deel van de collectie te vinden. Van een gigantische elektromagneet uit 1932 tot een model van de bloedsomloop van een mossel uit 1875. De voorwerpen in de online collectie zijn gerangschikt van ‘de kleinste’ naar ‘de grootste’ en van ‘de oudste’ tot ‘de nieuwste’. Bij elk voorwerp staat in een balkje aangegeven hoe groot of klein iets is, met een link naar een ander object voor als u liever iets van een ander formaat ziet. Volslagen nutteloos, maar toch best grappig.

In vergelijking met de site van het Teylers Museum – dat daadwerkelijk online een historisch verhaal weet te vertellen – steekt de site van collega-museum Boerhaave wat schraal af. Maar een interessant museum dat het afgelopen jaar zo hard geknokt heeft voor zijn eigen voortbestaan moeten we daar misschien niet al te zwaar op afrekenen

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Beatrice de Graaf
Beatrice de Graaf
Column

Zo banaal zag Hitler eruit in close-up 

Beatrice de Graaf breekt een lans voor de beeldbiografie. 'Het levert een ander effect op dan filmpjes op het internet.'

Lees meer
Kinderen vieren de onafhankelijkheid van Oostenrijk op een oude Sovjettank
Kinderen vieren de onafhankelijkheid van Oostenrijk op een oude Sovjettank
Artikel

Oostenrijk laveert sinds 1955 tussen het Oosten en het Westen  

Na de Tweede Wereldoorlog werd Oostenrijk verdeeld in bezettingszones. In 1955 vertrokken de buitenlandse troepen en kreeg het zijn onafhankelijkheid terug. Het land bleef neutraal en taalde nooit naar een lidmaatschap van de NAVO of het Warschaupact.   Nog geen twee weken nadat de troepen van Jozef Stalin de nationaal-socialisten uit Wenen verjoegen, had Oostenrijk een...

Lees meer
De heckrund was een Arisch fantasiedier 
De heckrund was een Arisch fantasiedier 
Artikel

De heckrund was een Arisch fantasiedier 

Ooit leefde in Europa de auroch, een uitgestorven oerrund. Nazi-topman Hermann Göring wilde het terugfokken, zodat de Duitsers er als echte Germanen op konden jagen. De opdracht daarvoor ging naar zoöloog Lutz Heck, die een ‘heckrund’ in elkaar knutselde.  Nu zouden ze toch wat beleven… Op Schorfheide in Brandenburg waande Hitlers tweede man Hermann Göring...

Lees meer
Hoogmoedige Chamberlain dacht dat hij met Hitler kon onderhandelen. Trump lijkt daarin op hem
Hoogmoedige Chamberlain dacht dat hij met Hitler kon onderhandelen. Trump lijkt daarin op hem
Artikel

Hoogmoedige Chamberlain dacht dat hij met Hitler kon onderhandelen. Trump lijkt daarin op hem

Neville Chamberlain dacht dat hij vrede kon kopen door Tsjecho-Slowakije uit te leveren aan Hitler. Hij was niet alleen naïef, maar ook hoogmoedig. Na een lange en succesvolle carrière in de Britse politiek negeerde Chamberlain de adviezen van anderen. Is Donald Trump de nieuwe Neville Chamberlain? De Britse krant The Guardian en andere media wierpen...

Lees meer