Hartstochtelijk verlangen naar een betere wereld
Roem is vergankelijk. Annie Romein Verschoor vergeleek de gedichten van Henriette Roland Holst (1869-1952) met het werk van Dante en Homerus. Johan Huizinga merkte op dat de rest van de wereld ooit Nederlands zou gaan leren om haar gedichten te kunnen lezen. Maar ruim een halve eeuw na haar dood is Roland Holst vergeten....
FILM: Signalementen
Israël. Een monument in film Willy Lindwer Source1Media, € 49,50 De 66-jarige Willy Lindwer maakt sinds hij in 1985 een eigen productiemaatschappij oprichtte films over het Jodendom, Israël en de Holocaust. Zijn verzamelbox Israël. Een monument in film bevat zes dvd’s met tien documentaires over Israël. Aan bod komt de geschiedenis van...
WEBSITE: Personen op Papier
Als gastdocent op universiteiten verbaas ik me erover hoe weinig geschiedenisstudenten (en -docenten) weten over zoeken naar bronnen en documenten op internet. Van termen als ‘invisible’ of ‘deep web’ en ‘archiefvormers’ heeft men zelden gehoord. Terwijl dat essentiële onderdelen zijn van de ‘digitale heuristiek’. Wat bijvoorbeeld een archiefvormer is valt te...
TENTOONSTELLING:Chauvinisme met nuances
Het vernieuwde gebouw van het Stedelijk Museum Alkmaar, dat onlangs in gebruik is genomen, oogt ambtelijk en functioneel. Meer een plek waar rijbewijzen worden verstrekt dan waar de rijke historie van een van Hollands mooiste steden wordt getoond. De expositieruimte is een betonnen kelder. Maar wat daar te zien is, maakt alles goed. ...
IN BEELD: De val van een despoot
Standbeelden zijn symbolen van macht en blijvendheid. Hoe narcistischer een dictator, des te groter het standbeeld. Ze zijn voor de eeuwigheid opgericht, maar blijken verbazingwekkend snel te kunnen verdwijnen. Hoe de groten der aarden van hun voetstuk tuimelen. Als iconen van standvastigheid en macht kijken in brons gevatte heersers uit over het volk. Het liefst...
LEZERSFORUM: ‘Willem de Zwijger was een opportunist’
Willem van Oranje wordt de Vader des Vaderlands genoemd, maar is hij ook de grootste Nederlandse held uit de geschiedenis? Ja, zegt 25 procent van de forumdeelnemers. Nee, vind 59 procent. ‘Willem was een kundig politicus, een slimme pragmaticus, een intelligente opportunist. Soit. Maar een held? Nee, dank u,’ zo...
INTERVIEW: ‘Spionage was Chapmans redding’
‘Eddie Chapman was een calculerende opportunist,’ zegt Times-journalist Ben Macintyre, ‘maar hij heeft ook enorme risico’s genomen voor zijn land.’ In het boek Agent Zigzag beschrijft Macintyre hoe de geboren boef Chapman (1914-1997) tijdens de Tweede Wereldoorlog de Engelsen aan belangrijke informatie hielp, terwijl de Duitsers geloofden dat hij aan hun kant stond. Macintyre heeft...
ONDERZOEK: Karels verbeterslag
Aan het eind van de achtste eeuw lanceerde Karel de Grote een grootscheeps hervormingsprogramma dat tot doel had zowel het bestuurlijke als het religieuze peil van het Frankische Rijk te verhogen. Tussen de wereldlijke en kerkelijke organisatie werd in de vroege Middeleeuwen nauwelijks onderscheid gemaakt. Beide waren volgens Karel dringend toe aan correctio (correctie) en...
Algerije hoopt op excuses
Algerije maakt zich op voor een staatsbezoek van de Franse president François Hollande. Zal er vijftig jaar na de bloedige onafhankelijkheidsoorlog eindelijk een begin worden gemaakt met verzoening? Voor miljoenen Algerijnen betekent ‘Evian’ iets anders dan mineraalwater. In dit Alpenstadje werd een halve eeuw geleden, op 18 maart 1962, het verdrag...
Ook Fransen zien af van museum
Er lijkt een vloek te rusten op de oprichting van musea voor nationale geschiedenis. Nadat eerder de Nederlandse plannen van tafel waren gegaan, heeft de Franse president François Hollande eind vorige maand besloten een soortgelijk project af te blazen. Zijn socialistische partijgenoot en minister van Cultuur Aurélie Filipetti noemt niet alleen...
LESSEN: ‘Doe-burgers gaan terug naar de basis’
‘Doe-burgers’ worden ze genoemd: Nederlanders die met een kleine club gelijkgestemden onderling hun kinderopvang of groene-energieopwekking organiseren. Sommigen van hen richten nu ook lokale zorgcoöperaties op, die voor hun leden zorg in de wijk realiseren. ‘Deze burgerinitiatieven betekenen een terugkeer naar de basis van het Nederlandse ziekenfondsstelsel,’ zegt Karel Peter Companje, docent geschiedenis zorgverzekeringen...
DE STELLING: ‘De Republikeinse ideeën zijn meer geschikt voor de vorige eeuw’
Anton van Hooff: ‘Dat is een uitspraak van Obama tijdens zijn recente campagne. Maar ik geloof zelf niet dat de ideeën van de Republikeinen beter passen bij de twintigste eeuw. Ook tijdens de vorige eeuw is herhaaldelijk gebleken dat in tijden van crisis juist een interveniërende overheid gewenst is. Dan denk ik bijvoorbeeld...