Medio 2011 opende Museum aan de Stroom (MAS) in Antwerpen zijn deuren. Het tien verdiepingen tellende gebouw, gelegen aan de oude haven in een stukje stad dat duidelijk in opkomst is, straalt grootsteedse allure uit. Crisis of geen crisis, moet het stadsbestuur hebben gedacht, Antwerpen moet aan zijn zelfbewustzijn, historie en imago werken. Het resultaat is een modern museum dat als doel heeft de stad in perspectief te plaatsen. Niet zozeer in historisch, maar vooral in mondiaal perspectief.
Elke etage is volgens hetzelfde stramien ingericht, met eerst een zogenoemde ‘wake-upruimte’. Dit is een zaal met audiovisuele collages die de bezoeker een zintuiglijke ervaring moeten geven om hem voor te bereiden op het museumgeweld. Zoiets kan snel gekunsteld worden, maar het heeft hier wel degelijk een verfrissend effect.
De permanente collectie is in vijf thema’s over vijf verdiepingen verdeeld en één etage biedt ruimte aan een wisselexpositie. Helemaal bovenin presenteert het museum zijn grootste publiekstrekker: het weidse panorama. Hiervandaan kijk je ver uit over de Schelde, de stad en de buitenwijken. Terwijl de rest van het museum al om vijf uur sluit, kun je hier nog tot laat op de avond van het uitzicht genieten. En dat is nog gratis ook.
In het MAS zijn de collecties van onder meer het Scheepvaartmuseum, het Etnografisch Museum en een deel van het Vleeshuis samengevoegd. Die gefragmenteerde collectie heeft zijn weerslag op de tentoonstellingen. Op de etage ‘Machtsvertoon’, bijvoorbeeld, staan symbolen van macht uit verschillende culturen bijeen. Niet ver van een bloederig schilderij waarop de wreedheid van de Spaanse Furie wordt uitgemeten zijn Japanse samoeraizwaarden uitgestald, geflankeerd door vitrines vol Polynesische sieraden.
Er valt zeker iets te zeggen voor de keuze om de collecties thematisch met elkaar te verbinden in plaats van ze gescheiden te presenteren. Maar omdat de onderwerpen ver uiteenliggen is het niet eenvoudig om de samenhang van de tentoonstelling te begrijpen. Gelukkig komt er net een gids langs, die zijn groep behendig van zestiende-eeuws Antwerpen naar Polynesië loodst. Zo klinkt het best logisch. Jammer dat de informatie waarover de gids beschikt niet op de ¬– verder overigens opvallend goed geschreven – wandteksten te vinden is.
Datzelfde valt op bij de verdiepingen ‘Wereldstad’ en ‘Wereldhaven’. Genoeg moois om van te genieten, zoals het gigantische panoramadoek van de haven van Antwerpen van Robert Mols uit 1878, maar het museum doet niet aan duiding. Bordjes, onhandig geplaatst op kniehoogte, geven minimale objectinformatie. Ook wie een grondig inzicht in de stadsgeschiedenis van Antwerpen verwacht, zal licht teleurgesteld zijn.
Toch verlaat de bezoeker het museum met een goed gevoel. Het is de combinatie van de indrukwekkende architectuur, de frisse opzet van de tentoonstellingen en het prettige gebruik van multimedia die Museum aan de Stroom tot een aanwinst maakt. Ook heel plezierig: dit museum is niet ingericht om 0- tot 10-jarigen te vermaken, zoals de trend in ons land lijkt te zijn. Gaan dus, naar Antwerpen. Maar vergeet niet een gids in de arm te nemen.
Museum aan de Stroom
Hanzestedenplaats 1, Antwerpen
Open: 10-17 uur, maandag gesloten
Info: 0032-3 338 44 44 of www.mas.be
Dit artikel is exclusief voor abonnees
