Home Ook Fransen zien af van museum

Ook Fransen zien af van museum

  • Gepubliceerd op: 26 sep 2012
  • Update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Olivier van Beemen

Er lijkt een vloek te rusten op de oprichting van musea voor nationale geschiedenis. Nadat eerder de Nederlandse plannen van tafel waren gegaan, heeft de Franse president François Hollande eind vorige maand besloten een soortgelijk project af te blazen.

Zijn socialistische partijgenoot en minister van Cultuur Aurélie Filipetti noemt niet alleen financiële argumenten (de bouw van het Maison de l’Histoire de France zou zeker 80 miljoen euro kosten), maar benadrukt dat er ook inhoudelijke overwegingen hebben meegespeeld. Vooral de ‘tijdsgalerij’ die had moeten verrijzen en waarin de Franse geschiedenis chronologisch zou worden tentoongesteld, riep onder historici kritiek op. Zij vreesden voor een gebrek aan nuance en het weglaten van zwarte bladzijden.

De initiatiefnemer van het museum, de vorige president Nicolas Sarkozy, had zelf aanleiding gegeven tot deze vrees. ‘We kennen onze geschiedenis alleen maar door de momenten waarop presidenten zich excuseren voor tragische periodes uit het verleden,’ zei hij in 2009. Het historische museum moest ervoor zorgen dat de Fransen trotser werden op hun geschiedenis. Critici zagen Sarkozy’s project niet los van het door hem gelanceerde grote debat over de nationale identiteit, dat volgens vriend en vijand uitliep op een flop en het rechts-extremistische Front National in de kaart speelde.

Het museumproject verliep van begin af aan moeizaam. Eerst was het lang zoeken naar een geschikte locatie. Toen uiteindelijk werd gekozen voor het pand van de nationale archieven in de centraal gelegen buurt Le Marais in Parijs, brak daar een langdurige personeelsstaking uit. Op de opiniepagina’s van kranten en tijdschriften verschenen bovendien geregeld verontwaardigde brieven van historici.

Net als in Nederland betekent de annulering van het bouwplan niet dat het hele project wordt gestaakt. Op een website leeft het idee voorlopig voort. Ook zullen negen bestaande musea nauwer samenwerken binnen een historisch netwerk.
Voor Sarkozy, die nog niet in het openbaar heeft gereageerd op de beslissing van zijn opvolger, betekent het einde van het museumproject een flinke tegenvaller. Het Franse nationaal historisch museum had een van zijn grands travaux moeten worden, zoals de Opéra de la Bastille en de piramide van het Louvre dat waren voor zijn illustere voorganger François Mitterrand. Tijdens een verkiezingsbijeenkomst in maart vroeg Hollande zich al retorisch af wat volgende generaties van Sarkozy zouden erven. Hij opperde zelf een antwoord: ‘Een controversieel historisch museum dat er nooit zou komen?’

Olivier van Beemen is correspondent in Parijs

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Hongaars protest tegen de dam
Hongaars protest tegen de dam
Artikel

Hongaren gingen pas de straat op toen de Donau gevaar liep

Ondanks groeiende onvrede over het communistische systeem keken Hongaren in de jaren tachtig wel uit om in het openbaar kritiek te uiten. Pas toen de bouw van een waterkrachtcentrale de Donau bedreigde, kwam de bevolking in opstand.  In de jaren vijftig hadden Hongarije en Tsjecho-Slowakije het plan opgevat om een gigantische waterkrachtcentrale met dammen te...

Lees meer
Het zilvermeer in Bitterfeld is vervuild
Het zilvermeer in Bitterfeld is vervuild
Artikel

Oost-Duitsers reageerden geschokt op tv-beelden van smerige fabrieksstad

In de DDR was het anticommunistische verzet van de kerk nauw verbonden met de opkomst van de milieubeweging. Een heimelijk gefilmde televisiedocumentaire over een vieze fabrieksstad zette het Oost-Duitse milieuactivisme in één klap op de kaart.  Het grote publiek leerde de Oost-Duitse milieubeweging kennen toen in september 1988 de televisiedocumentaire Bitteres aus Bitterfeld op de...

Lees meer
Bulgaars protest tegen de milieuvervuiling in Ruse
Bulgaars protest tegen de milieuvervuiling in Ruse
Artikel

‘Geef ons schone lucht!’, scandeerden honderden boze Bulgaren

In Bulgarije was de milieubeweging de eerste protestbeweging die burgers tegen het communisme wist te mobiliseren. Moeders kwamen in opstand nadat hun kinderen flauwvielen door overwaaiende fabrieksgassen.  Op het centrale plein van het Bulgaarse provinciestadje Roese, niet ver van de Roemeense grens, stond op 23 september 1987 een groep jonge kinderen te wachten op hun...

Lees meer
Poolse demonstranten in 1980
Poolse demonstranten in 1980
Artikel

Kernramp gaf Poolse milieuactivisten een enorme populariteitsboost

De nucleaire ramp in Tsjernobyl bracht een kentering teweeg in Polen, waar al jaren een protestbeweging tegen het communistische regime sluimerde. Doordat het Sovjet-regime de ramp onder het tapijt wilde schuiven, verbeterde de reputatie van Poolse milieuactivisten. Hun verzet gaf ook andere Poolse protestbewegingen nieuw elan.   In 1980 was de vakbond c opgericht door havenarbeiders...

Lees meer