Home Dossiers Groot-Brittannië De laatste Britse stuiptrekking

De laatste Britse stuiptrekking

  • Gepubliceerd op: 31 oktober 2024
  • Laatste update 07 nov 2024
  • Auteur:
    Philip Dröge
  • 2 minuten leestijd
Columnist Philip Dröge
Churchill uit Groot-Brittannië geeft het V-teken
Dossier Groot-Brittannië Bekijk dossier

Rolls Royce is al een tijdje Duits. De snelste bowlers bij het cricket komen uit Australië en India. En thee heeft het definitief verloren van ingewikkelde Italiaanse koffies. Het gaat, kortom, behoorlijk belabberd met Groot-Brittannië. Het land dat vanaf de krijtrotsen de golven beheerste, is verworden tot een langzaam brokkelende rotspunt in een veel te grote zee. 

En ze weten het. In de aanloop naar Brexit hoorde je veel Britten op televisie voxpoppen dat ze ‘hun land terug wilden’. Had iemand het van ze afgepakt dan? Nee, wat ze bedoelden, was dat ze heimwee hadden naar de serene glans van vroeger. Naar stoïcijnse mannen in het wit op de dorpsgreen; naar pitrieten helmen en bolhoeden; naar grootsheid die niet enkel in de naam zit.  

Meer columns lezen? Schrijf u in voor onze gratis nieuwsbrief.

Ontvang historische artikelen, nieuws, boekrecensies en aanbiedingen wekelijks gratis in uw inbox.

Maar dat smachten naar grandeur is zelf ook weer geschiedenis geworden, de Britten kunnen niet eens meer omkijken in wrok. Het British Social Attitudes-rapport van 2024 laat zien dat minder dan de helft van de bevolking haar eiland tegenwoordig ‘het beste land ter wereld’ noemt. Tien jaar geleden was dat nog 62 procent. Ook is het verleden geen bron van inspiratie meer, nog maar 64 procent is trots op de Britse geschiedenis. Bij de vorige meting een decennium geleden was dat nog in de 90 procent.  

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nu is trots zijn op vroeger een gek verschijnsel. Je was er immers zelf niet bij, dus waarom zou je warme gevoelens hebben voor wat toen allemaal gebeurde? Maar het cijfer is veelzeggend. Na de rampzalige Brexit is het besef doorgedrongen dat vasthouden aan het luisterrijke verleden je geen centimeter vooruit helpt in de tegenwoordige tijd. Een tijd waarin de nieuwe Britse premier met hangende pootjes terug in het gevlij bij Brussel probeert te komen. 

Begrijp me niet verkeerd, ik ben dol op de Britten. Dat heerlijk truttige volk, met z’n oeuvre aan ongeschreven regels, de onbegrijpelijke tradities, de afkeer van alles wat lichamelijk is. Je mag me ’s nachts wakker maken voor een Scrumpy Jack Cider. Maar uitgerekend al die heerlijk idiosyncratische Britse eigenschappen zijn aan het verdwijnen. Scrumpy Jack is zelfs gekocht door Heineken. Zoals de sociologen achter het onderzoek zeggen, is er sprake van ‘generationele vervanging’. In gewone mensentaal: degenen die hun bier het liefst lauw dronken, liggen op de begraafplaats.  

Het eiland is ‘inclusiever’ geworden, melden de onderzoekers ook. Nog zo’n angstaanjagend eufemisme om aan te geven dat in Albion de homeopathische verdunning al het eigene heeft laten verdwijnen. Achteraf bezien was Brexit dus een laatste stuiptrekking van het oude Groot-Brittannië, the last post van het land van de stiff upper lip. Godbetert, zelfs James Bond is dood, als dát geen aanwijzing is dat de tijden definitief zijn veranderd! 

Dit artikel is gepubliceerd in Historisch Nieuwsblad 11 - 2024