Home Toen de Afrikanen Europa kwamen beschaven

Toen de Afrikanen Europa kwamen beschaven

  • Gepubliceerd op: 9 augustus 2024
  • Laatste update 12 aug 2024
  • Auteur:
    Jo Hedwig Teeuwisse
  • 4 minuten leestijd
Jo Hedwig Teeuwisse: de Fake History Hunter

Gelukkig denken steeds minder Europeanen dat Afrika een barbaars continent was totdat de kolonisten beschaving kwamen brengen. Maar de laatste tijd ziet de Fake History Hunter een ander verhaal populair worden, waarin de rollen worden omgedraaid.

Ik moet eerlijk toegeven dat ik er nog nooit van had gehoord. Maar op sociale media gaan enorm populaire verhalen rond over hoe de Moren in de vroege Middeleeuwen het achterlijke Europa even kwamen beschaven. Voordat zij in 711 na Christus vanuit Noord-Afrika de Straat van Gibraltar overstaken en het Iberisch schiereiland veroverden, zouden hier alleen maar barbaren hebben gewoond. Dat er in het Westen idioten rondlopen die denken dat Afrikanen niets wisten of konden totdat wij hen kwamen koloniseren, wist ik natuurlijk wel. Maar dat er een groep is die dezelfde onzin beweert maar dan andersom, was een verrassing.

Meer columns lezen? Schrijf u in voor onze gratis nieuwsbrief.

Ontvang historische artikelen, nieuws, boekrecensies en aanbiedingen wekelijks gratis in uw inbox.

De claims gaan van klein (zoals dat de Moren zeep introduceerden) tot waanzinnig (waarbij men echt denkt dat Europeanen aan het begin van de achtste eeuw nog allemaal in grotten leefden en op handen en voeten liepen). U denkt misschien dat ik dit verzin. Maar nee, echt, ik zweer het: er zijn mensen die dit geloven. Vooral in Amerika. (Ik hoor u mompelen “dat verklaart alles”, maar dat is niet netjes.)

Laatst nog postte een Twitter-account met de naam African Hub een heel verhaal over hoe fantastisch de Moren waren. Vreemd genoeg geen woord over de slavernij, harems en talloze oorlogen, maar wel een lange lijst van dingen waarvoor we hen dankbaar zouden moeten zijn. Die lijst klopt voor geen meter. Kijkt u even mee?

Het begint met de bewering dat de Moren de Europeanen hebben leren lezen en schrijven. Voor hun komst zou 99 procent van de Europese bevolking analfabeet zijn geweest. Nu klopt het dat de overgrote meerderheid ongeletterd was. Historici denken dat het ware cijfer ergens tussen de 90 en 95 procent lag, maar dit zijn ruwe schattingen. Het exacte percentage doet er in dit verband niet zoveel toe, belangrijker is dat African Hub het analfabetisme aanvoert als bewijs van Europa’s achterlijkheid. Gelukkig voor de Europeanen, zo stelt het account, lieten de Moorse veroveraars hen kennismaken met iets nieuws: onderwijs.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Dit artikel op Historischnieuwsblad.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met liefde en zorg werken wij iedere dag weer aan de beste historische verhalen door toonaangevende historici. Steun ons door lid te worden voor maar €4,99 per maand, de eerste maand €1,99. Log in om als abonnee direct verder te kunnen lezen of sluit een abonnement af.

Het is zo gemakkelijk te weerleggen. Even googlen en je weet dat de Grieken en Romeinen al liepen te onderwijzen, te lezen en te schrijven dat het een lieve lust was. Met hetzelfde gemak is ook de volgende bewering van African Hub te ontkrachten, namelijk dat de Europeanen ongewassen viespeuken waren die van de Moren leerden dat zij moesten baden. Wassen met warm water en zeep deden de mensen in West-Europa zelfs al voordat de Romeinen langskwamen. En van alle plekken in Europa vestigden de Moren zich nou net in Hispania, waar de bewoners vrolijk doorgingen met baden nadat de Romeinen naar huis waren gegaan. Het Visigotische koninkrijk (418-721) beschikte over badhuizen, aquaducten en scholen en kende zelfs een kleine renaissance. De Moren waren onder de indruk van wat ze allemaal aantroffen.

De lijst gaat verder. Volgens African Hub introduceerden de Moren alchemie, algebra, scheikunde, het astrolabium en het werk van Aristoteles – dat in Europa zou zijn vergeten. Nee dus. Al die dingen waren in Europa bekend voordat de Moren binnenvielen. De werken van Aristoteles stonden in hoog aanzien in het Byzantijnse rijk en bij de Ieren, die ze druk aan het vertalen en verspreiden waren.

African Hub sluit zijn verhaal af met de claim dat de Moren zwart waren. Een interessante manier om deze Noord-Afrikanen met Arabische en Berberse wortels te omschrijven.

U denkt misschien: wat maakt het uit dat iemand zulke dingen op Twitter beweert? Wie merkt dat nou? Maar lieve lezer, dit bewuste account heeft meer dan een half miljoen volgers. In minder dan 24 uur hadden 240.000 mensen het bovenstaande flauwekulverhaal gelezen.