Mocht u zich afvragen wat prins Bernhard het liefst bij het ontbijt dronk, dan houd ik u niet langer in spanning. Hij wilde naast een boterham met ham bij voorkeur een glas ijskoud bier. Gebonden soep vond hij smerig, maar een heldere bouillon met een schijfje citroen, het liefst geserveerd rond half elf ’s ochtends, behoorde tot zijn favorieten. Qua sterkedrank had hij een sterke voorkeur voor Jack Daniels en zijn favoriete kaas was – mag ik een drumroffel – Boursin!
Ik kan u deze wetenswaardigheden mededelen omdat ze op een lijst staan van prinselijke voor- en afkeuren, die zijn secretaris in 1975 opstelde als handleiding voor een luxe hotel in Wenen. Bernhard ging daar speechen voor Oostenrijkse notabelen. Onderwerp van zijn praatje was de noodzaak tot recycling; grondstoffen zijn immers niet onuitputtelijk, betoogde Bernhard. De prins vloog naar en van Wenen in het regeringsvliegtuig, een Fokker F-28. Die ging daarna door naar Grosseto, om Juliana op te halen bij haar vakantiehuis en maakte ook nog een tussenstop in Zürich, wellicht om nieuwe cheques te halen.
Meer columns lezen? Schrijf u in voor onze gratis nieuwsbrief.
Alle papieren over het Oostenrijkse bezoek zijn na afloop gebundeld en via het ministerie van Buitenlandse Zaken uiteindelijk in het Nationaal Archief terechtgekomen. Waar ze vijftig jaar achter slot en grendel lagen. Pas afgelopen 2 januari zijn ze tijdens de jaarlijkse openbaarheidsdag ontdaan van alle beperkingen. Samen met duizenden andere documenten over de meest uiteenlopende onderwerpen. Daaronder internationale spionage, samenwerking met bondgenoten en zuivering van ‘foute’ omroepmedewerkers.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
Als liefhebber van oud papier ben ik er vaak bij op die eerste opening van de zuurvrije dozen in het nieuwe jaar. Nieuwsgierig welke grote geheimen van lang geleden ik tegenkom. Om geregeld verbaasd te zijn over het banale karakter van sommige langdurig opgesloten documenten. Er is een ambtenaar geweest die in 1975 op een formulier moest aangeven hoelang de prinselijke spijskaart geheim moest blijven. Hij of zij koos voor een halve eeuw, want de Oranjes en beter te lang dan te kort. Een kruiperige temporele hyperbool uit de kelder van het ambtelijk loongebouw, archiefbeheer als hermelijnvlooiengedrag.
Het erge is: dit verdonkeremanen van documenten gebeurt nog steeds, vooral als het gaat om onze koninklijke hoofden. Neem afgelopen jaar. Als we iets willen weten over het tripje van Willem-Alexander en Máxima naar Ostuni (vooral wat ze aten in Borgo Antico Bistrot), zijn drie reizen naar Spanje, Máxima’s flitsbezoek aan Athene op Prinsjesdag en hun gezamenlijke vakantie in Griekenland van liefst acht weken met het regeringstoestel, dan moeten we wachten tot 2074. Op 2 januari van dat jaar – het valt op een dinsdag – zal ik weer in het Nationaal Archief zitten en mij verbazen over de inzet van privéjets op kosten van de staat en onverwachte tussenlandingen.
