Home Dossiers Fout in de oorlog
Anton Mussert met NSB'ers
Anton Mussert met NSB'ers
Artikel

De raciale schoonmaak van Anton Mussert

NSB-leider Anton Mussert komt er in de geschiedschrijving vanaf als een naïeve, zwakke leider. Zijn antisemitisme zou niet veel hebben voorgesteld. In werkelijkheid bepleitte hij al voor de Tweede Wereldoorlog een raciale zuivering van ons land.

Lees meer
‘We moeten af van het idee dat “foute” kinderen nooit tegemoet zijn gekomen’
‘We moeten af van het idee dat “foute” kinderen nooit tegemoet zijn gekomen’
Artikel

‘We moeten af van het idee dat “foute” kinderen nooit tegemoet zijn gekomen’

Vanaf het moment dat de problematiek van kinderen van ‘foute’ ouders aan het licht kwam, is er hulp voor deze groep geweest. Dat concludeert psycholoog en NIOD-onderzoeker Bram Enning in zijn nieuwe boek Spreken over fout. Hoe kinderen van collaborateurs het zwijgen verbraken, 1975-2000. Hij sprak hierover met Stichting Herdenking-voorzitter Cluny Holthuis en gespreksleider Clairy...

Lees meer
Opsporingsdiensten joegen straalbezopen op het verzet
Opsporingsdiensten joegen straalbezopen op het verzet
Artikel

Opsporingsdiensten joegen straalbezopen op het verzet

Oud-NSB’er Jacob Luitjens, die tijdens de oorlog veel verzetsstrijders opspoorde, is overleden. Uit onderzoek blijkt dat bestrijders van het verzet zich geregeld volgoten met drank.

Lees meer
Executies na de Tweede Wereldoorlog
Executies na de Tweede Wereldoorlog
Artikel

Executies na de Tweede Wereldoorlog: Juliana en de Vier van Breda

152 oorlogsmisdadigers worden na de Tweede Wereldoorlog ter dood veroordeeld. Maar het kabinet-Schermerhorn-Drees vreest dat de bevolking te veel executies niet zal kunnen dragen en roept op tot ‘terughoudendheid’. Toch komt Drees in conflict met koningin Juliana. Zij ontwikkelt, al dan niet onder invloed van Greet Hofmans, een steeds grotere aversie tegen de doodstraf. ‘Zojuist!...

Lees meer
Aantjes-affaire ging niet om ’twee lettertjes’
Aantjes-affaire ging niet om ’twee lettertjes’
Artikel

Aantjes-affaire ging niet om ’twee lettertjes’

Op 6 november 1978 onthulde historicus Loe de Jong dat de CDA-fractievoorzitter Willem Aantjes tijdens de Tweede Wereldoorlog lid was geweest van de SS. Een dag later trad Aantjes af. De achterban was woedend op de historicus, die een geliefd politicus ten val had gebracht door ‘de oorlog’ erbij te slepen. De Jong gaf in...

Lees meer
De radicalisering van SS-Voorman Feldmeijer
De radicalisering van SS-Voorman Feldmeijer
Artikel

De radicalisering van SS-Voorman Feldmeijer

Hij was de foutste Nederlander tijdens de Tweede Wereldoorlog: Henk Feldmeijer. De Duitse bezetter benoemde hem tot Voorman van de Nederlandse SS. In de winter van 1942-1943 maakte hij als soldaat de Duitse nederlaag bij Stalingrad mee. Vanaf dat moment leek hem alles geoorloofd om de oorlog te winnen. Posters in de stad kondigden het...

Lees meer
‘Het Joden vangen werd een ware hartstocht’
‘Het Joden vangen werd een ware hartstocht’
Artikel

‘Het Joden vangen werd een ware hartstocht’

Duizend gulden verdienden ze soms in één week. En gezamenlijk arresteerden ze meer dan 15.000 Joden. Ze waren uit op geld en op de Joodse bezittingen – de Colonne Heinnecke en daarvoor vrijgemaakte politieagenten die vooral in de zomer van 1943 op ondergedoken Joden joegen. Maar de meesten waren vooral hartgrondig antisemiet. Wie waren deze...

Lees meer
Nationaal-socialist uit idealisme
Nationaal-socialist uit idealisme
Recensie

Nationaal-socialist uit idealisme

NSB’ers golden lang als cynische machtswellustelingen, zonder idealen. In nieuwe publicaties wordt dit beeld genuanceerd. Naast de oude verklaringsmodellen – boosheid over de economische crisis van de jaren dertig, persoonlijke frustraties, xenofobie – is in de historische literatuur meer ruimte gekomen voor de optie dat mensen voor het nationaal-socialisme kozen uit idealisme. Dat lijkt op...

Lees meer
Foto van Nederlandse SS'ers.
Foto van Nederlandse SS'ers.
Artikel

Nederlandse SS’ers en de Holocaust

Zo’n 25.000 Nederlanders vochten tijdens de Tweede Wereldoorlog vrijwillig in de Duitse Waffen-SS. In de literatuur en media wordt vaak een beeld geschetst alsof zij slechts gewone soldaten waren, die niet betrokken zijn geweest bij oorlogsmisdaden of genocide. Dagboekfragmenten bewijzen het tegendeel.

Lees meer
Malafide makelaars tijdens de Tweede Wereldoorlog
Malafide makelaars tijdens de Tweede Wereldoorlog
Artikel

Malafide makelaars tijdens de Tweede Wereldoorlog

Malafide makelaars werden tijdens de Tweede Wereldoorlog steenrijk door de handel in geroofde Joodse panden en het witwassen van fout geld. Klanten waren er genoeg: van ‘bunkerbouwers’ en NSB’ers tot banken en gemeenten. Een reis door de criminele vastgoedwereld van Amsterdam tijdens de bezetting.

Lees meer
NSB-kinderen
NSB-kinderen
Onderzoek

Het laatste taboe in Nederland: NSB-kinderen

Na de Tweede Wereldoorlog wilde de Nederlandse overheid haar ‘foute’, maar bestrafte, onderdanen zo snel mogelijk heropnemen in de maatschappij. Zo trachtte zij te voorkomen dat deze veranderde in een verbitterde groep achtergestelden. Maar de integratiepolitiek mislukte, en daarvan zijn vooral de kinderen van ‘foute ouders’ slachtoffer geworden. Een grootschalige enquête uit 2002 werpt licht...

Lees meer
Kampen voor foute Nederlanders
Kampen voor foute Nederlanders
Artikel

De kampen voor ‘foute’ Nederlanders na de Tweede Wereldoorlog

Gevangenen worden getreiterd en tot bloedens toe geslagen. Bewakers storten de inhoud van hun latrinetonnen over hen heen. Maar de Nederlandse bevolking wil niets weten van misstanden in de kampen voor ‘foute’ Nederlanders. Collaborateurs hadden in de Tweede Wereldoorlog de nationale solidariteit verbroken, en daarvoor moesten ze gestraft worden.

Lees meer