Lijst namen personen Vreemde Krijgsdienst & Verlies Nederlanderschap WOII
Ruim 25.000 Nederlanders verloren hun Nederlandse nationaliteit omdat ze in Duitse krijgsdienst traden tijden de Tweede Wereldoorlog. De door een particulier gemaakte databank Vreemde Krijgsdienst & Verlies Nederlanderschap bevat ongeveer 11.500 namen van personen die bij wet in 1953 het Nederlanderschap terug kregen. De bron van deze gegevens is de Staatscourant. Toch is de publicatie opmerkelijk vanwege de...
Hans Zaaijer wilde afrekenen met oorlogsmisdadigers
Na de Tweede Wereldoorlog zou Nederland streng afrekenen met oorlogsmisdadigers. Maar al snel werden de straffen milder. Tot ergernis van aanklager Hans Zaaijer. Waarom was de doodstraf opnieuw ingevoerd als die toch niet ten uitvoer werd gebracht, zo vroeg Zaaijer zich af in een aanval op de minister. In totaal vier keer woonde Hans Zaaijer...
Vechten voor de vijand: Nederlandse soldaten in de Tweede Wereldoorlog
Enthousiast traden duizenden Nederlandse soldaten in de Tweede Wereldoorlog vrijwillig toe tot de Waffen-SS. Maar na de confrontatie met de ellende aan het oostfront kregen ze vaak spijt. ‘Zaten we maar weer veilig in Holland bij moeder de vrouw.’ Ongeveer 25.000 Nederlanders dienden tijdens de Tweede Wereldoorlog vrijwillig als soldaten in de Waffen-SS. Volgens het...
Hoe twee jonge vrouwen vrijwillig kampbewaakster in Auschwitz werden
Historicus Paul van de Water is overleden. Voor Historisch Nieuwsblad tekende hij dit bijzondere verhaal op.
De raciale schoonmaak van Anton Mussert
NSB-leider Anton Mussert komt er in de geschiedschrijving vanaf als een naïeve, zwakke leider. Zijn antisemitisme zou niet veel hebben voorgesteld. In werkelijkheid bepleitte hij al voor de Tweede Wereldoorlog een raciale zuivering van ons land.
‘We moeten af van het idee dat “foute” kinderen nooit tegemoet zijn gekomen’
Vanaf het moment dat de problematiek van kinderen van ‘foute’ ouders aan het licht kwam, is er hulp voor deze groep geweest. Dat concludeert psycholoog en NIOD-onderzoeker Bram Enning in zijn nieuwe boek Spreken over fout. Hoe kinderen van collaborateurs het zwijgen verbraken, 1975-2000. Hij sprak hierover met Stichting Herdenking-voorzitter Cluny Holthuis en gespreksleider Clairy...
Opsporingsdiensten joegen straalbezopen op het verzet
Oud-NSB'er Jacob Luitjens, die tijdens de oorlog veel verzetsstrijders opspoorde, is overleden. Uit onderzoek blijkt dat bestrijders van het verzet zich geregeld volgoten met drank.
Executies na de Tweede Wereldoorlog: Juliana en de Vier van Breda
152 oorlogsmisdadigers worden na de Tweede Wereldoorlog ter dood veroordeeld. Maar het kabinet-Schermerhorn-Drees vreest dat de bevolking te veel executies niet zal kunnen dragen en roept op tot ‘terughoudendheid’. Toch komt Drees in conflict met koningin Juliana. Zij ontwikkelt, al dan niet onder invloed van Greet Hofmans, een steeds grotere aversie tegen de doodstraf. ‘Zojuist!...
Aantjes-affaire ging niet om ’twee lettertjes’
Op 6 november 1978 onthulde historicus Loe de Jong dat de CDA-fractievoorzitter Willem Aantjes tijdens de Tweede Wereldoorlog lid was geweest van de SS. Een dag later trad Aantjes af. De achterban was woedend op de historicus, die een geliefd politicus ten val had gebracht door ‘de oorlog’ erbij te slepen. De Jong gaf in...
De radicalisering van SS-Voorman Feldmeijer
Hij was de foutste Nederlander tijdens de Tweede Wereldoorlog: Henk Feldmeijer. De Duitse bezetter benoemde hem tot Voorman van de Nederlandse SS. In de winter van 1942-1943 maakte hij als soldaat de Duitse nederlaag bij Stalingrad mee. Vanaf dat moment leek hem alles geoorloofd om de oorlog te winnen. Posters in de stad kondigden het...
‘Het Joden vangen werd een ware hartstocht’
Duizend gulden verdienden ze soms in één week. En gezamenlijk arresteerden ze meer dan 15.000 Joden. Ze waren uit op geld en op de Joodse bezittingen – de Colonne Heinnecke en daarvoor vrijgemaakte politieagenten die vooral in de zomer van 1943 op ondergedoken Joden joegen. Maar de meesten waren vooral hartgrondig antisemiet. Wie waren deze...
Nationaal-socialist uit idealisme
NSB’ers golden lang als cynische machtswellustelingen, zonder idealen. In nieuwe publicaties wordt dit beeld genuanceerd. Naast de oude verklaringsmodellen – boosheid over de economische crisis van de jaren dertig, persoonlijke frustraties, xenofobie – is in de historische literatuur meer ruimte gekomen voor de optie dat mensen voor het nationaal-socialisme kozen uit idealisme. Dat lijkt op...