Als in 1939 de Tweede Wereldoorlog in Europa begint, proberen de VS afzijdig te blijven. Om de strijd tegen het fascisme toch te steunen, bedenkt president Roosevelt de Lend-Lease Act. Amerika leent of verhuurt oorlogsmaterieel aan de geallieerden. Zelfs aan de Sovjet-Unie.
Al tijdens de Slag om Engeland in de zomer van 1940 steunen de Verenigde Staten de Britten met vijftig gevechtsschepen. In ruil daarvoor mogen de Amerikanen militaire bases openen in het Britse Rijk. Na de start van Operatie Barbarossa openen de Amerikanen ook een goederenstroom naar de Sovjet-Unie, dat is verzwakt door de Duitse opmars.
Meer lezen over de Tweede Wereldoorlog? Schrijf u in voor onze gratis nieuwsbrief.
Om nog meer steun te bieden aan de tegenstanders van de nazi’s, bedenkt president Franklin D. Roosevelt de zogeheten Lend-Lease Act. Daardoor kunnen op grote schaal oorlogsmaterieel en grondstoffen worden geleverd aan geallieerden landen in de strijd tegen de asmogendheden.
In maart 1941 tekent Roosevelt deze wet, die hem in staat stelt de Amerikaanse productiemachine in gang te zetten. In de jaren die volgen levert de Verenigde Staten voor 50 miljard dollar aan goederen, het hedendaagse equivalent van ruim 800 miljard dollar, aan geallieerde landen. Ook als Amerika na de aanval op Pearl Harbor op 7 december 1941 direct betrokken raakt bij de oorlog, gaan de leveranties door. De meeste worden gedaan in 1943-1944.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
Van zilverdraad tot krabbenvlees
Naast oorlogsmaterieel leveren de Amerikanen ook allerlei soorten voedsel, grondstoffen, patenten en complete productielijnen. Van 7 miljoen dollar aan zilverdraad voor insignes op nieuwe Sovjetuniformen, tot ingeblikt vlees en 19 miljoen pond boter. Er wordt zo veel geleverd aan de Russen dat er in Amerika tekorten ontstaan. Burgers vragen zich af of de Sovjets soms hun laarzen invetten met de Amerikaanse boter. Zijzelf kunnen alleen margarine krijgen. Amerikaanse vissers aan de westkust klagen dat de Russen, met toestemming van de overheid, hun de krabben uit de mond stoten.
In totaal leveren de Verenigde Staten 400.000 jeeps en vrachtwagens, 12.000 gepantserde voertuigen, 11.500 vliegtuigen en 1,7 miljoen ton voedsel aan de Sovjet-Unie. Van de 50 miljard dollar die de Verenigde Staten uitlenen, gaat 30 miljard naar het Verenigd Koninkrijk. Het Verenigd Koninkrijk sluist op zijn beurt ook goederen door naar de Sovjets: 7000 vliegtuigen, 27 schepen en ruim 5000 tanks.
Na de oorlog geven verschillende Russische leiders, onder wie Jozef Stalin en generaal Georgi Zjoekov, toe dat de Sovjet-Unie de strijd nooit had kunnen voortzetten zonder de leveranties van de Britten en Amerikanen. Het is niet meer de moeite om materialen terug te geven. De leningen aan de Sovjet-Unie worden bijna volledig kwijtgescholden. Maar de Britten zijn tot 2006 bezig om hun leningen met rente terug te betalen.
