Alle artikelen
De ontdekking van proteïne zorgde eind negentiende eeuw ook al voor een ware hype. Net als nu werd de verkoop van eiwitpoeder aangejaagd door reclames, schreeuwende productverpakkingen en geblokte influencers, schrijft journalist Laurens Bluekens.
Doordat arbeiders tijdens de Industriële Revolutie van het platteland naar de stad trokken, hadden zij plotseling geen tijd meer om in hun eigen voedsel te voorzien. Een eiwitrijk dieet met houdbare ingrediënten werd daardoor belangrijker: een proteïnerijk voedselpatroon moest arbeiders fit maken voor het werk in de fabriek. In 1847 zou een man per dag een ons proteïne nodig hebben, was de schatting. Tegenwoordig geldt de aanbeveling van ongeveer de helft.
Al snel na de ontdekking van proteïne in de achttiende eeuw werd de voedingsstof ook buiten academische kringen omarmd. Ondernemers beweerden dat hun eiwitrijke producten goed waren voor arbeiders: zo verkocht de Duitser Justus von Lievig kookboeken en maakte hij advertenties voor ‘gezonde’ eiwitrijke voeding. Eind negentiende eeuw kwamen de eerste eetbare eiwitpoeders op de markt en was de proteïnehype geboren.
In het Verenigd Koninkrijk streden twee concurrenten om de eiwitmarkt: Plasmon en Emprote. Beide fabrikanten richtten zich op de sportieve mannelijke consument, want sportende of zwetende vrouwen golden als aanstootgevend. De oprichter en het boegbeeld van Emprote was de Britse tennisspeler Eustace Hamilton Miles, terwijl Plasmon de spierbundel Eugen Sandow reclame liet maken. In onderstaand artikel leest u hoe deze bodybuilder met zijn imperium van fitnesscholen een eiwit-influencer avant la lettre werd en hoe proteïne, mannelijke kracht en vlees in de publieke verbeelding onlosmakelijk met elkaar verbonden raakten.
Foto: Eugen Sandow laat een nieuwe pose zien in zijn Magazine of Physical Culture, 1902. Foto via Wikimedia Commons.
De eiwit-hype is helemaal niet nieuw: kijk maar naar 1900
De ontdekking van proteïne zorgde eind negentiende eeuw ook al voor een ware hype. Net als nu werd de verkoop van eiwitpoeder aangejaagd door reclames, schreeuwende productverpakkingen en geblokte influencers, schrijft journalist Laurens Bluekens. Doordat arbeiders tijdens de Industriële Revolutie van het platteland naar de stad trokken, hadden zij plotseling geen tijd meer om in...
Familieruzie splijt het rijk van Karel de Grote
Keizer Karel de Grote liet zijn familie in 814 een immens rijk na. Maar door conflicten tussen zijn zoon en kleinzoons viel het in drie delen uiteen. De gevolgen ervan zouden Europa nog eeuwenlang verscheuren. Fontenoy, zondagmorgen 26 juni 841, een dag na de veldslag. Priesters betreden het slagveld met wierookvaten en een mobiel altaar....
De geschiedenis van polygamie: liefde of misbruik?
Is polygamie volgens de Koran en de Bijbel toegestaan? Het debat hierover woedt al eeuwen. Sommige gelovigen menen dat de heilige schriften hun zegen geven. Anderen wijzen erop dat er beperkingen zijn: de positie van vrouwen moet worden beschermd. Tijdens de Olympische Winterspelen in Salt Lake City in 2002 schreven veel kranten over polygamie, vanwege...
Theo Spek: ‘Opeens stond ik in een middeleeuws bos’
Landschapshistoricus Theo Spek wilde weten hoe het Nederlandse bos eruitzag in de Middeleeuwen. Hij vond een voorbeeld in Engeland. ‘Het was precies zoals ik me had voorgesteld.’ Kent u de historische sensatie, zoals door Johan Huizinga omschreven? ‘Ja, en die ervaar ik allereerst in het landschap zelf. Bij archiefvondsten voel ik als landschapshistoricus soms ook...
Zoeloeheerser Shaka was de koning van de intrige
Shaka, de machtige koning van de Zoeloes, vertrouwde niemand. Zelfs niet zijn eigen verwanten. En gelijk had hij. Want verraad, samenzwering en moord liepen als een rode draad door de familie. Waarom had Shaka, de legendarische koning van de Zoeloes, geen kinderen? Dit raadsel heeft vooral westerse historici lang beziggehouden. Aan vrouwen had hij immers...
Trump verkoopt wapens voor Oekraïne, maar hij is geen tweede Roosevelt
De Verenigde Staten zijn bereid wapens te leveren aan Oekraïne, maar Europa moet ervoor betalen. Dat is de ‘deal’ die president Trump op 14 juli sloot via NAVO-chef Mark Rutte. De deal heeft iets weg van de cash-and-carry-afspraken die president Franklin Delano Roosevelt in 1939 maakte met Groot-Brittannië. Maar wat op het eerste gezicht op...
Hongaren gingen de straat op toen de Donau gevaar liep
Ondanks groeiende onvrede over het communistische systeem keken Hongaren in de jaren tachtig wel uit om in het openbaar kritiek te uiten. Pas toen de bouw van een waterkrachtcentrale de Donau bedreigde, kwam de bevolking in opstand. In de jaren vijftig hadden Hongarije en Tsjecho-Slowakije het plan opgevat om een gigantische waterkrachtcentrale met dammen te...
Oost-Duitsers reageerden geschokt op tv-beelden van smerige fabrieksstad
In de DDR was het anticommunistische verzet van de kerk nauw verbonden met de opkomst van de milieubeweging. Een heimelijk gefilmde televisiedocumentaire over een vieze fabrieksstad zette het Oost-Duitse milieuactivisme in één klap op de kaart. Het grote publiek leerde de Oost-Duitse milieubeweging kennen toen in september 1988 de televisiedocumentaire Bitteres aus Bitterfeld op de...
‘Geef ons schone lucht!’, scandeerden honderden boze Bulgaren
In Bulgarije was de milieubeweging de eerste protestbeweging die burgers tegen het communisme wist te mobiliseren. Moeders kwamen in opstand nadat hun kinderen flauwvielen door overwaaiende fabrieksgassen. Op het centrale plein van het Bulgaarse provinciestadje Roese, niet ver van de Roemeense grens, stond op 23 september 1987 een groep jonge kinderen te wachten op hun...
Kernramp gaf Poolse milieuactivisten een enorme populariteitsboost
De nucleaire ramp in Tsjernobyl bracht een kentering teweeg in Polen, waar al jaren een protestbeweging tegen het communistische regime sluimerde. Doordat het Sovjet-regime de ramp onder het tapijt wilde schuiven, verbeterde de reputatie van Poolse milieuactivisten. Hun verzet gaf ook andere Poolse protestbewegingen nieuw elan. In 1980 was de vakbond c opgericht door havenarbeiders...
Na de ramp bij Tsjernobyl kwamen Oekraïense eco-patriotten in verzet
Na de kernramp bij Tsjernobyl was de maat vol voor een groep Oekraïense intellectuelen: ze richtten hun eigen milieuorganisatie op. Hun milieuactivisme ging gepaard met een nationalistische boodschap: een zelfstandig Oekraïne zou toekomstige kernrampen kunnen voorkomen. In het noorden van Oekraïne, niet ver van de grens met Belarus, staat een roestig reuzenrad met felgele gondels....
Vanderbilts slepen elkaar voor het gerecht
Cornelius Vanderbilt was de eerste robber baron, een roofridder die leefde volgens de rauwe wetten van het Amerikaanse kapitalisme. Hij liet negen van zijn tien kinderen bijna niets van zijn fortuin na, zodat er na zijn dood hevige ruzies uitbraken. Staten Island, begin negentiende eeuw. Een glooiende vlakte van boeren, zandwegen en paardenmest, ingeklemd ergens...
