Zijn naam werd in de Tweede Wereldoorlog een synoniem voor landverrader. De speelfilm Quisling. The Final Days schetst een psychologisch portret van de Noorse fascistenleider, die zijn land uitleverde aan nazi-Duitsland.
Dit artikel krijgt u van ons cadeau
Wilt u ook toegang tot HN Actueel? Hiermee leest u dagelijks geschiedenisverhalen met een actuele aanleiding op onze website en ontvangt u exclusieve nieuwsbrieven. U kunt de eerste maand onbeperkt lezen voor € 1,99. Sluit hier een abonnement af en u heeft direct toegang.
Nederland had Anton Mussert, Noorwegen had Vidkun Quisling. Hitler zag in hem een ideologische geestverwant en geschikte leider van een collaborerend regime. Als beloning voor bewezen diensten aan Duitsland was Quisling van 1942 tot aan het einde van de oorlog premier van het bezette Noorwegen. Na de bevrijding werd hij op 9 mei 1945 gearresteerd en na een proces wegens landverraad op 24 oktober geëxecuteerd. Quisling. The Final Days speelt zich af in de periode tussen Quislings arrestatie en het vuurpeloton.
Het hart van de Kammerspiel-achtige film bestaat uit gesprekken tussen pastor Peder Olson en Quisling. Die gesprekken zijn niet uit de lucht gegrepen, maar gebaseerd op het dagboek van Olsen, die Quisling als cliënt in de gevangenis kreeg toegewezen. Het levert interessante dialogen op tussen een christelijke humanist en een autoritaire, zich superieur wanende man met een onwankelbaar geloof in zijn overtuigingen.
Volgens Quisling heeft Hitler Europa gered van de ‘bolsjewistische vernietiging’ en heeft hijzelf de Noren gevrijwaard van burgeroorlog. Ook heeft hij ‘meer Joden geholpen dan iedere andere Noor’. Een bizarre opmerking, omdat Quisling verantwoordelijk was voor het oppakken en deporteren van bijna duizend Noorse Joden. Niettemin acht Quisling zichzelf onschuldig. Spijt heeft hij niet, zegt hij, omdat hij zijn politieke handelen altijd baseerde op het universisme, de door hem bedachte term voor zijn ideologisch-filosofische opvattingen. Hitler had nog wel wat van hem kunnen leren, meent hij, want die baseerde zijn politiek anders dan hij niet op zekerheden, maar op geloof.
Quisling. The Final Days toont Quisling als een megalomane autoritaire leider, die zichzelf ziet als een martelaar. Zijn laatste woorden voor het vuurpeloton konden dan ook alleen deze zijn: ‘Ik ben onschuldig.’
