Home Dossiers De Verenigde Staten Amerikanen willen ‘onzedelijke’ boeken verbieden

Amerikanen willen ‘onzedelijke’ boeken verbieden

  • Gepubliceerd op: 5 juli 2022
  • Laatste update 08 nov 2022
  • Auteur:
    Teun Willemse
  • 2 minuten leestijd
Amerikanen willen ‘onzedelijke’ boeken verbieden
Cover van
Dossier De Verenigde Staten Bekijk dossier

Dit artikel krijgt u van ons cadeau

Wilt u onbeperkt toegang tot de artikelen op Historischnieuwsblad.nl? U bent al lid vanaf €1,99 per maand. Sluit hier een abonnement af en u heeft direct toegang.

In meerdere Amerikaanse staten voeren ouders georganiseerd actie om bepaalde boeken uit schoolbibliotheken te verbannen. Vaak met succes. Zogenaamd vanwege ‘obsceen taalgebruik’ worden werken die institutioneel racisme of LHBTI-rechten behandelen van de leeslijst gehaald. Andere Amerikanen maken zich zorgen over wat zij beschouwen als een inbreuk op de vrijheid van meningsuiting, die is verankerd in de Constitutie. Toch is het fenomeen niet nieuw in de VS. Een eeuw geleden was ‘onzedelijk’ taalgebruik er ook al een reden om boeken te verbieden.

Voordat de Ierse schrijver James Joyce zijn roman Ulysses als compleet werk uitgaf, verscheen het in delen in het Amerikaanse literaire tijdschrift The Little Review. Het dertiende hoofdstuk, waarin de hoofdpersoon op een strand masturbeert terwijl hij naar een meisje kijkt, zorgde in 1920 voor grote ophef. De passage kon volgens conservatieve Amerikanen niet door de beugel. Bovendien was er sprake van godslastering: een van de personages in het boek maakte de christelijke rituelen belachelijk.

De New York Society for the Suppression of Vice klaagde de redacteuren van The Little Review aan. Gevolg: een boete en een publicatieverbod van Ulysses. Andere landen volgden het Amerikaanse voorbeeld, waardoor Joyce pas in 1922 een onafhankelijke uitgever vond die het aandurfde zijn boek te publiceren. Het verbod op Ulysses wakkerde een discussie aan over wat literatuur mocht en moest zijn. Volgens Joyce’ medestanders moest literatuur volwassen thema’s als seks juist realistisch beschrijven. Het duurde even voordat de Amerikaanse rechtbank daarin meeging: het verbod werd pas in 1934 opgeheven.

Dit artikel is gepubliceerd in Historisch Nieuwsblad 7/8 - 2022