Home Dossiers Tweede Wereldoorlog Amerikaanse leveranties hielpen Russen om Hitler te verslaan

Amerikaanse leveranties hielpen Russen om Hitler te verslaan

  • Gepubliceerd op: 19 jan 2023
  • Update 03 mrt 2025
  • Auteur:
    Teun Willemse
Lend-Lease tank
Hitler in de Tweede Wereldoorlog
Dossier Tweede Wereldoorlog Bekijk dossier

Waarom nu?

De VS geven Oekraïne toestemming om Rusland aan te vallen met Amerikaanse langeafstandsraketten.

Tanks, raketten en luchtafweersystemen van Amerikaanse en Europese makelij moeten Oekraïne aan de overwinning helpen tegen Rusland. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zorgde Washington ook voor militaire en humanitaire leveranties aan de geallieerden. Via de zogenoemde Lend-Lease Act leverden Amerikaanse arbeiders een indirecte bijdrage aan de strijd tegen de nazi’s en konden de Sovjets steeds verder oprukken.

President Biden ondertekende in 2022 een vernieuwde Lend-Lease Act om Oekraïne bij te staan in zijn oorlog tegen Rusland. Het Witte Huis is van mening dat die militaire hulp nodig is om de democratie in Europa te beschermen. Volgens historicus Thomas Bottelier is dat een belangrijk verschil met de Lend-Lease Act uit 1941, die hulp bood aan ieder land dat tegen de asmogendheden vocht. ‘In de Amerikaanse propaganda werd Lend-Lease toen ook voorgesteld als een wet die democratieën moest helpen, maar een van de eerste landen die goederen kreeg was Griekenland: een dictatuur.’

Wat leverden de Amerikanen via Lend-Lease aan de geallieerden?

‘Toen de wet in 1941 werd aangenomen, wilde Roosevelt zoveel mogelijk hulp bieden zonder zelf ten strijde te trekken: all aid short of war. De Amerikaanse leveranties bestonden uit wapens, tanks en vliegtuigen, maar er ging ook allerlei voedsel naar Europa, zoals graan en boter.

Thomas Bottelier (foto: fernanda Marín)

Meer historische context bij het nieuws? Schrijf u in voor onze gratis nieuwsbrief.

Ontvang historische artikelen, nieuws, boekrecensies en aanbiedingen wekelijks gratis in uw inbox.

Engeland ontving vooral wapens uit Washington, en olie om hun vliegtuigen op te laten stijgen. De Sovjets kregen juist veel voedsel. Toen de Amerikanen direct betrokken raakten bij de oorlog en de Japanners bevochten op de Stille Zuidzee, voeren er nog steeds handelsschepen met Amerikaanse goederen richting de Sovjet-Unie.’

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

De Duitsers bezetten industriegebieden van de Russen. Hoe belangrijk waren de Amerikaanse leveranties van grondstoffen zoals olie en aluminium?

‘Grondstoffen waren inderdaad ook cruciaal. Vooral kerosine van een hoog octaangehalte werd geleverd via Lend-Lease, want die markt werd gedomineerd door Amerikaanse productie. Die kerosine maakte bijvoorbeeld de grote Britse bombardementen op Duitsland mogelijk. Voor de Sovjets was geraffineerde olie belangrijker. Dat is ironisch, want zij zaten zelf op grote olievoorraden in Azerbeidzjan, maar het was sneller en goedkoper om de Amerikanen het te laten produceren en het over de Stille Oceaan en de trans-Siberische spoorweg te transporteren.’

Roosevelt ondertekent de Lend-Lease Act
Roosevelt ondertekent de Lend-Lease Act, maart 1941.

Dossier Tweede Wereldoorlog

Anti-Immigratie demonstratie escaleert in Den Haag
Anti-Immigratie demonstratie escaleert in Den Haag
Recensie

Historicus heeft kritiek op Rosan Smits: fascisme is geen inhoudsloze strategie

In haar boek Dit is fascisme waarschuwt politicoloog en journalist Rosan Smits voor uiterst rechtse ondermijning van de democratie. De waarschuwing is terecht, maar zij gebruikt het begrip ‘fascisme’ te gemakzuchtig in de ogen van expert Robin te Slaa. Fascisme is geen inhoudsloze machtspolitiek, zoals Smits beweert, maar een echte ideologie. Er zijn weinig boeken...

Lees meer
Russell Crowe speelt oorlogsmisdadiger Hermann Göring in de film Nuremberg
Russell Crowe speelt oorlogsmisdadiger Hermann Göring in de film Nuremberg
Recensie

Film Nuremberg toont psychologisch steekspel tussen psychiater en Hermann Göring

Hadden nazileiders speciale karaktertrekken zodat ze zonder wroeging gruwelijke misdaden konden beramen? In het rechtbankdrama Nuremberg hoopt een psychiater dat tijdens het beroemde strafproces in gesprekken met Hermann Göring te kunnen vaststellen. De op ware gebeurtenissen gebaseerde film toont het psychologische steekspel tussen beiden. Als het aan de Britse premier Winston Churchill had gelegen was...

Lees meer
Montgomery in 1944, enkele dagen na D-day
Montgomery in 1944, enkele dagen na D-day
Artikel

Nieuwe film over Slag om de Schelde beschuldigt ten onrechte generaal Montgomery

In de film en tv-serie Het grote offensief krijgt de Britse generaal Montgomery de schuld van het moeizame verloop van de geallieerde bevrijding van Zeeland. Hij zou bevelen van hogerhand naast zich neer hebben gelegd. Maar die lezing strookt niet met de historische bronnen, schrijft Tweede Wereldoorlog-kenner Gert Jan Vuyk.  Afgelopen zomer ging Het grote...

Lees meer
Navajo Code talkers bij de marine in 1943
Navajo Code talkers bij de marine in 1943
Artikel

Niemand kon de code van de Navajo kraken

Diversiteit is niet de kracht, maar de zwakte van het Amerikaanse leger, roept minister van Defensie Pete Hegseth zodra hij de kans krijgt. De oorlogsverhalen van de Navajo code talkers bewijzen zijn ongelijk. ‘De domste zin in de militaire geschiedenis,’ zei Hegseth eerder dit jaar tegen defensiepersoneel, ‘is “onze diversiteit is onze kracht”. Hij houdt...

Lees meer
Loginmenu afsluiten