Voor de special Oorlogsjaren. Nederland in 1940-1945 selecteerde de redactie van Historisch Nieuwsblad 20 belangrijke boeken over de Tweede Wereldoorlog. De ondergang van het Derde Rijk, de Slag bij Stalingrad, Jodenvervolging in Nederland, massa-executies in Polen, biografieën over Adolf Hitler en Heinrich Himmler.
De Amsterdamse hoogleraar Presser schreef in 1965 een opzienbarende geschiedenis van de Holocaust in Nederland. In het tweedelige boek zet hij uiteen hoe de Joden uit de samenleving werden verwijderd.
Meer boekentips in uw inbox? Schrijf u in voor onze gratis nieuwsbrief.
Boeken die u moet lezen over de Tweede Wereldoorlog
Ondergang. De vervolging en verdelging van het Nederlandse jodendom, 1940-1945
Jacques Presser
1965
Levenswerk van de man die het beeld van de oorlog in Nederland als geen ander heeft bepaald. In 14 delen, verspreid over 29 banden, beschrijft De Jong alle belangrijke gebeurtenissen in Nederland, Nederlands-Indië en Londen.
Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog
Loe de Jong
1969-1991
Sereny interviewde Franz Stangl, de commandant van het vernietigingskamp Treblinka. Het resultaat is een huiveringwekkend beeld van het kampsysteem en de mechanismen waardoor mensen kunnen veranderen in massamoordenaars.
De duisternis tegemoet
Gitta Sereny
1974
Deze korte biografie van Adolf Hitler door journalist Haffner uit 1978 is een van de best verkochte Duitse boeken na de Tweede Wereldoorlog. Nog steeds valt hij op door zijn scherpzinnige analyse en trefzekere taal.
Kanttekeningen bij Hitler
Sebastian Haffner
1978
Specialist Hilbrink heeft verschillende boeken over het verzet in Nederland geschreven, waarin hij voorbijgaat aan clichés en zoekt naar de authentieke ervaring van verzetsmensen. In zijn proefschrift laat hij onder meer zien dat het verzet niet strak georganiseerd was.
De illegalen. Illegaliteit in Twente en het aangrenzende Salland 1940-1945
Coen Hilbrink
1989
Dit boek deed bij verschijning veel stof opwaaien. Herman Amersfoort maakt genadeloos duidelijk waarom het Nederlandse leger zo snel door de Duitsers werd verslagen en haalt daarbij verschillende nationale mythes onderuit.
Mei 1940. De strijd op Nederlands grondgebied
Herman Amersfoort
1990
Indrukwekkende studie over Hamburgse politieagenten die werden ingezet bij massaexecuties in Polen. Browning laat zien hoe deze ‘doodgewone mannen’ door groepsdruk en gewenning veranderden in meedogenloze moordenaars.
Doodgewone mannen. Een vergeten hoofdstuk uit de jodenvervolging
Christopher R. Browning
1992
De geallieerde overwinning lijkt achteraf zo vanzelfsprekend dat weinigen zich hebben afgevraagd hoe die tot stand kwam. Overy behandelt stap voor stap de militaire en politieke beslissingen waardoor Duitsland en Japan konden worden verslagen.
Waarom de geallieerden wonnen
Richard Overy
2009
Indringend dagboek van de Joodse letterkundige Klemperer, die samen met zijn ‘arische’ vrouw Eva het Derde Rijk meemaakt in Dresden. Elke dag draaien de nazi’s de duimschroeven verder aan en vervliegt de hoop op overleven.
Tot het bittere eind. Dagboeken 1933-1945
Victor Klemperer
1998
Aan de hand van Russische en Duitse documenten, maar ook dagboeken en brieven van soldaten aan het front, vertelt Beevor het verhaal van het belangrijkste keerpunt in de Tweede Wereldoorlog: de slag om Stalingrad.
Stalingrad
Antony Beevor
1998
Deze tweedelige pil is de beste biografie van Adolf Hitler die ooit is geschreven. Kershaw maakte furore met zijn theorie over het functioneren van de Hitlerdictatuur. Hitler gaf zelden gedetailleerde bevelen, maar nazi-functionarissen ‘werkten naar de Führer toe’.
Hitler
Ian Kershaw
1998-2000
Een groep van 54 merendeels Nederlandse mannen maakte in 1943 jacht op ondergedoken Joden. Ze leverden hun slachtoffers aan de Duitsers uit voor 7,50 gulden per individu. Een onthutsend verhaal, waarvan Van Liempt terecht vond dat het moest worden geboekstaafd.
Kopgeld. Nederlandse premiejagers op zoek naar Joden, 1943
Ad van Liempt
2002
Inwoners van een dorp in Oost-Polen begonnen vlak na de Duitse inval een pogrom tegen hun Joodse buren. Ze vermoordden hele families en roofden hun kostbaarheden. Dit boek sloeg bij verschijnen in Polen in als een bom.
Buren. De vernietiging van de Joden in Jedwabne
Jan T. Gross
2002
Romijn laat zien hoe Nederlandse burgermeesters de schakel vormden tussen de Duitse bezetters en de samenleving. Bij alle pijnlijke dilemma’s en individuele verschillen is de conclusie dat zij de bezettingspolitiek te laat en onvoldoende doorzagen.
Burgemeesters in oorlogstijd. Besturen onder Duitse bezetting
Peter Romijn
2006
Friedländer schetst niet alleen de algemene ontwikkelingen die leidden tot de Holocaust, maar citeert uit egodocumenten van slachtoffers om de gevolgen invoelbaar te maken. Dit meesterwerk bestaat uit twee delen.
De jaren van vervolging 1933-1939 en De jaren van vernietiging 1939-1945. Nazi-Duitsland en de Joden
Saul Friedländer
1997-2007
Hitlers veroveringstochten waren gebaseerd op koloniale ideeën die gemeengoed waren. De inheemse bewoners van Oost-Europa moesten worden onderworpen, verdreven en desnoods uitgeroeid.
Hitlers wereldrijk. De overheersing van Europa door de nazi’s
Mark Mazower
2008
Indrukwekkende biografie over de hoogste baas van de SS en de Duitse politie. Himmler komt eruit naar voren als een frikkerige controlefreak met verwrongen ideeën over mannelijkheid, eer en fatsoen.
Heinrich Himmler. Hitlers belangrijkste handlanger
Peter Longerich
2009
Tussen 1930 en 1953 zijn in Polen, Wit-Rusland, Oekraïne en de Baltische landen meer dan 14 miljoen mensen vermoord. Hun beulen heetten Hitler en Stalin. Snyder wijst erop dat het lijden voor de ‘bloedlanden’ niet begon in 1940 en niet ophield in 1945.
Bloedlanden. Europa tussen Hitler en Stalin
Timothy Snyder
2010
Aan de hand van dagboeken laat Van der Boom zien dat onder de Nederlandse bevolking grote onzekerheid bestond over het lot dat de Joden in de concentratiekampen wachtte. Daardoor konden de risico’s van onderduiken groter lijken dan van deportatie.
‘Wij weten niets van hun lot’. Gewone Nederlanders en de Holocaust
Bart van der Boom
2012
Sinds Pressers klassieker uit 1965 hebben historici nog veel ontdekt over de Jodenvervolging in Nederland. De Duitse historica Happe las alle onderzoeken en primaire bronnen en schreef op basis daarvan een nieuw standaardwerk.
Veel valse hoop. De Jodenvervolging in Nederland 1940-1945
Katja Happe
2018