Met een alternatieve invulling van de ‘tien tijdvakken’ wil organisatie The Black Archives het geschiedenisonderwijs minder eurocentrisch maken.
De ‛tijd van steden en staten’ (1000-1500) wordt de ‛tijd van grote rijken in Azië, Afrika en Amerika’. De ‛tijd van ontdekkers en hervormers’ (1500-1600) verandert in de tijd van ‛explosieve uitwisseling’ en de ‛tijd van regenten en vorsten’ (1600-1700) wordt de ‛tijd van kolonialisme en handelskapitalisme’: The Black Archives heeft de ‛tien tijdvakken’ die tijdens geschiedenislessen worden gebruikt een nieuwe, wereldhistorische invulling gegeven. Die is voor het onderwijs samengevat in een poster, gericht op ‛het bevorderen van onderwijs rondom wereldgeschiedenis, verzwegen perspectieven en het aanzwengelen van een gesprek hierover op verschillende niveaus’.
Nederlands onderwijs is te eurocentrisch, is het idee, en daarom komen bijvoorbeeld de Assyrische beschaving, middeleeuws Timboektoe en Mogol-India niet aan bod. Op de poster staan ze wel: elk tijdvak heeft een wereldkaart met daarop dit soort onderwerpen.
Daarnaast is er veel aandacht voor zwarte bladzijden als de slavenhandel, de ‛verdeling’ van Afrika onder Europese mogendheden op de conferentie van Berlijn (1884-1885) en het ‛Cultuurstelsel’.
Deels overlappen de zwarte bladzijden met stof die al op scholen aan bod komt. De slavenhandel, bijvoorbeeld, staat nadrukkelijk op de posters. Andere onderwerpen ontbreken juist. De Holocaust is de meest opvallende afwezige, terwijl het zionisme wel weer wordt genoemd in het ‛tijdperk van emancipatie en onderdrukking’. Ook de regimes van Stalin en Mao staan er niet op.
In de selectie lijkt de focus te liggen op misdragingen van Nederlanders, of blanken met Nederlandse roots. Dat zou althans verklaren waarom de Zuid-Afrikaanse apartheid en de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog een plaats hebben gekregen in de periode na 1945, terwijl bij Vietnam alleen vermeld staat dat het in 1945 onafhankelijk werd. De oorlog daar, en de bijbehorende misdaden, komen niet aan bod. De Koude Oorlog als geheel staat weer wel vermeld, bij de Sovjet-Unie.
De poster vloeide onder meer voort uit een project op De Correspondent waarin Black Archives-medewerker Miguel Heilbron en andere auteurs ‛verzwegen geschiedenissen’ behandelden. ‛Het zijn verhalen die iedereen volgens ons zou moeten kennen,’ schreef Heilbron, ‛omdat ze de manier beïnvloeden waarop we in Nederland omgaan met grote thema’s als ongelijkheid, racisme, discriminatie en identiteit.’
Dit artikel is exclusief voor abonnees
