Het altijd wat voornaam ogende tijdschrift De Gids (2005/2) wijdt een speciaal nummer aan Johan Huizinga. De bekendste historicus van Nederland, schrijft redacteur Willem Otterspeer in de inleiding van dit nummer, ‘wordt in Nederland bepaald niet aanbeden. Er is over het algemeen een groot gebrek aan largesse in onze cultuur en aan klassieken doen we niet. We weten niet hoe we met ze om moeten gaan en we weten niet hoe we ze moeten uitgeven.’
Misschien heeft Otterspeer zich inmiddels te veel vereenzelvigd met W.F. Hermans, wiens biografie hij momenteel schrijft. Hermans klaagde op zijn oude dag ook steen en been over het gebrek aan grootheid van de Nederlandse cultuur. Otterspeer, toch in de kracht van zijn leven, debiteert nu dezelfde onzin.
Want onzin is het. Kort na zijn dood werden de verzamelde werken van Huizinga uitgegeven, in de jaren tachtig gevolgd door een driedelige briefwisseling. En alsof dat niet genoeg was, verschenen er de laatste decennia ook nog verscheidene proefschriften en een heuse beeldbiografie over zijn werk. Huizinga in Nederland niet aanbeden? Het omgekeerde is het geval. Huizinga is inmiddels juist uitgeroepen tot de pilaarheilige van historisch Nederland. Voorheen besmeurden critici als Menno ter Braak, Jacques de Kadt, Pieter Geyl en (jawel!) W.F. Hermans zijn standbeeld nog wel eens, vooral vanwege zijn cultuurpessimistische uitingen in de jaren dertig en veertig. Maar die kritiek werd hun niet in dank afgenomen.
Tegenwoordig meet niemand zich meer met Huizinga, maar wordt hij keurig bestudeerd – als was hij een klassiek auteur uit een ver verleden. Met die bestudering is overigens niets mis, zoals de boeiende opstellen in dit nummer over onder meer de ontvangst van zijn werk in Frankrijk en Italië bewijzen. De aardigste bijdrage is van Catrien Santing, die schrijft over Huizinga’s verhouding tot de vrouw. Huizinga ontmoette op hoge leeftijd de tweede vrouw van zijn leven. Die maakte zoveel harstocht in de 65-jarige historicus los dat hij ’s middags regelmatig de gordijnen sloot om de liefde te bedrijven met zijn veertig jaar jongere echtgenote. Kijk, dat wil je weten.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
