Home Dossiers Tweede Wereldoorlog Na het Achterhuis – Bas von Benda-Beckmann

Na het Achterhuis – Bas von Benda-Beckmann

  • Gepubliceerd op: 17 december 2020
  • Laatste update 20 mrt 2023
  • Auteur:
    Willem Melching
  • 3 minuten leestijd
Boek Na het achterhuis
Hitler in de Tweede Wereldoorlog
Dossier Tweede Wereldoorlog Bekijk dossier

Dit artikel krijgt u van ons cadeau

Wilt u onbeperkt toegang tot de artikelen op Historischnieuwsblad.nl? U bent al lid vanaf €1,99 per maand. Sluit hier een abonnement af en u heeft direct toegang.

Na het Achterhuis verhaalt van de lotgevallen van acht Amsterdamse onderduikers na hun arrestatie op 4 augustus 1944. Dankzij het dagboek van een van hen – Anne Frank – zijn ze wereldberoemd geworden. Bas von Benda-Beckmann beschrijft op zakelijke en onderkoelde toon de gruwelen die ze in de Duitse kampen moesten doormaken.

Op basis van verslagen van ooggetuigen, literatuur en archieven maakt Von Benda-Beckmann een reconstructie van hun lijdensweg en dood. Als directe bronnen ontbreken, gebruikt hij vergelijkbare verhalen over de kampen waar de onderduikers terechtkwamen, zoals Westerbork, Auschwitz, Bergen-Belsen en Mauthausen. De nadruk ligt op het laatste jaar van de Tweede Wereldoorlog. In deze fase werden gevangenen ingezet voor dwangarbeid. Daardoor gingen de onderduikers niet direct naar de gaskamers, maar zwierven door heel bezet Europa. Von Benda-Beckmann gebruikt zijn zoektocht als een reflectie op ‘de vervolging en de systematische moord op de Europese Joden’. Het boek is daarom veel meer dan een anekdotisch relaas over Anne Frank en haar lotgenoten.

Meer recensies van historische boeken lezen? Schrijf u in voor onze gratis nieuwsbrief.

Ontvang historische artikelen, nieuws, boekrecensies en aanbiedingen wekelijks gratis in uw inbox.

Von Benda-Beckmann gaat ook in op de vraag wat de Joden wisten over de vernietigingskampen. In haar Dagboek heeft Anne Frank het expliciet over de gaskamers. In dit verband noemt Von Benda-Beckmann ook het boek ‘Wij weten niets van hun lot’ van Bart van der Boom, die de malle stelling verdedigt dat de Nederlanders meer Joden zouden hebben geholpen wanneer ze exacte kennis hadden gehadvan de gaskamers. Maar deze kennis was niet nodig, want iedereen ging ervan uit dat de overlevingskansen van de Joden vrijwel nihil waren. Vanaf de zomer-herfst van 1941 gingen de Duitsers over tot de vernietiging van de Europese Joden. Opvallend is dat de genocide in volstrekte chaos, improvisatie en willekeur verliep. De weg naar Auschwitz was inderdaad de spreekwoordelijke kronkelweg, maar de Duitsers gingen wel recht op hun doel af. Het is jammer dat Von Benda-Beckmann niet wat dieper ingaat op de vraag waarom Hitler besloten had de Joden en andere ‘minderwaardige’ volkeren om te brengen.

Het boek bevat nog een historisch nieuwtje: Margot en Anne Frank zijn niet eind maart 1945 gestorven, zoals lang is aangenomen. Op basis van getuigenissen over hun ziektebeeld concludeert Benda dat zij rond half februari 1945 in Bergen-Belsen gestorven zijn aan vlektyfus. Dit boek verdient een breed publiek en op z’n minst een Duitse en Engelse vertaling.

Na het Achterhuis. Anne Frank en de andere onderduikers in de kampen
Bas von Benda-Beckmann
404 p. Querido, € 22,99

Boek Na het achterhuis

Dit artikel is gepubliceerd in Historisch Nieuwsblad 1-2021