U wilt rijk worden? Volg dit recept tot op de letter. Sla voldoende suiker, bloem, eieren, boter en chocolade in. Goed mengen, googel even voor de verhoudingen. Verder hebt u nog een flinke oven en een oud Amsterdams pandje nodig, plus een paar leuke meiden voor de verkoop. Het strekt tot aanbeveling om ook een pin-apparaat aan te schaffen dat creditcards uit alle hoeken van de wereld accepteert en de diensten in te schakelen van een verkeersregelaar. Koop een livrei om zijn aanwezigheid wat cachet te geven.
Voor hoge verdiensten is het allerbelangrijkste – ik kan dat niet genoeg benadrukken – dat u suggereert dat uw bakkerij al eeuwen in dat pand zit. Uw voorvader heeft nog koekjes aan Willem van Oranje verkocht. Die oven is door John Cockerill zelf geplaatst. Een van de bakblikken is gemaakt van Duits pantserstaal. Hoe u dat doet? Vraag dat vooral aan de mensen van bakkerij Van Stapele in de Amsterdamse Heisteeg. Ze staan in alle toeristische gidsjes over de stad als ‘historische bakkerij’. Terwijl ze nog maar een paar jaar in het steegje tussen Spui en Singel zitten. Ik weet nog dat in het pandje een goudsmid zijn beroep uitoefende.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
Meer historische columns lezen? Schrijf u in voor onze gratis nieuwsbrief.
Weten de toeristen veel. Die kijken alleen in hun gidsje. En dat meldt dat ze absoluut die dure koekjes met chocolade moeten kopen. Dus komen ze, elke dag, in drommen. In de zomer staat tot ver op de gracht een rij voor het kleine zaakje – vandaar die verkeersregelaar. Mensen wachten gerust een uur op de traditional cookies die de bakker in zijn grootvaders oven bereidt.
Wonderlijk? Zeker. Maar niet zo curieus als wat afgelopen jaar is gebeurd. De rij is namelijk daadwerkelijk traditie geworden; je ziet ze tegenwoordig overal. Na het antichambreren bij Van Stapele kunnen de toeristen verderop, in de Heiligeweg, ook aansluiten in een menselijke keten om de aloude stroopwafels van bakker Van Wonderen te kopen. Fabel Friet heeft nu een eigen rij voor de patat die Karel de Grote ook al zo lekker vond. Laatst zag ik een lange rij voor Koreaanse broodjes. De banden met dat land gaan natuurlijk ook al eeuwen terug. De rijen zijn populair, zowel om in te staan als om over te tiktokken. De meest onverwachte toeristische trekpleister in een stad waar de inwoners dachten alle stompzinnigheid al te hebben gezien.
Helaas, Eric Hobsbawn is alweer tien jaar dood. Benieuwd wat de Britse bedenker van de term invented tradition van de Amsterdamse rijen had gevonden. Volgens deze historicus vinden we tradities uit omdat we bang zijn voor het heden en houvast zoeken in rituelen die ook maar een vleug historiciteit hebben. Als ik hem mag geloven, vertonen al die stilstaande mensen dus eigenlijk vluchtgedrag.
