450 jaar geleden bracht de inname van Den Briel door de Watergeuzen de definitieve ommekeer in de Nederlandse opstand tegen de Spaanse bezetter. Lees artikelen uit ons archief over de Tachtigjarige Oorlog, met verhalen over de beeldenstorm, katholieke ballingen en de propaganda van Willem van Oranje.
De Opstand
- 15 artikelen
Recensie
Lollig boos doen tegen een stroman
Een nieuwe tentoonstelling vraagt meer aandacht voor de geschiedenis van Gelre. Helaas komen de makers niet veel verder dan het afkraken van Willem van Oranje.
Artikel
Bij het Beleg van Alkmaar begon de bonje
De herdenking van het Beleg van Alkmaar moest een vertoon van eenheid worden, maar leidde eind negentiende eeuw juist tot conflicten.
Interview
Het ‘Bloedbad van Zutphen’ blijkt politieke propaganda
Historicus Johan Visser deed onderzoek naar het ‘Bloedbad van Zutphen’ in 1572 en ontdekte dat het beeld van een massaslachting niet klopt.
Interview
‘Sterke vrouwen en idealisten vormden de geuzenopstand’
In verhalen over de Tachtigjarige Oorlog worden geuzen vaak omschreven als bloeddorstige mannen. Wie waren de geuzen werkelijk?
Artikel
Vissers versloegen Spaanse galjoenen
Volgens historicus Luc Panhuysen wat de Slag op de Zuiderzee in 1573 een belangrijk moment in de opstand.
Artikel
1572: Keerpunt in de Opstand
In het voorjaar van 1572 leek de heerschappij van de Spanjaarden in de Lage Landen nog onbetwist. Maar na een reeks van nederlagen en overwinningen sloten steeds meer Nederlanders, van hoog tot laag, zich aan bij de Opstand. En dat gaf de doorslag. Willem van Oranje was 38 jaar oud toen hij de zwaarste klap...
Artikel
De onmogelijke missie van Maarten Tromp
Tegen het einde van de Tachtigjarige Oorlog verplaatsten de Spanjaarden de strijd naar zee. Van het vissersplaatsje Duinkerken maakten ze een haven voor troepenschepen en kapers, die enorme verliezen toebrachten aan de Nederlandse koopvaardij en visserij. De Republiek had maar een kleine oorlogsvloot, maar wel een die werd aangevoerd door Maarten Harpertszoon Tromp. Het viel...
Artikel
De beeldenstorm in de Nederlanden
De beeldenstorm heeft altijd tot de verbeelding gesproken, eerst tot die van tijdgenoten en later tot die van historici. Deze orgie van geweld, gericht tegen objecten en symbolen, bracht koning Filips II ertoe de hertog van Alva met een leger naar de Nederlanden te sturen om de schuldigen te straffen en herhaling te voorkomen. Vragen...
Artikel
Katholieke ballingen in de Tachtigjarige Oorlog
In de zestiende eeuw ontvluchtten duizenden katholieken de Nederlanden vanwege het oprukkende protestantisme. Ze verbleven in buitenlandse asielcentra, waar ze ontheemd en ongelukkig radicaliseerden. Het Duitse stadje Kalkar, gelegen aan de Rijn vlak over de Nederlandse grens, is tegenwoordig vooral bekend als locatie van een voormalige kerncentrale. Onder de opbeurende naam Wunderland Kalkar is het...
Artikel
Hertog van Alva in de Nederlanden
Zonder morele problemen liet de hertog van Alva duizenden Nederlandse opstandelingen over de kling jagen. God stond immers aan zijn kant. Toch werd zijn moordlust zelfs zijn Spaanse opdrachtgevers te gortig. In maart 1572 zagen verbaasde toeschouwers in Amsterdam hoe een groep kinderen een grimmig spel opvoerde. Ongeveer zeventig kinderen paradeerden door de straten, met...
Artikel
De list van Maurits
Op 3 maart 1590 hielden 75 soldaten zich schuil in een turfschip in de haven van Breda. Toen de nacht viel, kwamen ze tevoorschijn en verdreven de Spaanse bezetters uit de stad. Het is een vaak verteld en veel geromantiseerd heldenverhaal. Het relaas over het Paard van Troje is een van de bekendste uit de...
Artikel
De propaganda van Willem van Oranje
Willem van Oranje is in de eeuwen na zijn dood uitgegroeid tot de belichaming van de Nederlandse held. Tijdens zijn leven was Oranjes heldenstatus echter zeker niet onbetwist, ondanks actieve pogingen de beeldvorming rondom zijn persoon te beïnvloeden. Huilende vrouwen, vloekende mannen die rondrenden met ontblote zwaarden – in Delft brak op 10 juli 1584...
