Brieven
ArchieventestErg leuk, jullie Grote Archieventest. Hij is ongetwijfeld stukgelezen door jullie lezers. Hij is in elk geval goed bestudeerd door de medewerkers van het Nationaal Archief.Bij de lunch met een klef broodje kaas verbaasden mijn collega’s zich over de hoeveelheid onjuistheden in het artikel. Zo biedt het Nationaal Archief wel degelijk informatie voor het onderwijs....
Hongaarse vluchtelingen in Nederland
Sovjet-tanks maakten op 4 november 1956 een bloedig einde aan de Hongaarse opstand. Tienduizenden Hongaren vluchtten naar het buitenland. Nederland opende zijn grenzen – voor een zeer select aantal vluchtelingen. Helpen wilden we wel, maar de schatkist bleef dicht. Otto Gyula Tánczos uit Hongarije was 24 jaar toen hij op 25 november 1956 via Oostenrijk...
De Slag bij Verdun
Negentig jaar geleden, op 21 februari 1916, begonnen de Duitsers de Slag om Verdun. Een grote aanval moest de Fransen duidelijk maken dat verder vechten zinloos was. Tien maanden lang viel er één dode per minuut. Daarna was het verloren gegane gebied weer in Franse handen. Dit artikel is exclusief voor abonnees Begrijp het heden,...
Liberalen versus confessionelen
Eind negentiende eeuw werden de liberale machthebbers in Nederland uitgedaagd door een monsterverbond van katholieken en gereformeerden. De liberalen aarzelden: de kerk zijn vrijheid gunnen of het ‘zwarte gevaar’ met harde hand de kop indrukken? ‘Een manifest van absolutisme en barbarisme’ – zo diskwalificeerde de Nieuwe Rotterdamsche Courant in 1864 de encycliek Quanta cura van paus...
Racismealarm
Sociologisch onderzoek vraagt vaak naar de bekende weg. Wie zijn ogen niet in zijn zak heeft en het oor regelmatig te luisteren legt op borrels, recepties, verjaarsfeestjes en in de kroeg, weet wel zo’n beetje hoe het Nederlandse volk over de wereld denkt. Het verbaast me dan ook dat er zo’n ophef wordt gemaakt over...
Eurocentrisme
Op het laatste moment nam ik van een andere docent een cursus over de mondialisering over. Vandaar dat ik ook maar het voorgeschreven handboek overnam: C.A. Bayly, The Birth of the Modern World, 1780-1914. Bovendien had ik over dat handboek al veel goeds gelezen. Het zou een meesterwerk zijn dat alle andere handboeken over de...
Brieven: Branders en slavernij
OntploffingIn Historisch Nieuwsblad 2006/2 staat een onjuistheid in het bijschrift bij een illustratie in het artikel over Michiel de Ruyter. De reproductie op pagina 30 laat geen ontploffing zien, maar een – succesvolle – branderaanval op de Royal James. Branders waren kleine afgedankte scheepjes, volgepropt met vaten teer en ander brandbaar materiaal, die tijdens zeeslagen...
Boeken Top Tien
1. Dorine Hermans en Daniela Hooghiemstra ‘Vertel dit toch aan niemand.’ Leven aan het hof Mouria, € 18,50 2. Vibeke Roeper en Diederick Wildeman Het journaal van Abel Tasman 1642-1643 Waanders, € 17,95 3. Jan Bank en Marita Mathijsen (red.) Plaatsen van herinnering: Nederland in de negentiende eeuw Bert Bakker, € 34,95 4. Jared Diamond Ondergang. Waarom...
Willem Otterspeer, Orde en trouw. Over Johan Huizinga
Wie Herfsttij der Middeleeuwen leest, kan gemakkelijk zelf vaststellen aan welke eigenschappen Huizinga zijn reputatie dankt. Ten eerste geeft hij blijk van een indrukwekkend combinatievermogen. Grote massa’s losse gegevens weet hij zinvol met elkaar te verbinden, zodat nieuwe beelden van het verleden ontstaan. Ten tweede beweegt Huizinga zich met zelden vertoond gemak in wat we...
Eva Rensman, De pil in Nederland. Een mentaliteitsgeschiedenis
Gezien het grote aantal geboorten in de naoorlogse jaren was de algemene verwachting in de jaren zestig dat Nederland in het jaar 2000 20 miljoen inwoners zou tellen. Dat deze rampzalige ontwikkeling ons bespaard is gebleven, hebben we te danken aan de introductie van de anticonceptiepil, beter bekend als ‘de pil’, in 1963. In maart...
Joke E. Korteweg, Kaperbloed en koopmansgeest. ‘Legale zeeroof’ door de eeuwen heen
Een boek over kaapvaart, de legale vorm van zeeroof, gaat vanzelfsprekend ook over de illegale vorm ervan: piraterij. Het onderscheid is namelijk niet zelden schimmig. Wat vanuit het perspectief van de ene natie een legale vorm van verzet en oorlogsinzet was, was dat volgens de aangevallen partij niet altijd. Zo gaven de Staten-Generaal tijdens de...
Marius Broekmeyer, Bedrogen bedriegers. Stalin contra Hitler
Zelden heeft een studie zoveel stof doen opwaaien als De ijsbreker van de Russische historicus Viktor Suvorov. In dat boek beweerde Suvorov dat Hitler met zijn aanval op de Sovjet-Unie, die op 22 juni 1941 begon en de geschiedenis in is gegaan als Operatie Barbarossa, Stalin maar net voor was geweest. Hoewel het communisme al...