Home Beide kampen schuld aan Spaanse furie

Beide kampen schuld aan Spaanse furie

  • Gepubliceerd op: 26 augustus 2020
  • Laatste update 13 okt 2022
  • 1 minuut leestijd
Beide kampen schuld aan Spaanse furie

Een van de beruchtste catastrofes uit de Nederlandse Opstand tegen Filips II was de Spaanse Furie van november 1576 in Antwerpen, die veel burgers het leven kostte. Maar wie had daaraan de schuld?

Volgens de geschiedenisboeken was het een geweldsuitbarsting van muitende soldaten in Spaanse dienst. Maar dat is onterecht, betoogt Raymond Fagel: het ging om een militaire botsing tussen twee partijen, die uit de hand liep.

Begin november 1576 verkeerden de Nederlanden in politieke chaos. Bovendien trokken er soldaten van Filips rond, die muitten omdat ze al lang niet waren betaald. Ook in de belangrijke havenstad Antwerpen heerste onrust. In de citadel van de stad bevonden zich Filips-gezinde soldaten, die vanwege de problemen versterking binnenlieten. Tegelijkertijd kwamen in de rest van de stad soldaten van de opstandelingen binnen.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Dat liep uit op gevechten tussen de twee groepen soldaten, zoals blijkt uit teksten en gravures die kort daarna werden gemaakt. Vervolgens werd er huisgehouden onder de bevolking van de stad, waarbij vermoedelijk zo’n 2500 burgers omkwamen.

Dat in de geschiedenisboeken een ander verhaal belandde, komt doordat schrijvers en tekenaars die de opstandelingen goed gezind waren in de decennia na de Furie een anti-Spaans verhaal in omloop gebracht, waarin al het geweld van Spaanse kant kwam en vele duizenden onschuldige burgers werden vermoord en verkracht. Daarbij werd de schuld in de loop van de eeuwen vooral geschoven op de muitende soldaten uit die dagen, en niet op de georganiseerde troepen uit de citadel.

Bron: Raymond Fagel, ‘The Origins of the Spanish Fury at Antwerp (1576): A Battle Within City Walls’, in: Early Modern Low Countries.

 

Dit artikel is gepubliceerd in Historisch Nieuwsblad 9-2020

Nieuwste berichten

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Artikel

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?

De Verenigde Staten leggen sancties op aan Sudan omdat het leger chemische wapens zou hebben gebruikt in de burgeroorlog in het land. Volgens The New York Times zette de Sudanese legerleider Burhan chloorgas in bij gevechten met de paramilitaire eenheid Rapid Support Forces (RSF). Tijdens de Eerste Wereldoorlog gebruikten Duitse soldaten al chloorgas bij Ieper,...

Lees meer
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Interview

’Voor Poetin heeft de claim op de Krim iets spiritueels, net als voor Catharina de Grote’

Tijdens de collegedag Het Russische imperium op 26 juni vertelt historicus Ivo van de Wijdeven over de geschiedenis van de Krim. Hij geeft voorproefje van wat hij die dag gaat vertellen: ‘De Krim is de mythische geboortegrond voor zowel de Oekraïners als de Russen.’ ‘De Krim is al eeuwenlang een twistpunt en daardoor de ideale...

Lees meer
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Interview

Middeleeuwse kunst moest mooi én stevig zijn

Middeleeuwse kunst moest lang meegaan. Kunsthistoricus Jan van Daal ontdekte dat kunstenaars en opdrachtgevers contracten sloten over de duurzaamheid van kunstwerken.  ‘Kerken of gilden die in de Middeleeuwen een groot kunstwerk zoals een groot glas-in-loodwerk wilden laten maken, dachten na over hoelang dat mee moest gaan,’ vertelt Van Daal, schrijver van het proefschrift On Durable...

Lees meer
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Artikel

Schandaal rond Bidens gezondheid: hij is niet de eerste president die zijn ziekte verzweeg

Uit een nieuw boek blijkt dat Joe Bidens gezondheidsproblemen tijdens zijn presidentschap erger waren dan gedacht. In 1919 probeerde president Woodrow Wilson zijn ziekte ook zoveel mogelijk uit de publiciteit te houden. Zijn vrouw Edith Wilson hield hem uit de wind en nam allerlei taken van hem over. In het boek Original Sin schrijven journalisten dat...

Lees meer