Er zijn Hollywood-films over minder invloedrijke personen gemaakt, maar aan Martin Luther King durfde blijkbaar geen filmstudio zijn handen te branden. Met Selma is er dan eindelijk een film over Martin Luther King, het boegbeeld van de zwarte burgerrechtenbeweging. Selma dist geen kwijlend heldenverhaal op over King, maar kijkt achter de schermen van zijn activisme.
Dit artikel krijgt u van ons cadeau
Wilt u ook toegang tot HN Actueel? Hiermee leest u dagelijks geschiedenisverhalen met een actuele aanleiding op onze website en ontvangt u exclusieve nieuwsbrieven. U kunt de eerste maand onbeperkt lezen voor € 1,99. Sluit hier een abonnement af en u heeft direct toegang.
De film geeft inzicht in het dagelijkse handwerk en de strategische en tactische beslissingen van King en de mensen om hem heen. In 1965 is de pas 36-jarige op het hoogtepunt van zijn roem. Twee jaar eerder hield hij zijn beroemde ‘I have a dream’-speech, een jaar eerder mocht hij de Nobelprijs voor de vrede in Stockholm ophalen. King gebruikt zijn sterrenstatus om de blanke obstructie van het stemrecht voor zwarten in het Amerikaanse Zuiden uit de weg te ruimen.
Meer recensies lezen? Schrijf u in voor onze gratis nieuwsbrief.
Sinds de Civil Rights Act van 1964 hebben alle zwarte Amerikanen stemrecht, maar door mazen in de wet werpen zuidelijke Amerikaanse staten barrières op. Ze stellen eisen op het gebied van geletterdheid en inkomsten, die vooral de zwarte bevolking treffen. In het stadje Selma in Alabama is 60 procent van de bevolking zwart, maar 96 procent van de stemgerechtigden blank. King en zijn groep kiezen Selma als protestdoelwit tegen de blanke obstructie.
De film verhult niet dat dat gepaard gaat met conflicten binnen de burgerrechtenbeweging. De een vindt King te voorzichtig, de ander te radicaal. King weet dat het protest gewelddadig zal worden neergeslagen, maar weet ook dat bloedige krantenfoto’s van in elkaar geslagen mensen in het voordeel van de publieke opinie over de beweging werken. Selma toont King als een moreel bevlogen dominee, maar ook als een briljante mediastrateeg. Hoe hij geholpen door de publieke verontwaardiging president Lyndon B. Johnson onder druk zet om de Voting Rights Act, die stemrechtbarrières in de staten verbiedt, snel door het Congres te loodsen, is leerzaam studiemateriaal voor mediastrategen.
Dat de tegenstelling in de film tussen King en Johnson volgens voormalige medewerkers van de president onjuist is – de twee zouden het vooral met elkaar eens zijn geweest – doet geen afbreuk aan de strekking van het intelligente drama. Geslaagd activisme drijft op woede, gevoel voor het goede moment en inzicht in de media. Dat de film een bittere nasmaak nalaat, komt doordat de burgerrechten niet hebben gebracht wat King en zijn medestrijders ervan verwachtten. Zoals de laatste maanden nog eens pijnlijk bleek, is de kloof tussen blank en zwart nog lang niet gedicht.
