Home Dossiers Martin Luther King Achter de schermen van Kings activisme

Achter de schermen van Kings activisme

  • Gepubliceerd op: 26 januari 2015
  • Laatste update 21 nov 2022
  • Auteur:
    Jos van der Burg
  • 3 minuten leestijd
Achter de schermen van Kings activisme
Cover van
Dossier Martin Luther King Bekijk dossier

Dit artikel krijgt u van ons cadeau

Wilt u onbeperkt toegang tot de artikelen op Historischnieuwsblad.nl? U bent al lid vanaf €3,99 per maand. Sluit hier een abonnement af en u heeft direct toegang.

Er zijn Hollywood-films over minder invloedrijke personen gemaakt, maar aan Martin Luther King durfde blijkbaar geen filmstudio zijn handen te branden. Met Selma is er dan eindelijk een Amerikaanse bioscoopfilm over het boegbeeld van de zwarte burgerrechtenbeweging. Selma dist geen kwijlend heldenverhaal op over King, maar kijkt achter de schermen van zijn activisme.

De film geeft inzicht in het dagelijkse handwerk en de strategische en tactische beslissingen van King en de mensen om hem heen. In 1965 is de pas 36-jarige op het hoogtepunt van zijn roem. Twee jaar eerder hield hij zijn beroemde ‘I have a dream’-speech, een jaar eerder mocht hij de Nobelprijs voor de vrede in Stockholm ophalen. King gebruikt zijn sterrenstatus om de blanke obstructie van het stemrecht voor zwarten in het Amerikaanse Zuiden uit de weg te ruimen.

Sinds de Civil Rights Act van 1964 hebben alle zwarte Amerikanen stemrecht, maar door mazen in de wet werpen zuidelijke Amerikaanse staten barrières op. Ze stellen eisen op het gebied van geletterdheid en inkomsten, die vooral de zwarte bevolking treffen. In het stadje Selma in Alabama is 60 procent van de bevolking zwart, maar 96 procent van de stemgerechtigden blank. King en zijn groep kiezen Selma als protestdoelwit tegen de blanke obstructie.

De film verhult niet dat dat gepaard gaat met conflicten binnen de burgerrechtenbeweging. De een vindt King te voorzichtig, de ander te radicaal. King weet dat het protest gewelddadig zal worden neergeslagen, maar weet ook dat bloedige krantenfoto’s van in elkaar geslagen mensen in het voordeel van de publieke opinie over de beweging werken. Selma toont King als een moreel bevlogen dominee, maar ook als een briljante mediastrateeg. Hoe hij geholpen door de publieke verontwaardiging president Lyndon B. Johnson onder druk zet om de Voting Rights Act, die stemrechtbarrières in de staten verbiedt, snel door het Congres te loodsen, is leerzaam studiemateriaal voor mediastrategen.

Dat de tegenstelling in de film tussen King en Johnson volgens voormalige medewerkers van de president onjuist is – de twee zouden het vooral met elkaar eens zijn geweest – doet geen afbreuk aan de strekking van het intelligente drama. Geslaagd activisme drijft op woede, gevoel voor het goede moment en inzicht in de media. Dat de film een bittere nasmaak nalaat, komt doordat de burgerrechten niet hebben gebracht wat King en zijn medestrijders ervan verwachtten. Zoals de laatste maanden nog eens pijnlijk bleek, is de kloof tussen blank en zwart nog lang niet gedicht.

Dossier Martin Luther King

Freedom Riders
Freedom Riders
Artikel

Freedom Riders

In de zomer van 1961 namen honderden blanken en zwarten deel aan de zogeheten Freedom Rides. Ze protesteerden daarmee tegen de rassenscheiding in het busvervoer. Dat kwam hen duur te staan. ‘Eet goed en geniet ervan, want dit is misschien ons Laatste Avondmaal.’ Begin mei 1961 proberen John Lewis en zijn...

Lees meer
Johnson en de Civil Rights Act
Johnson en de Civil Rights Act
Artikel

Johnson en de Civil Rights Act

Als een krijgsheer loodste Lyndon B. Johnson de Civil Rights Act in 1964 door het Congres. De wet verbood discriminatie op basis van ras, huidskleur, religie, geslacht of nationale oorsprong. Het was de belangrijkste burgerrechtenwet van de twintigste eeuw.   Toen Lyndon B. Johnson op 22 november 1963 aan boord van de Airforce One werd...

Lees meer
MLK in Oost-Berlijn
MLK in Oost-Berlijn
Artikel

MLK in Oost-Berlijn

Martin Luther King bracht in 1964 een controversieel bezoek aan Oost-Berlijn. Midden in de Koude Oorlog gaf hij duizenden inwoners van de stad weer hoop. Daarmee bracht hij de politiek leiders aan weerszijden van de grens in grote verwarring.   Over het bezoek van Martin Luther King aan Oost-Berlijn is...

Lees meer
‘King liet zich niet verlammen door angst’
‘King liet zich niet verlammen door angst’
Artikel

‘King liet zich niet verlammen door angst’

‘Dankzij Martin Luther King valt het klassieke racisme niet meer te verdedigen. Dat is zijn grootste prestatie,’ meent de Engelse historicus en journalist Godfrey Hodgson. Hij schreef een meeslepend boek over de Amerikaanse mensenrechtenactivist en dominee Martin Luther King (1929-1968). Hodgson laat alle kanten van King zien, de goede én de slechte....

Lees meer