Home Vrouwen belandden liever in de bak dan op straat

Vrouwen belandden liever in de bak dan op straat

  • Gepubliceerd op: 25 feb 2025
  • Update 25 feb 2025
  • Auteur:
    Geertje Dekkers
Een Rijkswerkinrichting voor vrouwen in Leiden

De 65-jarige Christine Koster had gebedeld, terwijl dat niet mocht. In 1900 gaf ze dat volmondig toe voor de Amsterdamse rechtbank. Ze wilde graag werken, vertelde ze, maar dat lukte niet vanwege oogproblemen. Kon ze misschien naar een Rijkswerkinrichting worden gestuurd? Daar zou ze een bril krijgen en dan kon ze breien. De rechter was het met haar eens en stuurde haar naar zo’n instelling. 

Vrouwen als Koster waren er meer, zo laat Marian Weevers zien in haar proefschrift Gevangenis of toevluchtsoord? over vrouwen die in de periode 1886-1934 naar Rijkswerkinrichtingen werden gestuurd. Officieel was dat een straf, maar een aanzienlijk deel van de vrouwen stuurde zelf aan op verblijf, bijvoorbeeld door de wet te overtreden onder het oog van de politie. Op die manier zouden ze tijdelijk ontsnappen aan vreselijke armoede. Voor met name veel oude en zieke vrouwen was dat een overlevingsstrategie.   

Openingsbeeld: Een Rijkswerkinrichting voor vrouwen in Leiden.

Dit artikel is gepubliceerd in Historisch Nieuwsblad 3 - 2025

Dossier negentiende eeuw

Poster van een voorstelling van Eugen Sandow, die eiwit aanprijst
Poster van een voorstelling van Eugen Sandow, die eiwit aanprijst
Artikel

De eiwit-hype is niet nieuw: kijk maar naar 1900

De ontdekking van proteïne zorgde in de negentiende eeuw ook al voor een ware hype. Bestuurders en wetenschappers zagen er de oplossing in voor het slechte dieet van arbeiders. Maar ook slimme reclamemakers gingen met het product aan de haal, en proteïne werd een statussymbool voor de middenklasse. Eeuwenlang voorzagen veel mensen in hun eigen...

Lees meer
‘Dankzij de Maartrevolutie werden vrouwen politiek actief’
‘Dankzij de Maartrevolutie werden vrouwen politiek actief’
Interview

‘Dankzij de Maartrevolutie werden vrouwen politiek actief’

Maart is de maand van de vrouwenbeweging, met om te beginnen 8 maart als Internationale Vrouwendag. Het is geen toeval dat juist deze maand is gekozen: in maart 1848 brak in Duitsland de revolutie uit. Universitair docent Anne Heyer (Universiteit Leiden) legt uit wat het verband is. ‘Voor het eerst bezochten vrouwen de senaat.’ Wat...

Lees meer
Hoe de Hongaarse kokarde uit 1848 is gekaapt door Viktor Orbán
Hoe de Hongaarse kokarde uit 1848 is gekaapt door Viktor Orbán
Artikel

Hoe de Hongaarse kokarde uit 1848 is gekaapt door Viktor Orbán

Afgelopen zaterdag 15 maart herdachten de Hongaren de onafhankelijkheidsoorlog van 1848-1849. Het is traditie om op deze feestdag een kokarde in de kleuren van de nationale vlag te dragen. Maar tegenwoordig laten veel Hongaren hun kokardes liever thuis, omdat Viktor Orbán er een partijsymbool van heeft gemaakt. Elk jaar herdenken de Hongaren op 15 maart...

Lees meer
In ‘Il gattopardo’ verliest de adel het van de baantjesjagers
In ‘Il gattopardo’ verliest de adel het van de baantjesjagers
Recensie

In ‘Il gattopardo’ verliest de adel het van de baantjesjagers

De nieuwe Netflix-serie 'Il gattopardo' speelt in Italië ten tijde van de eenwording. Het drama behandelt de ondergang van de adel en de opkomst van de middenklasse. Niet langer de hoge heren, maar de patjepeeërs zetten de toon.

Lees meer
Loginmenu afsluiten