Home Toeristen in Amsterdam wilden steeds iets anders

Toeristen in Amsterdam wilden steeds iets anders

  • Gepubliceerd op: 22 jun 2023
  • Update 03 sep 2024
  • Auteur:
    Geertje Dekkers
Toeristen in Amsterdam wilden steeds iets anders

De gemeente Amsterdam voert campagne om overlast gevende toeristen te ontmoedigen om te komen. Tegenwoordig zijn de coffeeshops en de Wallen grote trekpleisters, maar in het verleden bezochten toeristen heel andere plekken. Het armenhuis, bijvoorbeeld.

Ga naar de haven, wandel over de dijken en neem een kijkje bij de dokken. Bezoek ook eens een van de huizen voor ouderen, een blindeninstituut of een krankzinnigengesticht. En vergeet niet de vele fabrieken van de stad. Dat soort tips gaven reisgidsen in de periode 1840-1885 aan bezoekers van Amsterdam. Het water, de bedrijvigheid en het dagelijks leven kregen opvallend veel aandacht, zo laat Sophie van Ginneken zien in haar proefschrift De toeristische blik op Amsterdam, waarop ze op 6 juli promoveert aan de UvA.

Dat veranderde in de late negentiende eeuw, toen Amsterdam met gebouwen als het Rijksmuseum en het nieuwe Centraal Station een ander aanzien kreeg. In de gidsen kwamen de plaatsen waar zeventiende-eeuwse schilderkunst te zien was centraler te staan. Ook architectuur kreeg meer aandacht.

Dat laatste, stelt Van Ginneken, illustreert dat de belangstelling van toeristen en hun gidsen niet alleen wordt gestuurd door de stad zelf, maar ook door vaak internationale externe ontwikkelingen. Door de opkomst van de fotografie in dit geval, en de bijkomende behoefte om met mooie foto’s thuis te komen van een reis. Armenhuizen waren daarvoor minder geschikt dan bijvoorbeeld het Paleis op de Dam.

Een tweede kentering in het toeristische beeld van Amsterdam vond plaats rond 1970, toen Amsterdam in de verbeelding meer een stad werd van vrij plezier voor iedereen. Die kentering had volgens Van Ginneken niet alleen te maken met veranderingen in en rond de stad, van de studentenopstanden tot de groei van Schiphol, maar ook met de democratisering van het toerisme en de bijbehorende verandering in belangstelling van internationale bezoekers. Zij waren uit op een totaalervaring: funshoppen, uitgaan en gewoon wat rondkijken.

Dit artikel is gepubliceerd in Historisch Nieuwsblad 7/8 - 2023

Nieuwste berichten

Jachtscène uit het veertiende-eeuwse Livre de chasse
Jachtscène uit het veertiende-eeuwse Livre de chasse
Historische sensatie

Theo Spek: ‘Opeens stond ik in een middeleeuws bos’

Landschapshistoricus Theo Spek wilde weten hoe het Nederlandse bos eruitzag in de Middeleeuwen. Hij vond een voorbeeld in Engeland. ‘Het was precies zoals ik me had voorgesteld.’  Kent u de historische sensatie, zoals door Johan Huizinga omschreven?   ‘Ja, en die ervaar ik allereerst in het landschap zelf. Bij archiefvondsten voel ik als landschapshistoricus soms ook...

Lees meer
Shaka Zulu
Shaka Zulu
Artikel

Zoeloeheerser Shaka was de koning van de intrige

Shaka, de machtige koning van de Zoeloes, vertrouwde niemand. Zelfs niet zijn eigen verwanten. En gelijk had hij. Want verraad, samenzwering en moord liepen als een rode draad door de familie.   Waarom had Shaka, de legendarische koning van de Zoeloes, geen kinderen? Dit raadsel heeft vooral westerse historici lang beziggehouden. Aan vrouwen had hij immers...

Lees meer
Roosevelt spreekt zich uit tegen de NEutrality Act in 1939
Roosevelt spreekt zich uit tegen de NEutrality Act in 1939
Artikel

Trump verkoopt wapens voor Oekraïne, maar hij is geen tweede Roosevelt 

De Verenigde Staten zijn bereid wapens te leveren aan Oekraïne, maar Europa moet ervoor betalen. Dat is de ‘deal’ die president Trump op 14 juli sloot via NAVO-chef Mark Rutte. De deal heeft iets weg van de cash-and-carry-afspraken die president Franklin Delano Roosevelt in 1939 maakte met Groot-Brittannië. Maar wat op het eerste gezicht op...

Lees meer
Hongaars protest tegen de dam
Hongaars protest tegen de dam
Artikel

Hongaren gingen pas de straat op toen de Donau gevaar liep

Ondanks groeiende onvrede over het communistische systeem keken Hongaren in de jaren tachtig wel uit om in het openbaar kritiek te uiten. Pas toen de bouw van een waterkrachtcentrale de Donau bedreigde, kwam de bevolking in opstand.  In de jaren vijftig hadden Hongarije en Tsjecho-Slowakije het plan opgevat om een gigantische waterkrachtcentrale met dammen te...

Lees meer