Home ‘Het water klotste twee meter hoog tegen het raam aan’

‘Het water klotste twee meter hoog tegen het raam aan’

  • Gepubliceerd op: 13 jan 2004
  • Update 26 jul 2024
  • Auteur:
    Martine Postma
‘Het water klotste twee meter hoog tegen het raam aan’

Lijntje de Wit onderging als dertienjarig meisje in West-Brabant de Watersnood van februari 1953.

Die zaterdagavond hadden we al het gevoel dat het niet klopte. Het woei zo hard dat moeder de voorkamer, waar we gewoonlijk zaten, niet warmgestookt kreeg. Daarom zaten we in de achterkamer, die in ons dijkhuisje in Heijningen één verdieping hoger lag. We waren fris gewassen voor de zondag, we dronken chocolademelk, aten pinda’s en luisterden naar de radio; vanwege de verjaardag van prinses Beatrix was er een speciale uitzending. 

Meer lezen over de Watersnood? Schrijf u in voor onze gratis nieuwsbrief.

Ontvang historische artikelen, nieuws, boekrecensies en aanbiedingen wekelijks gratis in uw inbox.

Om tien uur gingen we slapen. Het was koud en in bed hoorde ik nog het gehuil van de wind. Het leek wel of het huis van bordpapier was; alles rammelde. Toch maakte ik me niet echt zorgen. Geluid van buiten hoorde erbij op het platteland. En los daarvan: ik kon me gewoon niet voorstellen dat er iets zou gebeuren. 

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Het vloerkleed kwam omhoog, de stoelen stonden te wiebelen en buiten klotste het water twee meter hoog tegen het raam aan

Om vijf uur ’s nachts riep moeder: ‘Kom naar beneden, er is brand!’ Want we hoorden sirenes en geloei van koeien. Maar toen we beneden kwamen, verstijfden we: water op de vloer! Het vloerkleed kwam omhoog, de stoelen stonden te wiebelen en buiten klotste het water twee meter hoog tegen het raam aan. Ik zie nog hoe mijn moeder een pakje Blue Band en basterdsuiker uit het dressoir griste, en hoe mijn vader een kit kolen uit het onderhuis haalde, zodat we een tijdje in de achterkamer zouden kunnen wonen.

Toen stortte de achtergevel in. Het licht viel uit en een muur van water golfde met enorme kracht het huis in en gooide ons naar buiten, de dijk op. Het ging ontzettend snel. Met mijn broertje Henk bij de hand – hij was de enige die ik nog zag – ben ik weggerend, met de stroom mee.

Na een paar honderd meter kwamen we bij het huis van mijn opa en oma. Daar was de rest van ons gezin inmiddels ook. Toch stelde die hereniging me niet gerust. Mensen liepen in paniek in en uit. Ook mijn vader vertrok direct weer, in een poging mensen te redden. Een paar uur later kwam hij huilend terug. Hij had het lichaam van mijn tante Teuntje gevonden. Ze had zich samen met haar zoon Jan vastgeklampt aan een dak. Eén en dezelfde golf had Jan op de dijk gegooid, en zijn moeder het verwoestende water in gesleurd. Toen we dat hoorden, begon de omvang van de ramp een beetje tot ons door te dringen. 

Dat weekend kwam er een einde aan mijn kindertijd

Dat weekend kwam er een einde aan mijn kindertijd. Van de ene op de andere dag hadden we niets meer. We hebben weken met z’n allen bij een oom in Dinteloord gelogeerd. In dat piepkleine huisje moest ik sokken breien. Ik werd overal bij betrokken, hoorde de verhalen over dood en verdrinking.

Het was heel naar om ons half-ingestorte huis terug te zien. Alles zat onder de modder en er hing een vieze slootlucht. Al onze spullen waren weg: mijn speelgoed, mijn althoorn, vaders saxofoon… Maar het ergste waren de mensen die verdronken waren: klasgenootjes, vrienden van de muziekvereniging. Van de 900 mensen in ons dorp zijn er 75 omgekomen.

Van de 900 mensen in ons dorp zijn er 75 omgekomen

Er werd niet over gepraat. Toen ik, terug op de mulo, ervaringen uitwisselde met vriendinnen, zei de lerares: ‘Lijntje, je verhaal is lang genoeg. Nu aan de slag.’ Zo ging dat toen. En zeker in ons streng protestantse milieu.

Wat dat betreft werd het na de ramp iets beter; het leven was letterlijk opengebroken. Met de Deltawerken en het opbouwen van de dijken kwam een andere cultuur binnen; er vond een omslag in denken en handelen plaats. Op dat punt heeft de ramp, hoe vreselijk die ook was, ook iets goeds gebracht.

Nieuwste berichten

Stilleven van Alexander Adriaenssen
Stilleven van Alexander Adriaenssen
Interview

Gevulde eieren met suiker en kaneel: zeventiende-eeuwse recepten bevatten verbazende combinaties

Voor de bouw van de Markthal in Rotterdam onderzochten archeologen de bodem en vonden er kookpotten, keukengerei en etensresten. Op deze plek werd dus ook vroeger al veel gegeten. Naar aanleiding van de vondsten is er nu een kookboek over de historische Rotterdamse cuisine. Het is volgens auteur Manon Henzen meer dan een receptenboek: ‘Historische...

Lees meer
Jacob Ruychaver met zijn gezin op een schilderij door Frans Hals
Jacob Ruychaver met zijn gezin op een schilderij door Frans Hals
Beeldessay

Pronken met onze families doen we al eeuwen

Gezellig, gelovig of rijk. Met een familieportret laten gezinnen aan de buitenwereld zien wie ze zijn. En dat ze hun leven goed voor elkaar hebben.  Wie in de zeventiende eeuw een Amsterdams grachtenhuis binnenliep, kon in de ontvangstkamer worden verwelkomd door een groot schilderij van de bewoners. Bijvoorbeeld van een strenge vader in donkere mantel...

Lees meer
Filmposter Zwei zu eins
Filmposter Zwei zu eins
Recensie

Duitsers op het dievenpad in schelmenfilm Zwei zu eins

Over het leven in de DDR bestaan veel grimmige films, maar Zwei zu eins bewijst dat je er ook een schelmenkomedie over kunt maken. De film speelt zich af in de zomer van 1990 in het Oost-Duitse Halberstadt. De aanstaande Duitse eenwording gaat in het stadje gepaard met massaontslagen en failliete fabrieken. Drie gedesillusioneerde werkloze...

Lees meer
Cover HN78 2025
Cover HN78 2025
Interview

Broedermoord en ruzie over de erfenis: familiedrama’s zijn van alle tijden

De zomereditie van Historisch Nieuwsblad is gevuld met artikelen over familie. Volgens eindredacteur Mirjam Janssen is het een prachtig thema omdat veel geschiedenis daar nu eenmaal begint. ‘Iemands status en opvoeding, en de mogelijkheden die hij of zij krijgt in het leven hangen voor een groot deel af van de familie. We laten zien hoe families...

Lees meer