Home Fictie over een foute grootvader

Fictie over een foute grootvader

  • Gepubliceerd op: 19 maart 2024
  • Laatste update 26 mrt 2024
  • Auteur:
    Ewout Klei
  • 3 minuten leestijd
Onder de Zwarte Zon

Dit artikel krijgt u van ons cadeau

Wilt u onbeperkt toegang tot HN Actueel? U bent al lid vanaf €1,99 per maand. Sluit hier een abonnement af en u heeft direct toegang.

Rolf Wennekes legde het leven van zijn collaborerende opa vast. Tegelijkertijd vertelt hij andere verhalen die het geheel nogal vaag maken.

Het is moeilijk om het genre van dit boek vast te stellen. Is Onder de zwarte zon een biografie? Een autobiografie? Een roman? Een politiek-filosofisch traktaat? Of iets anders? Zelf noemt letterkundige en filosoof Rolf Wennekes zijn boek een ‘mozaïekvertelling’. Hij beschrijft het leven van zijn foute opa, de Nijmeegse boekhandelaar André van Hooijdonk (1879-1961), op literaire wijze. Inclusief fictieve dialogen met personen die zijn grootvader mogelijk nooit heeft ontmoet. Het is een tragisch leven. Van Hooijdonk liet zich verleiden door de nazi-ideologie, steunde de Duitse bezetter en werd na de bevrijding een korte, maar zware periode geïnterneerd. Ook zijn zoon Dré, een wereldvreemde meeloper, overkwam dit.

Meer recensies lezen? Schrijf u in voor onze gratis nieuwsbrief.

Ontvang historische artikelen, nieuws, boekrecensies en aanbiedingen wekelijks gratis in uw inbox.

Daarnaast gaat het boek ook over het nazi-occultisme. Dit werd gesymboliseerd door een zwarte zon met SS-runen. In de kelderruimte van de Wewelsburg staat zo’n zon op de vloer afgebeeld. De SS verbouwde dit Duitse kasteel grondig om er het spirituele centrum van het nazigeloof van te maken. Heinrich Himmler zou in de kelder als een koning Arthur occulte rituelen hebben georganiseerd te midden van SS-generaals.

Erg interessant allemaal, maar de link met André van Hooijdonk wordt niet heel duidelijk, behalve dat hij een groot liefhebber was van Duitse cultuur en naziboeken verkocht. Ook is het onduidelijk waarom Wennekes een hoofdstuk schrijft over de miljoenen pillen pervitine (crystal meth) die Duitse Wehrmacht-soldaten slikten.

Verder zijn er boeiende autobiografische uitstapjes. Wennekes groeide op met een foute opa en een foute oom met nazispeelgoed en had het daarna als Nederlandse jongen op een Duits gymnasium niet altijd even makkelijk. Misschien had hij dit als uitgangspunt kunnen gebruiken voor een autobiografische roman, maar Wennekes koos ervoor het verhaal op zijn manier te vertellen.

En ten slotte zijn er politiek-filosofische reflecties, waarin de auteur het hedendaagse populisme van Geert Wilders en Donald Trump met de nazi-ideologie vergelijkt. Ook heel interessant, maar Dirk Verhofstadt deed dit scherper en overtuigender in zijn Dagboek 1933. Het gevaar van extreemrechts.

Een mozaïek bestaat uit vele gekleurde steentjes, die op zo’n manier worden gelegd dat je een afbeelding ziet. Maar omdat Wennekes in zijn boek drukker bezig is met de steentjes dan met de afbeelding zelf, blijft het uiteindelijke resultaat – helaas – nogal vaag.

Onder de zwarte zon. De verleiding van de nazi-mystiek
Rolf Wennekes
352 p. Noordboek, € 24,90

Dit artikel is gepubliceerd in Historisch Nieuwsblad 4 - 2024