Home Antwerpen. De gloriejaren – Michael Pye

Antwerpen. De gloriejaren – Michael Pye

  • Gepubliceerd op: 17 aug 2021
  • Update 13 okt 2022
  • Auteur:
    Eric Palmen
Antwerpen. De gloriejaren – Michael Pye

In bonte kleuren schildert Michael Pye de opkomst en neergang van Antwerpen. Volgens hem floreerde de stad dankzij haar tolerantie, want die kwam de handel ten goede.

 

Toen de Engelse diplomaat sir Dudley Carleton in 1616 Antwerpen bezocht, werd hij getroffen door de pracht en praal van de stad en door de serene rust die er heerste. Geen straatrumoer van koetsen of ruiters te paard. De bedrijvigheid was ver te zoeken in de grote Beurs van de Twaalfmaandenstraat, eens ‘de moeder van alle beurzen’ in Europa. Het contrast kan niet groter zijn met de gloriejaren van Antwerpen, zo rond de jaren veertig van de zestiende eeuw.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Michael Pye schetst een caleidoscopisch beeld van een stad die bruiste van levenslust, ketterse ideeën, economische en culturele innovaties. Een stad die lak had aan de kruistocht van de Habsburgers tegen andersgelovigen, want kooplieden uit den vreemde moesten zich frank en vrij voelen in hun doen en laten, of het nu lutheranen uit de Hanzesteden betrof of gevluchte Joden uit Portugal. Tolerantie kwam de handel ten goede.

Een bonte stoet van opmerkelijke mannen en vrouwen passeert de revue. Gaspar Ducci was een Florentijn, die met zijn briljante inzicht in handelsstromen en wisselkoersen een godsvermogen wist te verwerven in de Scheldestad en een zakelijk conflict het liefst met de blote vuisten oploste. Gilbert van Schoonbeke drukte met zijn publieke werken als de Vrijdagmarkt en Stadswaag zijn stempel op de stad en verdiende een aardige cent aan de schaamteloze belangenverstrengeling die daarbij plaatsvond. Antwerpen was de boekenstad van Europa – met illustere uitgevers als Christoffel Plantijn en Christoffel van Ruremund, die zijn laatste levensjaren in het gevang van Westminster Abbey sleet vanwege het ketterse drukwerk dat hij naar Engeland verscheepte. De stad werd de innovator van een ware kunstmarkt. Pieter Bruegel de Oudere schilderde zijn eerste toren van Babel voor de puissant rijke koopman Niclaes Jongelinck. De toren stond onmiskenbaar symbool voor Antwerpen en de kakofonie van wereldtalen die er te horen was.

Pye behoort tot de mooieverhalenvertellers onder de historici; je zoekt tevergeefs naar een wetenschappelijke onderbouwing van zijn eclectische aanpak. Zo hier en daar is zijn chronologie slordig. Zo stond het vertrek van de Londense Merchant Adventures los van de Beeldenstorm, want zij verhuisden drie jaar eerder naar Emden en waren alweer terug toen in augustus 1566 de religieuze onlusten uitbraken. Desalniettemin is Antwerpen. De gloriejaren een meeslepend relaas over een wereldstad, waar het vertelplezier vanaf spat.

Eric Palmen is historicus. 

Antwerpen. De gloriejaren

Michael Pye, 400 p. De Bezige Bij, € 29,99

Bestel in de webshop.

 

 

Dit artikel is gepubliceerd in Historisch Nieuwsblad 9 - 2021

Nieuwste berichten

Scène uit Anak Indië
Scène uit Anak Indië
Recensie

Anak Indië laat zien: Indische Nederlanders zijn doorzetters 

Driehonderdduizend Indische-Nederlanders, Molukkers en Peranakan-Chinezen werden na de Tweede Wereldoorlog uit Nederlands-Indië, en later Indonesië, naar Nederland gerepatrieerd. Anak Indië. In Nederland door omstandigheden laat zien hoe het hun verging.  Weten Nederlanders echt zo weinig over Nederlands-Indië? Anak Indië begint met een fragment uit het tv-programma De slimste mens, waarin kandidaten de vraag ‘Wat weet...

Lees meer
Wij brachten de wildernis tot bloei
Wij brachten de wildernis tot bloei
Recensie

Streng gereformeerde Nederlanders trokken de Amerikaanse wildernis in

In de negentiende eeuw stichtten streng gereformeerde Nederlanders nederzettingen in de VS. Daar legden ze hun manier van leven op aan de inheemse bevolking en de natuur.  ‘De ploeg van den landbouwer gaat bestendig voort zonder bloedstorting het Vasteland te overwinnen; steden en Staten komen, als bij toverslag, tevoorschijn uit den boezem der Westelijke wildernissen;...

Lees meer
Rutte en Schoof verwelkomen de Spaanse premier Sánchez op de NAVO-top
Rutte en Schoof verwelkomen de Spaanse premier Sánchez op de NAVO-top
Opinie

De verzorgingsstaat maakt ons óók weerbaar 

Laat hogere defensie-uitgaven niet ten koste gaan van de verzorgingsstaat, waarschuwt historicus.

Lees meer
Babyboomers groeien op met Dr. Spock 
Babyboomers groeien op met Dr. Spock 
Artikel

Babyboomers groeien op met Dr. Spock 

Na de oorlog brachten miljoenen Amerikaanse ouders hun kinderen groot met de opvoedbijbel Baby and Child Care van Dr. Benjamin Spock in de hand. Ze waren blij met zijn pleidooi voor een ontspannen, liefdevolle opvoeding. Maar conservatieven vonden dat hij een hele generatie had veranderd in watjes, die te beroerd waren om in Vietnam te...

Lees meer