Home Angst en vrijheid – Keith Lowe

Angst en vrijheid – Keith Lowe

  • Gepubliceerd op: 28 mei 2018
  • Laatste update 13 okt 2022
  • Auteur:
    Bas Kromhout
  • 2 minuten leestijd
Angst en vrijheid – Keith Lowe

Het lijkt onmogelijk de wereldwijde impact van de Tweede Wereldoorlog in één boek inzichtelijk te maken. En dat ook nog op een toegankelijke manier. Maar Keith Lowe heeft het geflikt. Het geheim van Angst en vrijheid is een combinatie van 25 indringende ooggetuigenverhalen en zijn eigen, bredere beschouwingen.

Zo besteedt Lowe veel aandacht aan de mythologieën over de Tweede Wereldoorlog die zich diep in het collectieve bewustzijn hebben genesteld. Over de hele wereld spreken mensen over de oorlog in termen van helden en monsters, apocalyps en wedergeboorte. Bovendien gebruiken we deze symbolen om onze hedendaagse wereld mee te duiden. Nergens is dat zichtbaarder dan in het politieke debat, waar verwijzingen naar fascisme en de Holocaust dagelijkse kost zijn.

Lowe wordt daar naar eigen zeggen wanhopig van. ‘Wat ooit een begrijpelijke reactie op gigantische en onmenselijke gebeurtenissen was, is sindsdien een onbewuste methode geworden om andere, verontrustender driften te bevredigen, waarvan sommige eigenlijk weinig met de oorlog te maken hebben.’ Zo vraagt Lowe zich af ‘of onze voortdurende fascinatie voor de verwoesting van de Tweede Wereldoorlog niet ook deels voortkomt uit onze eigen onbewuste wens om een actief aandeel te hebben in de vernietiging van de wereld’.

Het meest ergert de Britse historicus zich aan politiek misbruik. Toch vergelijkt ook hijzelf hedendaagse ontwikkelingen met de Tweede Wereldoorlog. Dat merkte hij tijdens het referendum over Brexit. Lowe ervoer het uittreden van zijn land uit de Europese Unie als een terugkeer naar het gevaarlijke nationalisme van vóór 1939. Het kostte hem moeite zichzelf ervan te overtuigen dat de geschiedenis zich niet noodzakelijkerwijs herhaalt en dat angst een slechte raadgever is. Met deze sympathieke ontboezeming laat Lowe zien dat een contemporain historicus ook maar een mens is, die zich niet kan loskoppelen van de wereld die hij beschrijft.

Bas Kromhout is historicus en journalist.

Angst en vrijheid. Hoe de Tweede Wereldoorlog ons voorgoed veranderde
Keith Lowe
548 p. Balans, € 27,50

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Dit artikel is gepubliceerd in Historisch Nieuwsblad 5 - 2018

Nieuwste berichten

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Artikel

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?

De Verenigde Staten leggen sancties op aan Sudan omdat het leger chemische wapens zou hebben gebruikt in de burgeroorlog in het land. Volgens The New York Times zette de Sudanese legerleider Burhan chloorgas in bij gevechten met de paramilitaire eenheid Rapid Support Forces (RSF). Tijdens de Eerste Wereldoorlog gebruikten Duitse soldaten al chloorgas bij Ieper,...

Lees meer
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Interview

’Voor Poetin heeft de claim op de Krim iets spiritueels, net als voor Catharina de Grote’

Tijdens de collegedag Het Russische imperium op 26 juni vertelt historicus Ivo van de Wijdeven over de geschiedenis van de Krim. Hij geeft voorproefje van wat hij die dag gaat vertellen: ‘De Krim is de mythische geboortegrond voor zowel de Oekraïners als de Russen.’ ‘De Krim is al eeuwenlang een twistpunt en daardoor de ideale...

Lees meer
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Interview

Middeleeuwse kunst moest mooi én stevig zijn

Middeleeuwse kunst moest lang meegaan. Kunsthistoricus Jan van Daal ontdekte dat kunstenaars en opdrachtgevers contracten sloten over de duurzaamheid van kunstwerken.  ‘Kerken of gilden die in de Middeleeuwen een groot kunstwerk zoals een groot glas-in-loodwerk wilden laten maken, dachten na over hoelang dat mee moest gaan,’ vertelt Van Daal, schrijver van het proefschrift On Durable...

Lees meer
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Artikel

Schandaal rond Bidens gezondheid: hij is niet de eerste president die zijn ziekte verzweeg

Uit een nieuw boek blijkt dat Joe Bidens gezondheidsproblemen tijdens zijn presidentschap erger waren dan gedacht. In 1919 probeerde president Woodrow Wilson zijn ziekte ook zoveel mogelijk uit de publiciteit te houden. Zijn vrouw Edith Wilson hield hem uit de wind en nam allerlei taken van hem over. In het boek Original Sin schrijven journalisten dat...

Lees meer