De show van de Amerikaanse zangeres Beyoncé op het Coachella-festival in 2018 bevatte verwijzingen naar beroemde Afrikaanse koninginnen, zoals de Egyptische Nefertiti (veertiende eeuw voor Christus) en Cleopatra (eerste eeuw voor Christus).
Op Radio 1 concludeerde de Vlaamse schrijver Melat G. Nigussie dat dit een trend is in de ‘zwarte’ popmuziek: ‘Van A tot Z was dit concert een viering van de zwarte vrouw, en de zwarte geschiedenis. Beyoncé zegt heel duidelijk: Cleopatra en Nefertiti waren zwarte Afrikaanse vrouwen.’
Meer lezen over Cleopatra? Schrijf u in voor onze gratis nieuwsbrief.
Anton van Hooff, classicus en schrijver over de Oudheid, reageert: ‘Waarschijnlijk gaan Beyoncés verwijzingen terug op de “theorie” van Black Athena, die in de jaren negentig in de VS opgang maakte. Die wordt nu beschouwd als een moderne mythe om het gekleurde volksdeel aan historisch zelfbewustzijn te helpen: de klassieke cultuur zou haar wortels in Afrika hebben. Nu zijn er zeker al vroeg impulsen vanuit het zeer oude Egypte naar het Egeïsche gebied gegaan, maar dat “alles” daarvandaan komt is een wilde speculatie. Bovendien werd Egypte zeker niet beheerst door negroïde mensen. Die werden als verslagen vijanden en slaven afgebeeld. Het bekende borstbeeld van Nefertiti in Berlijn toont zeker geen vertegenwoordigster van de zwarte Afrikaanse bevolking. Nog minder geldt dat voor Cleopatra. Ze heeft de markante neus van de Ptolemaeën, die net als de Habsburgse kinnebak het gevolg is van inteelt: de koningsfamilie stamde uit Macedonië en hield vast aan de “raszuiverheid” die hen verhief boven de inheemse Egyptenaren.’
