Ruim dertig jaar werkte Peter-Paul de Baar aan een biografie over Theo Thijssen. En dat is te merken. Het boek is heerlijk geschreven en wemelt van de veelzeggende details.
Dit artikel krijgt u van ons cadeau
Wilt u ook toegang tot HN Actueel? Hiermee leest u dagelijks geschiedenisverhalen met een actuele aanleiding op onze website en ontvangt u exclusieve nieuwsbrieven. U kunt de eerste maand onbeperkt lezen voor € 1,99. Sluit hier een abonnement af en u heeft direct toegang.
Theo Thijssen, schrijver van onder meer Kees de jongen (1923), was al snel populair bij gewone lezers. Maar de literaire mandarijnen negeerden hem decennialang. Wie het boek van De Baar leest, begrijpt ook wel waarom. Thijssen kwam uit een volksmilieu in de Jordaan en schreef zonder pretenties over eenvoudige mensen. Hij verdiende 23 jaar de kost als onderwijzer, maar zette zich af tegen deskundologen – ‘methodiekers’ en wereldverbeteraars – die zich met zijn vak bemoeiden. Daarna was hij actief als vakbondsman, en Tweede Kamerlid en gemeenteraadslid voor de SDAP. In alles getuigde hij van een opgewekte afkeer van autoriteiten. Volgens een tijdgenoot was Thijssen ‘een goedige reus (…) hij had iets over zich van een volksjongen, hij was kinderlijk, humoristisch en goedmoedig, maar bezat ook een strijdbare nuchterheid.’
Meer recensies lezen? Schrijf u in voor onze gratis nieuwsbrief.
Pas vanaf 1970 kantelde de beeldvorming over Thijssen als schrijver en kwam er brede waardering. Sindsdien zijn er scholen naar hem genoemd, kreeg hij een gedenksteen, een standbeeld en een eigen museum.
De Baar beschrijft alle boeken en alle werkperikelen van Thijssen uitvoerig. Maar het boeiendst zijn toch de schetsen van het dagelijks leven eind negentiende, begin twintigste eeuw. De Baar vertelt over de kinderspelletjes die de jonge Theo deed, hoe hij genoot van de boeken in de schoolbibliotheek en dat hij uit de buurt van zijn moeder moest blijven als ze de was deed, want daar werd ze chagrijnig van. Maar ook over Thijssen als onderwijzer die zijn leerlingen van de ‘armenschool’ met veel plezier voorlas en iedere week met hen naar een badinrichting ging, zodat ze konden douchen. Thijssen die als huisvader tussen de herrie van zijn eigen kinderen zat te schrijven en de kat lekkere hapjes van zijn eten gaf. En over hem als middelpunt van een grote familie, waarvan de leden met elkaar op vakantie gingen, samen kaartten en Ajax bezochten. Aan het eind van het boek is eigenlijk maar één conclusie mogelijk: Theo Thijssen was een man om van te houden.
Theo Thijssen (1879-1943). Schrijver, schoolmeester, socialist
Peter-Paul de Baar
544 p. Van Oorschot, € 39,50
Bestel bij Libris.
Openingsafbeelding: Theo Thijssen met zijn moeder. Bron: Spaarnestad Photo.
