Home Soeharto was een zegen voor Indonesie

Soeharto was een zegen voor Indonesie

  • Gepubliceerd op: 22 juni 2009
  • Laatste update 25 mei 2023
  • Auteur:
    Maurice Blessing
  • 3 minuten leestijd

‘Soeharto was een zegen voor Indonesië’

Anton van Hooff:

‘Ik vind het een dermate amorele stelling dat ik er niet mee kan instemmen. Ze doet me denken aan de opvatting van sommige Russen dat Stalin van Rusland toch maar mooi een modern industrieland heeft gemaakt. Tirannie en terreur vormen geen noodzakelijke overgangssituatie om een arm land weer op de been te helpen. Kijk maar naar India. Dat land was even arm en is minder rijk aan bodemschatten dan Indonesië. Het heeft echter overtuigend laten zien dat er ook een ander ontwikkelingspad mogelijk is.
Je kunt je ook afvragen of de prijs die Indonesië heeft moeten betalen voor politieke stabiliteit en economische ontwikkeling niet te hoog is geweest. De onderdrukking in de Soeharto-jaren heeft vele onschuldige Indonesiërs het leven gekost. Ook is de dreiging van politieke instabiliteit door het regime vaak aangedikt. Het verhaal van de communistische coup die in 1965 gepland zou zijn, is altijd omstreden geweest. Een half miljoen vermeende communisten heeft bij de daaropvolgende represailles het leven gelaten.
Van leiders die uit het leger voortkomen valt nooit werkelijke vooruitgang te verwachten. Toen Bouterse in Suriname de macht greep, zeiden veel van mijn linkse vrienden dat Suriname zich nu eindelijk zou ontwikkelen. We weten inmiddels wat het resultaat is geweest.’

Ruth Oldenziel:

‘Het is opmerkelijk dat minister Verhagen, die de mensenrechten een warm hart toedraagt, zich redelijk positief over Soeharto heeft uitgelaten. Als je alleen al kijkt naar het aantal doden dat onder Soeharto’s regime is gevallen. In de jaren ’65-’66 heeft hij een half miljoen vermeende communisten – onder wie veel intellectuelen – en etnische Chinezen laten vermoorden. 750.000 personen verdwenen voor tien jaar in de gevangenis of, zoals de beroemde schrijver Pramoedya Ananta Toer, naar strafkolonies op afgelegen eilanden. Na vrijlating kregen ze een speciale aantekening in hun paspoort, zodat ze nooit meer aan het werk kwamen.
Ook als je de prestaties van Soeharto zuiver economisch beoordeelt, is het resultaat weinig opwekkend. Hij heeft Indonesië binnen de internationale financiële markt gebracht, met roofkapitalisme als resultaat. Als je zijn economisch beleid tegen de Gore-meetlat legt, dan zie je de minst duurzame vorm van ontwikkeling, want eenzijdig gebaseerd op oliewinning en ontbossing.
Uit vele studies weten we dat landen die hun ontwikkeling bovenmatig op oliewinning baseren, in sociaal-economisch en politiek opzicht het minst stabiel zijn. Dat zien we dan ook terug in de politieke instabiliteit en economische stagnatie die Soeharto Indonesië heeft nagelaten.’

James Kennedy:

‘Ja, Soeharto was in zekere zin een zegen voor Indonesië. Onder zijn voorganger Soekarno werd het land gekenmerkt door politieke instabiliteit en grote armoede. De crisis waarin Indonesië zich bevond zou hoe dan ook tot geweld hebben geleid; het is zeer de vraag of er na een communistische coup of tijdens een burgeroorlog minder bloed zou hebben gevloeid dan nu het geval is geweest. Zoals het overigens ook de vraag is of een andere militaire leider minder geweld zou hebben gebruikt.
Ik wil daarmee Soeharto’s optreden zeker niet goedpraten. Hij maakte de oppositie op bijzonder gewelddadige wijze een kopje kleiner. Hij bevorderde corruptie en legde tientallen miljarden dollars opzij voor zijn kroost. Dat laatste werd uiteindelijk zo erg dat het zijn politieke einde heeft versneld: als hij dat geld beter had verspreid, was zijn politieke steun groter geweest. Want zijn politieke steunpilaren eisten op het laatst hun fair share.
Dat neemt niet weg dat Soeharto bij zijn vertrek een land achterliet dat er in vele opzichten beter aan toe was dan onder zijn voorganger. Waar de socialist Soekarno zijn ministers slechts had uitgekozen op ideologische gronden, stelde Soeharto in zijn regering kundige technocraten aan. Indonesië is welvarender geworden en politiek volwassener.’

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Dit artikel op Historischnieuwsblad.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met liefde en zorg werken wij iedere dag weer aan de beste historische verhalen door toonaangevende historici. Steun ons door lid te worden voor maar €4,99 per maand, de eerste maand €1,99. Log in om als abonnee direct verder te kunnen lezen of sluit een abonnement af.