Onlangs vernam de Leidse historicus H.L. Wesseling van de hoofdredactie van NRC Handelsblad dat aan zijn bestaan als columnist voor die krant een einde kwam. Op zichzelf is dit niet iets om bij stil te staan. Wesseling heeft zijn column een flink aantal jaren mogen schrijven, kon er diverse bundels van maken en ontving voor zijn entrefilets de Busken Huet-prijs. Hij heeft, kortom, a good run gehad, en in een land waar de columnisten even onuitroeibaar lijken als dominees, is het op zichzelf een daad van medemenselijkheid om paal en perk te stellen aan het meest overschatte journalistieke genre na het hoofdredactionele commentaar.
Toch is zijn afscheid om meer dan één reden interessant. In de eerste plaats vanwege de reden die de hoofdredactie opgaf: zij wilde wat ‘jongere gezichten’ op de opiniepagina. (Ook de frequentie waarmee J.L. Heldring zijn rubriek in NRC Handelsblad schrijft, is teruggebracht naar eenmaal per week.) In de tweede plaats wegens de omstandigheid dat Wesseling zijn bijdragen schreef vanuit een geschiedkundig perspectief.
Wat het eerste aspect betreft: dat is lulkoek. Men heeft als krant een columnist die men het waard vindt om te hebben, niet vanwege een ‘jong gezicht’. Wanneer men een columnist kwijt wil, dient men zulks onomwonden te zeggen – en een betere ervoor in de plaats te nemen (of geen enkele, teneinde de wildgroei van de soort te beteugelen). De hang naar ‘jonge gezichten’ duidt op een SBS6-syndroom en derhalve op een gebrek aan zelfvertrouwen. Wellicht is men bij NRC Handelsblad nerveus omdat men als enige van de landelijke dagbladen het afgelopen jaar lezers verloor (zo’n 6000), maar of dat nu komt door een gebrek of juist een teveel aan ‘jonge gezichten’ lijkt mij niet zonneklaar.
Wat het tweede aspect betreft: hoe men ook over zijn stijl, intonatie, persoonlijkheid dan wel leeftijd denkt, het is evident dat met Wesseling een geschiedkundig perspectief uit NRC Handelsblad verdwijnt. Dit perspectief valt trouwens des te meer op wanneer men zijn stukjes naleest in de bundels Algemene zaken en Lopende zaken. Moeten we nu concluderen dat een dergelijk perspectief eenvoudigweg niet meer zo sexy wordt gevonden als enige tijd geleden? Is het zo dat de sex-appeal van de geschiedenis tanende is?
Hier zou Wesselings lot wel eens een boodschap voor historici kunnen bevatten. Duidelijk is dat in de media thans een nieuwe generatie ‘jonge gezichten’ aantreedt, die misschien wel als kenmerk heeft dat ze modern onderwijs heeft genoten. Deze ‘Mammoetwet-generatie’ is jeugdig, grappig, enthousiast en kent het internet als zijn broekzak. Maar tijdens het eindexamen van de opleiding Journalistiek aan de Hogeschool Utrecht wist zeventig procent van de aanstaande journalisten niet wat Sinn Fein was.
Elke krant heeft het recht columnisten aan de dijk te zetten (ach, gebeurde het maar vaker!), doch elke krant heeft ook de plicht een geheugen te onderhouden. Simon Schama schreef onlangs: ‘Tegenwoordig acht men het een misverstand geacht om te menen dat geschiedenis over het verleden gaat.’ Maar ja, zijn gezicht is ook niet meer zo jong.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
