Ongewenst zwanger in de Oudheid

Het Amerikaanse Hooggerechtshof heeft een eind gemaakt aan het grondwettelijk recht op abortus in de VS. Abortus is altijd een omstreden kwestie. Ook in de Oudheid, al werden zwangerschappen toen veelvuldig afgebroken. Volgens RMO-conservator Ruurd Halbertsma nam de Griekse filosoof Aristoteles een opvallend modern standpunt in: abortus moest mogelijk zijn, maar alleen in de vroege stadia van een zwangerschap.

Kwam abortus vaak voor in de Oudheid?
‘Ja, zowel bij de Grieken als Romeinen, en in alle lagen van de samenleving. Het was een uitweg voor gezinnen die veel kinderen hadden en het zich niet konden permitteren om nog een mond te voeden. Ook bij buitenechtelijke zwangerschappen en verkrachtingen kwam het voor, en bij prostituees, die om de haverklap zwanger raakten.

De Griekse filosoof en bioloog Aristoteles (384-322 v.Chr.) schreef al over de morele implicaties van het afbreken van een zwangerschap. Hij had eigenlijk een vrij modern standpunt: abortus was toegestaan, maar alleen vóórdat de foetus gevoel had en tekenen van leven vertoonde. Aristoteles stelde die grens op ongeveer veertig dagen na de conceptie. Als er vóór die tijd abortus werd gepleegd, leverde dat volgens de filosoof geen morele problemen op. Er zijn aanwijzingen dat artsen uit de school van Hippocrates ongeveer hetzelfde dachten: abortus moest alleen in een vroeg stadium mogelijk zijn.’