Home Metropolis – Ben Wilson

Metropolis – Ben Wilson

  • Gepubliceerd op: 17 december 2020
  • Laatste update 03 apr 2025
  • Auteur:
    Eric Palmen
  • 2 minuten leestijd
Metropolis – Ben Wilson

Waarom zit de stadsmens driehoog in een eenkamerappartement te verpieteren? Waarom stelt hij zich bloot aan besmettelijke ziektes en belegeringen, verkeerslawaai, smog, stank en steekpartijen? Ben Wilson gaat in Metropolis op zoek naar het antwoord.

Deze vuistdikke geschiedenis van de stad is een lofzang op de homo urbanus, een ode aan junkfood, gangsta-rap, anonieme seks en een goed gesprek in het koffiehuis of de taveerne, want al die fenomenen zijn stads. Wilson begint zijn odyssee in Uruk, in 4000 v.Chr., en eindigt in het huidige Lagos. Bij een dergelijke ambitieuze opzet is het haast onvermijdelijk dat je steken laat vallen, en dat is ook gebeurd. De donkere Middeleeuwen zijn bij Wilson wel erg donker. Volgens hem kenmerkt de twaalfde eeuw zich door het slijpen van strijdwapens en een grote mate van ‘onverdraagzaamheid jegens andersdenkenden’. Hij vergeet dat het ook de eeuw was van de universiteiten en de opleving van de humaniora. In zijn overzicht laat hij stadstaten als Florence en Venetië nagenoeg links liggen – erger nog: de Renaissance schittert door afwezigheid. Niettemin zet Wilson met Metropolis de lezer aan het denken. Zijn boodschap is hoopvol. Niets is zo veerkrachtig als de mens in zijn stedelijke habitat. Terwijl Adolf Hitler in 1944 Warschau met de grond gelijk wilde maken, grapte de Poolse ondergrondse pers in de riolen dat het onzin is om helemaal naar Egypte te gaan om ruïnes te zien. Een maand na de atoombom op Hiroshima was de stroomvoorziening al hersteld in de stad en gingen de overlevende kinderen weer naar school. Wilson gelooft heilig in de vitaliteit van de ‘informele stad’: zelforganisatie, zelfredzaamheid, zelfbehoud. Het gaat pas fout als er van bovenaf gepland wordt. De suburbanisatie in de hoogtijdagen van de Koude Oorlog, toen de overheid met hypotheeksubsidies de geneugten van de voorstad propageerde, zorgde voor dichtgeslibde verkeersaders, verpaupering van de binnensteden en toegenomen rassensegregatie in de Verenigde Staten. Er zit een wijze les voor de toekomst in deze geschiedenis. De oplossing van de klimaatcrisis is, aldus Wilson: urbanisatie. Door een mondiale versmelting van wonen en werken en optimale organisatie van de publieke ruimte kunnen burgers energie, openbaar vervoer, kapitaal en kennis zo efficiënt mogelijk met elkaar delen. Forensenverkeer
wordt overbodig. Zolang je maar ruimte blijft geven aan het particuliere initiatief, is de leefbaarheid
gewaarborgd.

– Eric Palmen is historicus.

Metropolis. De grootste
uitvinding van de mens
Ben Wilson
520 p. Spectrum, € 49,99

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Dit artikel is gepubliceerd in Historisch Nieuwsblad 1-2021

Nieuwste berichten

Portret Jean-Marc van Tol
Portret Jean-Marc van Tol
Interview

Jean-Marc van Tol: ‘Laat Johan de Witt op zijn sokkel staan’ 

Jean-Marc van Tol laveert al jaren tussen wetenschap en literatuur. Hij werkt aan een romantrilogie over raadpensionaris Johan de Witt. Inmiddels zijn er twee delen verschenen, Musch en Buat. Daarnaast is hij coauteur van een nieuw historisch boek over zijn held: De wereld van De Witt. ‘Historici moeten zich op feiten baseren, maar ook hun...

Lees meer
Adolf Hitler en Francisco Franco
Adolf Hitler en Francisco Franco
Beeldessay

Franco liet Hitler in de steek 

Ideologisch had de Spaanse dictator Francisco Franco veel raakvlakken met de fascisten in Duitsland en Italië. Toch koos hij tijdens de Tweede Wereldoorlog niet echt voor hen.   Het was geen geslaagde ontmoeting. Nazileider Adolf Hitler zou na afloop hebben gezegd dat hij liever een paar kiezen liet trekken dan nog een keer af te spreken...

Lees meer
De Britse opdeling zorgt voor de grootste migratie in de menselijke geschiedenis
De Britse opdeling zorgt voor de grootste migratie in de menselijke geschiedenis
Artikel

India en Pakistan zijn al aartsrivalen sinds hun geboorte

De spanningen tussen kernmachten India en Pakistan liepen in de afgelopen week hoog op. Het conflict over het grensgebied Kashmir stamt uit 1947, het jaar van de opdeling van Brits-Indië. Die ging gepaard met gruwelijkheden en geweld: goede buren werden plotseling elkaar aartsvijanden. Begin juli 1947 arriveerde de Britse advocaat Cyril Radcliffe in een snikheet...

Lees meer
Militaire parade door Moskou in 2015
Militaire parade door Moskou in 2015
Artikel

Rusland vierde 9 mei niet altijd zo uitbundig. Nu moet de militaire parade de oorlog in Oekraïne rechtvaardigen

In 1945 viert de Sovjet-Unie voor het eerst de overwinning op nazi-Duitsland met een grote parade. Sindsdien is de betekenis van de wapenschouw op 9 mei verschillende keren veranderd. Tegenwoordig moet die militaire parade in Moskou vooral de oorlog in Oekraïne en het regime van president Vladimir Poetin legitimeren. ‘Ter gelegenheid van de overwinning op...

Lees meer