Waarom probeerden de piloten van het in de Bijlmer neergestorte Israëlische vliegtuig niet te landen op het IJsselmeer, maar kozen zij voor terugkeer naar Schiphol? Complotdenkers geloven dat zij opdracht hadden de geheime militaire lading veilig te stellen. Maar was een waterlanding realistisch? Wat zeggen piloten en deskundigen?
Dit artikel krijgt u van ons cadeau
Wilt u ook toegang tot HN Actueel? Hiermee leest u dagelijks geschiedenisverhalen met een actuele aanleiding op onze website en ontvangt u exclusieve nieuwsbrieven. U kunt de eerste maand onbeperkt lezen voor € 1,99. Sluit hier een abonnement af en u heeft direct toegang.
Vincent Dekker, schrijver van het invloedrijke boek Going down, going down, beweert al meer dan dertig jaar dat het toestel op het IJsselmeer had moeten landen. Maar een noodlanding op het water is niet alleen uiterst zeldzaam, maar loopt ook zelden goed af.
Een onderzoek van de Amerikaanse luchtvaartautoriteit FAA uit 1996 naar elf landingen in het water laat zien dat hiervan acht toestellen een landing met ‘high energy impact’ maakten. In gewoon Nederlands: heel hard in het water zijn gesmakt. Dat leidde in alle gevallen tot ‘hull loss’: jargon voor het verloren gaan van het vliegtuig. De European Union Aviation Safety Agency maakte in 2017 een analyse van 41 gevallen waarbij grotere vliegtuigen in het water belandden. Essentieel voor succes is dat het toestel goed bestuurbaar is en de bemanning de tijd heeft om volgens de procedures te landen.
Het El Al-toestel was niet of nauwelijks bestuurbaar: Dekker zelf omschrijft het als ‘een vliegend wrak’. Piloten van Boeing en de RLD hebben later in een simulator de El Al-vlucht nagevlogen. Daaruit blijkt onomstotelijk dat als het toestel al had kunnen landen, het met een veel te hoge snelheid neergekomen zou zijn. Het toestel zou zo hard op het water zijn gesmakt dat het zeker in stukken was gebroken.
Daarover is brede consensus onder experts, zoals oud-vlieger Benno Baksteen, Henk Pruis en zijn voormalige RLD-collega Heert Tigchelaar, die ook testpiloot was. ‘Die Boeing zou met 260 knopen zijn geland, meer dan honderd knopen sneller dan normaal,’ zegt Tigchelaar in een telefoongesprek met Historisch Nieuwsblad. Honderd knopen is omgerekend zo’n 180 kilometer per uur te snel. ‘Die exercitie kan nooit goed afgelopen zijn. Geen haar op mijn hoofd die eraan zou denken’.
Maar hoe zit het dan met de legendarische landing in de Hudson die captain Chesley ‘Sully’ Sullenberger in 2009 maakte, later verfilmd als Sully met Tom Hanks in de hoofdrol? Is dat geen bewijs dat de El Al-Boeing wel degelijk een noodlanding op het IJsselmeer had kunnen maken?
Lees het in de minispecial Bijlmerramp: de complottheorieën ontrafeld.
