Home Janny van der Heijden over haar historische held Elizabeth I

Janny van der Heijden over haar historische held Elizabeth I

  • Gepubliceerd op: 22 november 2018
  • Laatste update 13 okt 2022
  • Auteur:
    Alies Pegtel
  • 2 minuten leestijd
Janny van der Heijden over haar historische held Elizabeth I

Janny van der Heijden is presentatrice en culinair publiciste. Ze schreef onder meer Dineren aan de gracht bij een tentoonstelling in Museum Van Loon en werkt aan het boek Smaakpalet van de Lage Landen, over vier eeuwen eetcultuur. Ze heeft bewondering voor Elizabeth I van Engeland vanwege haar intellect en grote veerkracht.

Wanneer maakte u kennis met koningin Elizabeth I van Engeland?
‘Over het boeiende leven van Elizabeth (1533-1603) zijn door de jaren heen verschillende geromantiseerde films verschenen, en als middelbare scholiere ben ik door haar gefascineerd geraakt. Ik hou van sterke vrouwen over wie de meningen verdeeld zijn. Elizabeth was een grote; ze is een van de zeldzame vrouwen naar wie een tijdperk is genoemd.’
 
Wat spreekt u in haar aan?
‘Haar enorme veerkracht, grote intelligentie en sociale bewogenheid. Tegen de verwachting in besteeg ze als tweede dochter van Hendrik VIII en zijn tweede vrouw Anna Boleyn in 1558 de Engelse troon. Haar moeder werd onthoofd toen zij een peuter van twee was, op haar veertiende stierf haar vader. Het was een tumultueuze tijd, want Engeland was verdeeld tussen het katholicisme en het opkomend protestantisme. Elizabeth was als protestantse troonpretendent gevangengezet voordat ze naar het hof werd geroepen. Een vrouw op de troon was zeer ongewoon, maar in de 45 jaar dat ze regeerde heeft ze haar stempel op Engeland gedrukt.’
 
Bewonderingswaardig?
‘Absoluut. In een tijd waarin een vrouw was voorbestemd om moeder te worden, wees Elizabeth iedere huwelijkskandidaat af en hield de touwtjes stevig in eigen handen. Ze hield zich staande te midden van politiek tegenstanders, hofintriges en mannen als Thomas Seymour, die zelf de macht wilde en zich in haar tienerjaren aan haar vergreep.’
 
Ze bleef haar leven lang ongehuwd.
‘Misschien besloot ze al jong na deze #MeToo-achtige ervaring met Seymour dat ze nooit wilde trouwen. Elizabeths bijnaam was “Virgin Queen”; zelf zei ze dat ze geen plaats had voor een echtgenoot omdat ze getrouwd was met het Engelse volk. Wat mij in het bijzonder treft, is dat ze zich ook bekommerde om de gezondheid van de bevolking. Zo liet ze bijvoorbeeld richtlijnen opstellen waaraan een brood moest voldoen, of over het percentage hop in het bier. Met haar voedselwetgeving liep ze ver, ver vooruit.’
 
Wat at en dronk de koningin zelf?
‘De two pints of beer waarmee ze de dag begon zijn befaamd. Ze had een keukenstaf van 160 man die haar in haar eigen vertrekken maaltijden voorzette, die altijd werden voorgeproefd. Dol was ze op gesuikerd fruit. Haar gebit schijnt niet al te best te zijn geweest, sommige tanden waren zwart.’
 
Had Elizabeth ook tekortkomingen?
‘Er wordt haar wel verweten dat ze ijdel was, en eigengereid, maar als ze niet overtuigd was geweest van zichzelf, was ze nooit zover gekomen.’
 

Alies Pegtel is historicus en journalist.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Dit artikel is gepubliceerd in Historisch Nieuwsblad 12 - 2018

Nieuwste berichten

Fout in routekaart rampvlucht Bijlmermeer belandde in onderzoeksrapport
Fout in routekaart rampvlucht Bijlmermeer belandde in onderzoeksrapport
Artikel

Fout in routekaart rampvlucht Bijlmermeer belandde in onderzoeksrapport

In het eindrapport van de Raad voor de Luchtvaart uit 1994 over de oorzaken van de Bijlmerramp stond een fout: op een routekaart van de rampvlucht was het moment waarop het vliegtuig twee motoren verloor, verkeerd aangegeven. Een oud-onderzoeker van de Raad, Henk Pruis, ontdekte de fout onlangs. Hij denkt dat die voeding heeft gegeven...

Lees meer
Greenpeace groot dankzij aanslag op Rainbow Warrior
Greenpeace groot dankzij aanslag op Rainbow Warrior
Interview

Greenpeace groot dankzij aanslag op Rainbow Warrior

Veertig jaar geleden blies de Franse geheime dienst het Greenpeace-schip de Rainbow Warrior op. Er viel één dode. De Nederlander Martini Gotjé was aan boord toen de bommen ontploften. Voor Greenpeace brak een nieuwe periode aan. Op 10 juli 1985 blies de Franse geheime dienst het Greenpeace-schip de Rainbow Warrior op. Het schip lag in...

Lees meer
Scène uit The teacher who promised the sea
Scène uit The teacher who promised the sea
Recensie

‘The Teacher Who Promised the Sea’ toont dat het Franco-verleden nog springlevend is

Autoritaire en dictatoriale regimes haten kritisch onderwijs. Dat blijkt ook uit de speelfilm The Teacher Who Promised the Sea, waarin een Franco-militie in 1936 meedogenloos afrekent met een jonge idealistische onderwijzer. Het verhaal is gebaseerd op ware gebeurtenissen. De Catalaan Antoni Benaiges is 31 als hij in 1935 als onderwijzer gaat werken in een schooltje...

Lees meer
Leden-van-de-Nationale-Garde-ondervragen-een-man-tijdens-de-rassenrellen-in-Chicago-1919.-Copyright-Getty-Images-scaled.jpg
Leden-van-de-Nationale-Garde-ondervragen-een-man-tijdens-de-rassenrellen-in-Chicago-1919.-Copyright-Getty-Images-scaled.jpg
Artikel

Amerikaanse president zet politie en leger in tegen ongewenst verklaarde immigranten

Tijdens het presidentschap van Woodrow Wilson sloeg de Amerikaanse overheid met harde hand stakingen neer, deporteerde duizenden migranten en liet racistisch geweld tegen zwarten ongestraft. Daardoor kwam de democratie hevig onder druk kwam te staan, net als nu onder Donald Trump.

Lees meer