Home Gevaren aan de grenzen van Europa

Gevaren aan de grenzen van Europa

  • Gepubliceerd op: 19 maart 2024
  • Laatste update 26 mrt 2024
  • Auteur:
    Rob Hartmans
  • 3 minuten leestijd
Gevaren aan de grenzen van Europa

Dit artikel krijgt u van ons cadeau

Wilt u onbeperkt toegang tot HN Actueel? U bent al lid vanaf €1,99 per maand. Sluit hier een abonnement af en u heeft direct toegang.

Aan de randen van Europa liggen landen waar het gist en borrelt – en soms tot uitbarstingen komt. Ivo van de Wijdeven laat zien hoe de conflicten er zijn ontstaan en hoe ze met elkaar zijn verweven.

Veel steden kennen rafelranden, voorbij de woonwijken gelegen terreinen met non-descripte bedrijven, braakliggende lapjes grond en schimmige loodsen. Voor de stad vormen ze meestal geen bedreiging. Sterker nog, veel van wat in het fraaie centrum niet welkom is, vindt daar een plek. Maar de rafelranden van Europa zijn een ander verhaal. Het welvarende centrum, grofweg de Europese Unie, wordt aan zijn grenzen geconfronteerd met gebieden vol onrust, conflicten en onberekenbare regimes.

Meer recensies lezen? Schrijf u in voor onze gratis nieuwsbrief.

Ontvang historische artikelen, nieuws, boekrecensies en aanbiedingen wekelijks gratis in uw inbox.

De meeste boeken over Europa beschrijven het continent van binnenuit, dat wil zeggen dat ze ingaan op de dromen, ambities, plannen en interne problemen van Europa. Historicus en politiek analist Ivo van de Wijdeven bekijkt Europa daarentegen vanuit de regio’s die aan ons werelddeel grenzen. Als we willen weten welke problemen op ons afkomen, met welke dreigingen we rekening moeten houden, dan zullen we moeten weten welke ambities en angsten er in deze ‘rafelranden’ leven.

In 2016 publiceerde Van de Wijdeven al De rafelranden van Europa, maar sindsdien is er zoveel gebeurd dat hij zijn boek geheel heeft herzien en sterk uitgebreid. Uiteraard komt in het hoofdstuk over Rusland nu ook de invasie in Oekraïne aan de orde. Tevens behandelt hij de gevolgen van de Brexit en het (mogelijke tweede) presidentschap van Donald Trump. Daarnaast is het boek uitgebreid met een fors hoofdstuk over de interactie tussen Europa en Azië, waar China zich steeds meer als supermacht manifesteert. Ook besteedt hij aandacht aan de rol van Turkije en de relatie met Afrika.

Elk hoofdstuk schildert met forse, maar trefzekere streken de geschiedenis van een bepaalde regio tot nu toe, waarbij Van de Wijdeven de grote lijnen afwisselt met verhelderende details. Evenals zijn collega-historicus Vladimir Poetin begint hij de geschiedenis van Rusland in de vroege Middeleeuwen, al legt hij heel andere accenten. Sterk aan dit hoofdstuk is dat de auteur duidelijk aangeeft waar Poetins imperialistische politiek vandaan komt en wat zijn argumentatie was om een vredelievend en democratisch buurland binnen te vallen.

De verdienste van dit zeer leesbare boek is dat het laat zien hoezeer de talrijke, en zeer ernstige, hedendaagse conflicten geworteld zijn in het verleden, en op welke wijze ze met elkaar verbonden zijn. Van dit boek word je zeker wijzer, maar niet bepaald vrolijker. Wie zich het liefst identificeert als struisvogel, moet het beslist níet lezen.

Alle rafelranden van Europa door Ivo van de Wijdeven

Alle rafelranden van Europa. De geschiedenis van Europa en zijn buren
Ivo van de Wijdeven
488 p. Spectrum, € 29,99

Openingsafbeelding: Een uitgebrande Russische tank bij Charkiv, 5 juni 2023. Bron: Shutterstock.

Dit artikel is gepubliceerd in Historisch Nieuwsblad 4 - 2024