Home Gelukkiger zonder geschiedenis

Gelukkiger zonder geschiedenis

  • Gepubliceerd op: 24 augustus 2022
  • Laatste update 01 nov 2022
  • Auteur:
    Philip Dröge
  • 2 minuten leestijd
Philip Dröge

De wereld gaat nog eens aan vroeger ten onder. De kranten staan vol met leiders die een groots verleden aanroepen om hun huidige gebrek aan ideeën te verbloemen. Of ze nou Orbán, Erdogan of Trump heten, allemaal willen ze terug naar een toestand die ooit zou hebben bestaan. Naar het toppunt van nationale gelukzaligheid en territoriale expansie, voor alles werd verkwanseld door lieden zonder patriottisme.

Soms vraag ik me af of we gelukkiger zouden zijn zonder geschiedenis. Als we standaard geen informatiedrager langer dan de belastingplichtige zeven jaar zouden bewaren. Als er met elke generatie weer een stukje verleden sterft. Geen idee hoe het ooit was, alleen hoe het is; slechts de toekomst is het bestuderen waard. Die kent op deze manier geen vooroordelen, ik-wil-mijn-fiets-terug-fixaties en sinds eeuwen gistende wrok.

Natuurlijk kan dat niet. Maar het zou ons wel behoeden voor de verwrongen antecedenten die in ons huidige tijdsgewricht zo vaak een alibi zijn voor desastreus beleid en schaamteloze machtspolitiek. Neem grote roerganger Xi Jinping, die tijdens een speech in 2018 in ruim een halfuur tijd 35 keer het woord ‘groots’ gebruikte in verband met de Chinese geschiedenis. Het bleek de aankondiging van een belangrijke beleidswijziging die hij wilde doorvoeren. De door Xi bedachte wolf-krijgerstrategie moest China meer macht en aanzien geven. Vraag maar aan de Oeigoeren hoe dat gaat.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Gelukkig, veel van de curatoren van een grandioze geschiedenis praten alleen maar. En eloquent of onderlegd in de historische wetenschappen zijn ze ondanks hun grote claims bepaald niet. Donald Trump wilde Amerika great again maken, maar slaagde er – ondanks de inzet van chloor en fel licht – niet eens in de geesten van het hier en nu te bezweren. Net zomin als Marine le Pen overtuigde toen ze Frankrijk een ruk naar een niet-bestaand verleden beloofde. Genoeg Fransen zagen gelukkig in dat ze een bordkartonnen Marianne is.

De grote uitzondering resideert in het Kremlin. Vladimir Poetin schreef vorig jaar een essay waarin hij omstandig uitlegde dat Oekraïne volgens hem niet bestaat. Het zijn volgens de president een soort Russen-light, dwalers met een discutabele reputatie. Een mal epistel was het, zwanger van een diep verlangen naar stalinistische discipline, piepende Spoetniks en auto’s met een levertijd van decennia. Een oprisping van een leider met tekenen van vroege alzheimer, zo leek het toen voor de neutrale toeschouwer.

Behalve dat hij zijn woorden kracht bijzette en momenteel toekomstige Oekraïners een groots verleden bezorgt. Hun geschiedenis vult zich met heldhaftige dronepiloten en standvastige leiders. Met vernietigde slagschepen en dappere eilandjes vol fulminerende douaniers. Het wachten is op de presidentskandidaat die over een halve eeuw een menigte in Kiev belooft het land weer net zo great te maken als in 2022.

Dit artikel is gepubliceerd in Historisch Nieuwsblad 9 - 2022

Nieuwste berichten

Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Interview

Middeleeuwse kunst moest mooi én stevig zijn

Middeleeuwse kunst moest lang meegaan. Kunsthistoricus Jan van Daal ontdekte dat kunstenaars en opdrachtgevers contracten sloten over de duurzaamheid van kunstwerken.  ‘Kerken of gilden die in de Middeleeuwen een groot kunstwerk zoals een groot glas-in-loodwerk wilden laten maken, dachten na over hoelang dat mee moest gaan,’ vertelt Van Daal, schrijver van het proefschrift On Durable...

Lees meer
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Artikel

Schandaal rond Bidens gezondheid: hij is niet de eerste president die zijn ziekte verzweeg

Uit een nieuw boek blijkt dat Joe Bidens gezondheidsproblemen tijdens zijn presidentschap erger waren dan gedacht. In 1919 probeerde president Woodrow Wilson zijn ziekte ook zoveel mogelijk uit de publiciteit te houden. Zijn vrouw Edith Wilson hield hem uit de wind en nam allerlei taken van hem over. In het boek Original Sin schrijven journalisten dat...

Lees meer
Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’
Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’
Interview

Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’

Oud-VVD-leider en oud-vicepremier Hans Wiegel roemde in 2017 de Britse staatsman Winston Churchill om zijn moreel leiderschap tijdens de Tweede Wereldoorlog. ‘Hij was van doorslaggevende betekenis.’ Wanneer hoorde u voor het eerst van Winston Churchill?‘Ik zal een jaar of twaalf zijn geweest, ik meen dat dit op school was.’ Maakte hij meteen indruk op u?‘Ik...

Lees meer
De olifant van Karel de Grote
De olifant van Karel de Grote
Artikel

Trump krijgt een vliegtuig cadeau, Karel de Grote kreeg iets veel opvallenders

Een Qatarees cadeau leidt tot ophef in de VS: het emiraat wil president Donald Trump een vliegtuig ter waarde van 400 miljoen dollar schenken. Diplomatieke giften zijn al sinds de Oudheid een belangrijk onderdeel van internationale betrekkingen. Zo kregen heersers vroeger olifanten, relikwieën en koffieplantjes cadeau. President Trump vindt de controverse rond het cadeau uit...

Lees meer