Home Film: Come and See

Film: Come and See

  • Gepubliceerd op: 21 oktober 2019
  • Laatste update 05 apr 2023
  • Auteur:
    Jos van der Burg
  • 2 minuten leestijd
Film: Come and See

‘Het is bij ons net een zomerkamp,’ zegt een partizaan in Wit-Rusland in 1943 half lachend tegen een 14-jarige jongen die wil meevechten tegen de Duitse vijand. De knul mag mee en komt er snel achter hoe dat ‘zomerkamp’ er in de Tweede Wereldoorlog uitziet. Met hem beleven we in de Russische oorlogsklassieker Come and See (1985), nu eindelijk op dvd, onvoorstelbare oorlogsgruwelen.

De film is een mokerslag, die het bekende stramien van de Russische oorlogsfilm – onkreukbare Russische helden, Duitse schoften – ver overstijgt. Met bijna hallucinerende beelden sleept Come and See de kijker mee in een hellevaart, die het monster oorlog in al zijn gruwelijkheid toont. Kom en zie: dit is oorlog, schreeuwt de film uit. Op het afgrijselijke dieptepunt drijven SS’ers en Wehrmacht-soldaten, in een orgie van geweld, dorpsbewoners in een schuur en steken deze in brand. Dronken Duitsers en collaborateurs dansen van vreugde bij de verzengende brandhaard. Op de aftiteling lezen we dat 628 Wit-Russische dorpen dit lot ondergingen.

Als ik alles wat ik wist en de hele waarheid had laten zien, zou zelfs ik de film niet hebben kunnen aanzien.
–    Regisseur Elem Klimov over de oorlogsverschrikkingen in zijn meesterwerk Come and See.

Aan alles in Come and See is voelbaar dat regisseur Elem Klimov (1933-2003) weet waarover hij het heeft. Niet vreemd, want als jochie maakte hij de oorlog mee in Stalingrad. Die persoonlijke betrokkenheid én Klimovs geweldige filmtalent hebben geleid tot een meesterwerk. Het was er bijna niet gekomen, want de autoriteiten zagen in het script een ‘esthetiek van vuiligheid’ en hielden de verfilming acht jaar (!) tegen. In 1984 kon Klimov eindelijk zijn meesterwerk maken. In Rusland waaide toen een andere wind en Come and See won een jaar later op het filmfestival in Moskou de prijs voor beste film.

Filmposter van Come and See

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Dit artikel is gepubliceerd in Historisch Nieuwsblad 11 - 2019

Dossier Tweede Wereldoorlog

Portret Steffie van den Oord
Portret Steffie van den Oord
Interview

‘Overlevenden van de oorlog kunnen zich echt verplaatsen in kinderen in Gaza’

In haar nieuwe boek Kinderen in oorlogstijd kijkt Steffie van den Oord  met de laatste generatie overlevenden terug op de sporen die de Tweede Wereldoorlog door hun leven heeft getrokken.

Lees meer
Adolf Hitler en Francisco Franco
Adolf Hitler en Francisco Franco
Beeldessay

Franco liet Hitler in de steek 

Ideologisch had de Spaanse dictator Francisco Franco veel raakvlakken met de fascisten in Duitsland en Italië. Toch koos hij tijdens de Tweede Wereldoorlog niet echt voor hen.   Het was geen geslaagde ontmoeting. Nazileider Adolf Hitler zou na afloop hebben gezegd dat hij liever een paar kiezen liet trekken dan nog een keer af te spreken...

Lees meer
Landing van de geallieerden in Zuid-Frankrijk, 15 augustus 1944.
Landing van de geallieerden in Zuid-Frankrijk, 15 augustus 1944.
Artikel

Operation Dragoon: ‘vergeten’ D-Day die de bevrijding versnelde

In augustus 1944 landden 350.000 geallieerde militairen op de stranden van Zuid-Frankrijk. Meer dan een derde van hen was van Afrikaanse afkomst, maar tijdens de opmars naar Parijs werden velen gewisseld voor witte verzetsstrijders. Waarom?  Volgens een anekdote zou Adolf Hitler 15 augustus 1944 ‘de somberste dag uit zijn leven’ hebben genoemd. Hoewel een schriftelijke...

Lees meer
Rosenthal met assistent Monika Sunderman bij de show Dalli Dalli in de jaren zeventig.
Rosenthal met assistent Monika Sunderman bij de show Dalli Dalli in de jaren zeventig.
Artikel

Zelfs na zijn jeugd in nazistisch Berlijn bleef een Joodse onderduiker in Duitsland geloven 

Wat Ron Brandsteder of Mies Bouwman voor Nederland waren, was de presentator van de spelshow Dalli Dalli voor Duitsland. Hans Rosenthal was een vertrouwd gezicht op de zaterdagavond. Ondanks zijn tragische jeugd als Joodse jongen in nazistisch Berlijn, hield hij vertrouwen in het Duitse volk. ‘Er waren drie vrouwen die hem niet verraden hebben. Daarom...

Lees meer