Na de demonstratie op 16 augustus tegen het politieoptreden op het Amsterdamse Mercatorplein, die het leven kostte aan een Marokkaanse messentrekker, hernam Miryam Auragh, een van de organisatoren, het woord. ‘Mensen, we hebben nog twintig minuten om boodschappen te doen. Jullie kunnen naar de supermarkt om melk en brood te halen.’ Of ze heeft voorzien wat er toen gebeurde is uit het Volkskrant-verslag niet op te maken, maar in ieder geval stortten tientallen Marokkaanse jongeren zich op het filiaal van Dirk van den Broek. Daar ging de eerste ruit aan gruzelementen.
Dat zal de oude Dirk van den Broek pijn hebben gedaan, en niet vanwege de kosten van de glazenier. Dirk van den Broek begon in 1942 een melkzaak op het Mercatorplein. In de hongerwinter ging hij met paard en wagen de kop van Noord-Holland in; hij kwam terug met vijfhonderd pakjes boter. Buurtbewoners haalden hem juichend in. Dirk van den Broek verdeelde die pakjes in vieren, en zo kon hij tweeduizend mensen een plezier doen met 62 en eenhalve gram boter.
In 1948 begon hij een van de eerste supermarkten van het land, weer op dat plein. Die zaak is inmiddels naar de overkant verhuisd. Eigenlijk is de winkel niet rendabel, maar zijn zoons, die het nu voor het zeggen hebben, weigeren hem te sluiten uit sympathie voor hun vader.
Vijf jaar geleden schreef ik een boekje over het Mercatorplein en kwam ik in contact met Van den Broek. Hij wees op zijn forse aanbod exotische producten. Nieuwe Nederlanders, daar had hij het over, en hij vertelde hoe hij regelmatig een praatje maakte met de Marokkaanse en Turkse middenstanders in de wijk. Voor die jongens had hij nou respect; die begonnen met keihard werken, net als hij begin jaren veertig. Hij wees overigens ook op zijn buitengewoon gunstig geprijsde gerookte zalm, met de wijze les: ‘Arme mensen hebben lage prijzen nodig, rijke mensen houden ervan.’
Een paar maanden later belde ik hem. Ik wilde een kleine biografie van hem schrijven. Omdat ik het een boeiende man vond. Maar ik zag ook al de stapels van dat boekje bij alle filialen van de kruidenier liggen, en omdat van geen boekje van mij ooit meer dan tweeduizend exemplaren zijn verkocht leek me dat een prettige gedachte. Van den Broek voelde er niets voor. ‘Ik heb zelf een paar dingen opgeschreven voor mijn kinderen en dat lijkt me mooi genoeg.’ Aardige man. Kutmarokkanen.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
