Home DDR werkte Joden tegen

DDR werkte Joden tegen

  • Gepubliceerd op: 19 november 2020
  • Laatste update 25 mei 2023
  • Auteur:
    Geertje Dekkers
  • 2 minuten leestijd

Na de Tweede Wereldoorlog probeerden Joden in Duitsland een eenheid te vormen, ook toen het land uiteenviel in twee staten. In de DDR stuitten de Joden op tegenwerking van de overheid, schrijft de Duitse historicus Andrea Sinn in het tijdschrift Central European History.

Joden die na de Holocaust in het ‘land van de daders’ bleven wonen, probeerden weer een gemeenschap op te bouwen. Dat werd ze niet gemakkelijk gemaakt. Flinke aantallen Duitsers waren nog altijd antisemitisch, zoals bijvoorbeeld bleek uit herhaalde vernieling van Joodse graven. Veel Duitse Joden vertrokken in de naoorlogse jaren met name naar de VS en Israël. Toch waren er tegen 1951 nog zo’n 21.500 Joden over in het westen, en 4000 in het oosten.

Deze Duitse Joden kregen te maken met de Koude Oorlog en de groeiende kloof tussen Oost- en West-Duitsland. Toch richtten ze in 1950 een Centrale Raad voor Joden in Duitsland op, die in beide staten pleitte voor acceptatie, compensatie voor oorlogsleed en restitutie van bezit.

In de DDR werden Joden die contacten in West-Duitsland hadden gewantrouwd en afgeschilderd als spionnen. Het werd hun moeilijk gemaakt naar de Bondsrepubliek te reizen voor bijeenkomsten van de Centrale Raad en sommigen werden gedwongen verklaringen te tekenen tegen het ‘fascistische’ westen. Daar kwam nog bij dat Stalin een antisemitische campagne lanceerde in het hele Oostblok. Oost-Duitse Joden verloren voorname posities en hun huizen werden in beslag genomen. Honderden Joden vertrokken daarom naar het westen.

Na de dood van Stalin in 1953 verbeterde de situatie, maar samenwerking met Joden elders werd nog steeds tegengewerkt. Hoewel de Centrale Raad contact met hen probeerde te houden, raakten Joden in de DDR steeds verder geïsoleerd. In augustus 1961 maakte de bouw van de Berlijnse Muur de kloof nog moeilijker overbrugbaar. De samenwerking tussen Oost- en West-Duitse Joden kwam daarna ten einde.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Fout in routekaart rampvlucht Bijlmermeer belandde in onderzoeksrapport
Fout in routekaart rampvlucht Bijlmermeer belandde in onderzoeksrapport
Artikel

Fout in routekaart rampvlucht Bijlmermeer belandde in onderzoeksrapport

In het eindrapport van de Raad voor de Luchtvaart uit 1994 over de oorzaken van de Bijlmerramp stond een fout: op een routekaart van de rampvlucht was het moment waarop het vliegtuig twee motoren verloor, verkeerd aangegeven. Een oud-onderzoeker van de Raad, Henk Pruis, ontdekte de fout onlangs. Hij denkt dat die voeding heeft gegeven...

Lees meer
Greenpeace groot dankzij aanslag op Rainbow Warrior
Greenpeace groot dankzij aanslag op Rainbow Warrior
Interview

Greenpeace groot dankzij aanslag op Rainbow Warrior

Veertig jaar geleden blies de Franse geheime dienst het Greenpeace-schip de Rainbow Warrior op. Er viel één dode. De Nederlander Martini Gotjé was aan boord toen de bommen ontploften. Voor Greenpeace brak een nieuwe periode aan. Op 10 juli 1985 blies de Franse geheime dienst het Greenpeace-schip de Rainbow Warrior op. Het schip lag in...

Lees meer
Scène uit The teacher who promised the sea
Scène uit The teacher who promised the sea
Recensie

‘The Teacher Who Promised the Sea’ toont dat het Franco-verleden nog springlevend is

Autoritaire en dictatoriale regimes haten kritisch onderwijs. Dat blijkt ook uit de speelfilm The Teacher Who Promised the Sea, waarin een Franco-militie in 1936 meedogenloos afrekent met een jonge idealistische onderwijzer. Het verhaal is gebaseerd op ware gebeurtenissen. De Catalaan Antoni Benaiges is 31 als hij in 1935 als onderwijzer gaat werken in een schooltje...

Lees meer
Leden-van-de-Nationale-Garde-ondervragen-een-man-tijdens-de-rassenrellen-in-Chicago-1919.-Copyright-Getty-Images-scaled.jpg
Leden-van-de-Nationale-Garde-ondervragen-een-man-tijdens-de-rassenrellen-in-Chicago-1919.-Copyright-Getty-Images-scaled.jpg
Artikel

Amerikaanse president zet politie en leger in tegen ongewenst verklaarde immigranten

Tijdens het presidentschap van Woodrow Wilson sloeg de Amerikaanse overheid met harde hand stakingen neer, deporteerde duizenden migranten en liet racistisch geweld tegen zwarten ongestraft. Daardoor kwam de democratie hevig onder druk kwam te staan, net als nu onder Donald Trump.

Lees meer