Home Coen Verbraak over zijn haar historische held

Coen Verbraak over zijn haar historische held

  • Gepubliceerd op: 14 november 2019
  • Laatste update 13 okt 2022
  • Auteur:
    Alies Pegtel
  • 3 minuten leestijd
Coen Verbraak over zijn haar historische held

Journalist en historicus Coen Verbraak presenteert vanaf 21 november zijn documentaireserie Onze jongens op Java, over de 120.000 Nederlandse militairen die tijdens de dekolonisatieoorlog vochten tegen de nationalisten van Soekarno. Verbraak roemt Vrij Nederland-hoofdredacteur Joop van Tijn als zijn journalistieke leermeester.

Wanneer maakte u kennis met Joop van Tijn?
‘Als 17-jarige stuurde ik hem een brief dat ik journalist wilde worden. Ik kende Joop van Tijn (1938–1997) als hoofdredacteur van VN, maar vooral via radioprogramma’s zoals Welingelichte Kringen. Hij was een charmant interviewer met een scheermes in zijn mouw – een bewonderenswaardige combinatie. Achteraf heb ik me wel gerealiseerd dat het heel aardig was dat hij mij vervolgens opbelde en uitnodigde om vanuit mijn woonplaats Roden naar Amsterdam te komen.’


Coen Verbraak

Was u zenuwachtig voor jullie ontmoeting?
‘Dat herinner ik me niet, nee. Ik was verlegen, maar niet in mijn ambitie om journalist te worden. Ik ben nooit bij hem thuis geweest en we troffen elkaar toen ook in een Amsterdams café, De Engelbewaarder. In mijn beleving trok hij uren voor me uit. Zoals altijd in pak, bestelde hij een tosti voor me. Ik schreef voor de lokale Roder Courant en we spraken af dat ik hem mijn stukjes zou sturen.’
 
En?
‘Met messcherpe opmerkingen in de kantlijn stuurde hij ze retour.’

Vaderlijk advies – ‘Hij adviseerde me geschiedenis te gaan studeren’

Hij vervulde meteen de rol van leraar?
‘Ik denk dat hij mij toen vooral als een aardig jochie zag, en echt niet als een belofte voor de toekomst. Pas jaren later werd hij mijn baas. Zijn bemoeienis strekte zich uit over mijn gehele professionele leven. Ik werd uitgeloot voor de School voor Journalistiek en hij adviseerde me om, net als hijzelf, geschiedenis te gaan studeren. Hij vertelde er alleen niet bij dat hij deze studie nooit afmaakte. Als student debuteerde ik in 1987 in VN met een stuk over Seth Gaaikema. Joop was een ongekende inspirator. Toen hij doodging realiseerde ik me dat ik mijn stukken eigenlijk altijd voor hém had geschreven.’
 
Een held?
‘Hij was er een meester in mensen te doorzien. Dat kwam vermoedelijk doordat hij als jongen in een jappenkamp had gezeten. Daar had hij razendsnel karakters leren taxeren. Hij had fantastische adviezen: geef geen fles whisky cadeau aan die alcoholistische auteur, maar een Franse dichtbundel; dan voelt de man zich gevleid. Hij kon ragfijn een verhaal analyseren en zo nodig omgooien. Het nadeel wanneer je zo’n gigant vroeg in je leven ontmoet, is dat niemand hem daarna voor mij ooit nog kon evenaren.’
 
Wat was Van Tijns betekenis voor de Nederlandse journalistiek?
‘Na zijn dood, op zijn 58ste, was hij onmiddellijk ongelooflijk dood. Dat komt wellicht doordat hij veel vijanden had, die zijn bloed wel konden drinken. Hij was echt de opperbaas van VN, een man die geen tegenspraak duldde. En hij was een macho, een charmeur, die in deze #MeToo-tijd vermoedelijk was aangeklaagd.’
 
U bent hem niet vergeten.
‘Zijn urn is begraven op de Amsterdamse begraafplaats Zorgvlied. Ik ga daar geregeld wandelen. Dan groet ik hem en andere VN-journalisten, onder wie Martin van Amerongen, Ischa Meijer, Renate Rubinstein en Ageeth Scherphuis. Ik zeg weleens: de redactie van Vrij Nederland vergadert tegenwoordig op Zorgvlied.’
 
Alies Pegtel is historicus en journalist.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Dit artikel is gepubliceerd in Historisch Nieuwsblad 12 - 2019

Nieuwste berichten

Moeder en kind in Noord-Hollandse dracht
Moeder en kind in Noord-Hollandse dracht
Nieuws

Zeventiende-eeuwse jongen kreeg Staten-Generaal als peetouder

In 1668 kreeg een baby, de zoon van de graaf en gravin van Bentheim, een opmerkelijke voornaam. Het jongetje werd ‘Statius’ gedoopt, een afgeleide van het woord ‘Staten’. De Staten-Generaal van de Nederlandse Republiek waren namelijk peetouder van het kind. En zij hadden om die naam gevraagd.  Het was een opmerkelijke gang van zaken, want...

Lees meer
Onthoofding van Johan van Oldenbarnevelt
Onthoofding van Johan van Oldenbarnevelt
Interview

‘Met Mark Rutte zocht ik naar de resten van Van Oldenbarnevelt’ 

Ronald van Raak ging op onderzoek onder het Binnenhof. Hij vertelt over zijn historische sensatie: ‘In mijn goede pak kroop ik door het stof.’ Kent u de historische sensatie, zoals door Johan Huizinga omschreven?  ‘Die heb ik zeker ervaren tijdens een koude januarinacht in 2019, het hagelde, toen ik met Mark Rutte afdaalde in de...

Lees meer
Lída Baarová, Gustav Fröhlich en Joseph Goebbels
Lída Baarová, Gustav Fröhlich en Joseph Goebbels
Artikel

Lída Baarová: de onmogelijke liefde van Joseph Goebbels 

Rijkspropagandaminister Joseph Goebbels raakt zo verliefd op de Tsjechische actrice Lída Baarová dat hij er met haar vandoor wil. Het komt er niet van, en Baarová betaalt een hoge prijs voor de affaire. ‘Geen van mijn films is zo dramatisch geweest als mijn leven.’  Haar moeder pusht Lída (1914-2000) en haar zus Zorka Janů al...

Lees meer
Allegorie Willem I
Allegorie Willem I
Beeldessay

Het regent koninklijke lintjes, een onderscheiding die Willem I invoerde

Koning Willem I doet zijn best het nieuwe Koninkrijk der Nederlanden op te stoten in de vaart der volkeren. Toch verliest hij de helft van zijn land. Op 30 november 1813 landt Willem Frederik van Oranje na een ballingschap van 19 jaar op het strand van Scheveningen. Twee dagen later wordt hij uitgeroepen tot soeverein...

Lees meer