Home BOEKEN: Kissinger – Niall Ferguson

BOEKEN: Kissinger – Niall Ferguson

  • Gepubliceerd op: 23 december 2015
  • Laatste update 02 mei 2023
  • Auteur:
    Hans Renders
  • 3 minuten leestijd
BOEKEN: Kissinger – Niall Ferguson

Biografie van rasopportunist Kissinger wel erg breedvoerig

Voordat Henry Kissinger in 1969 Nationaal Veiligheidsadviseur onder president Richard Nixon werd, had hij al een bewogen leven achter de rug. De Britse historicus Niall Ferguson, als hoogleraar op Harvard en echtgenoot van Ayaan Hirsi Ali woonachtig in de Verenigde Staten, laat het zojuist verschenen deel 1 van zijn Kissinger-biografie eindigen in 1968. Kissinger is dan 45 jaar.

Na een mooi inleidend hoofdstuk over hoe de in het Duitse Fürth geboren Heinz Kissinger in de loop van de afgelopen zestig jaar zoal is beoordeeld, schrijft Ferguson een veel te breed opgezet boek over de toestand in Duitsland voor 1940, het verloop van de Tweede Wereldoorlog en van de Koude Oorlog die daarop volgde.

Kissinger heeft het allemaal meegemaakt (hij vocht voor het Amerikaanse leger in zijn voormalige vaderland), maar voor een biografie was het beter geweest om minder vanuit de wereldgeschiedenis te schrijven en meer te redeneren vanuit het perspectief van de latere Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken.

Bij vlagen doet Ferguson dat ook wel. Zo maakt hij goed duidelijk waarom de Joodse familie Kissinger in 1938 vanuit Duitsland naar de VS moest vluchten, waar zij trouwens met een verbeten antisemitisme te maken kreeg. Kissingers loopbaan – van ontvetter van scheerkwasten tot hoogleraar internationale betrekkingen op Harvard en adviseur van presidenten – wordt terloops beschreven. In 1951 werd hij adviseur, vooral over psychologische oorlogvoering, bij het Operations Research Office. Later blijkt dat de CIA menige Harvard-conferentie financierde.

Kissingers rol als adviseur van gouverneur Nelson Rockefeller en later van John F. Kennedy wordt door Ferguson doorspekt met rare aanvallen op Kennedy, wellicht om te maskeren dat Kissinger soms een regelrechte opportunist was. Het helpt ook niet dat een geprononceerde opvatting over Kissinger meestal wordt ingeleid met de zinsnede ‘Er is vaak gezegd dat…’ of ‘Er zijn mensen die beweren…’, om vervolgens dergelijke anonieme meningen te weerleggen.

Halverwege Kennedy’s presidentschap switcht Kissinger weer naar Rockefeller, die aan de presidentsverkiezingen van 1964 wil deelnemen. Verkeerd gegokt, maar in de loopbaan van Kissinger maakt dat niet zoveel uit. Hij dient alle presidenten van zijn tijd, Democraat of Republikein.

Het grootste deel van dit boek bestaat uit Kissingers opvattingen over internationale politiek. Alleen al zijn vaak gedebiteerde mening dat het snel inzetten van kernwapens op kleine schaal (bijvoorbeeld tijdens de Cuba-crises) een langdurige oorlog zou kunnen voorkomen, maakte hem tot een Realpolitiker. Dat Ferguson dit eerste deel De idealist noemt is alleen te verklaren uit Kissingers levenslange belangstelling voor de eerste Duitse idealistische filosoof Immanuel Kant.

Kissinger was halverwege de jaren zestig een wereldberoemde man. Toen hij in 1966 samen met Rockefeller een reis door Europa maakte om daar alle belangrijke regeringsleiders te ontmoeten, verzocht hij geen persbericht uit te doen gaan over deze missie. Die was namelijk gepland aan het begin van het semester op Harvard, en hij had zich daar niet afgemeld.

Hans Renders is directeur van het Biografie Instituut Groningen.

Historisch Nieuwsblad interviewde Niall Ferguson over dit boek. Lees het hier.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Dit artikel is gepubliceerd in Historisch Nieuwsblad 1 - 2016

Nieuwste berichten

Woodrow Wilson en Edith Wilson
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Artikel

Schandaal rond Bidens gezondheid: hij is niet de eerste president die zijn ziekte verzweeg

Uit een nieuw boek blijkt dat Joe Bidens gezondheidsproblemen tijdens zijn presidentschap erger waren dan gedacht. In 1919 probeerde president Woodrow Wilson zijn ziekte ook zoveel mogelijk uit de publiciteit te houden. Zijn vrouw Edith Wilson hield hem uit de wind en nam allerlei taken van hem over. In het boek Original Sin schrijven journalisten dat...

Lees meer
Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’
Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’
Interview

Hans Wiegel noemde Winston Churchill zijn historische held: ‘Hij wist te inspireren’

Oud-VVD-leider en oud-vicepremier Hans Wiegel roemde in 2017 de Britse staatsman Winston Churchill om zijn moreel leiderschap tijdens de Tweede Wereldoorlog. ‘Hij was van doorslaggevende betekenis.’ Wanneer hoorde u voor het eerst van Winston Churchill?‘Ik zal een jaar of twaalf zijn geweest, ik meen dat dit op school was.’ Maakte hij meteen indruk op u?‘Ik...

Lees meer
De olifant van Karel de Grote
De olifant van Karel de Grote
Artikel

Trump krijgt een vliegtuig cadeau, Karel de Grote kreeg iets veel opvallenders

Een Qatarees cadeau leidt tot ophef in de VS: het emiraat wil president Donald Trump een vliegtuig ter waarde van 400 miljoen dollar schenken. Diplomatieke giften zijn al sinds de Oudheid een belangrijk onderdeel van internationale betrekkingen. Zo kregen heersers vroeger olifanten, relikwieën en koffieplantjes cadeau. President Trump vindt de controverse rond het cadeau uit...

Lees meer
Jager met jachthonden
Jager met jachthonden
Beeldessay

Nederlanders maken zich al eeuwen druk over de jacht. Maar niet uit dierenliefde

Tijdens een jachtpartij schoten edelen van de Republiek onbelemmerd vele dieren. Eind achttiende eeuw kwam daar steeds meer verzet tegen. Maar niet uit dierenliefde. Het was een verslavend tijdverdrijf. Met een horde achter het wild aan stuiven of juist in je eentje dieren besluipen. Te paard, ondersteund door jachthonden of valken, schoten jagers ‘edel wild’,...

Lees meer